Բացառիկ սեպագրեր են հայտնաբերվել Էրեբունու տարածքում. Միքայել Բադալյանը մանրամասներ է հայտնում

Հայ-ֆրանսիական հնագիտական արշավախումբը, որի համաղեկավարներն են հայկական կողմից՝ պատմական գիտությունների թեկնածու, հնագետ Միքայել Բադալյանը, իսկ ֆրանսիական կողմից՝ Ստեֆան Դեշամպը, մայիս-հունիս ամիսներին Էրեբունի ամրոցում պեղումներ է իրականացրել եւ ֆանտաստիկ արդյունքներ գրանցել:

Aravot.am-ի հետ զրույցում Միքայել Բադալյանը հայտնեց, որ պեղումներն իրականացրել են եւ ամրոցում, եւ ամրոցից դուրս, ընդ որում ամրոցից դուրս պեղումները շարունակվել են նախորդ տարվա տեղամասում, որտեղ գտնվել էին Աքեմենյան ժամանակաշրջանի հատակներ:

«Գտնվեցին կավածեփ հատակներ, կենդանական ոսկորներ, խեցեղենի մնացորդներ, ածխի ու կառույցի հետքեր: Սա փաստում է, որ հետուրարտական փուլում այդտեղ բավական լուրջ կենսագործունեություն ունենք: Ամրոցի տարածքում պեղումներն իրականացվել են Սուսի տաճարի շուրջ գտնվող սենյակներում եւ այսպես կոչված՝ փոքր դահլիճում ու այդ դահլիճին կից կարասային սրահում, որը մասամբ պեղվել էր խորհրդային ժամանակաշրջանում:

Ես հատկապես ուզում եմ անդրադառնալ կարասային սրահում իրականացված պեղումներին, որովհետեւ այստեղ երկու կարասների միջից գտնվել են սեպագիր արձանագրություններ, որոնք պարունակում են տարողության միավորներ: Հետաքրքիր էր տարողության միավորներից մեկը. կարասի բեկորի վրա գրված էր արուսի, իսկ արուսին հազվադեպ հանդիպող միավոր է, եւ արուսի ձեւով մենք ընդամենն ունեինք 3 կարասի բեկոր, որոնք ժամանակին գտնվել էին Հայկաբերդից՝ Արեւմտյան Հայաստանից: Սա Հայաստանի Հանրապետության տարածքից գտնված արուսի տարողության միավոր պարունակող առաջին արձանագրությունն է: Ընդ որում՝ մեկ արուսին հավասար է մոտավորապես 1,5 լիտրի:

Արշավախմբի կողմից գտնվել է մեկ այլ կարասի բեկոր, որի վրա գրված էր 5 ակարկի եւ 6 (հավանաբար տերուսի): Մեկ ակարկին հավասար է 250 լիտրի, իսկ մեկ տերուսին՝ ակարկիի մեկ տասներորդն է: Վերջին անգամ Հայաստանի Հանրապետությունում հնագիտական պեղումների արդյունքում սեպագիր հայտնաբերվել էր 2011թ՝ կրկին Էրեբունից: 10 տարուց ավել Հայաստանում սեպագիր չէր գտնվել»,-հայտնեց հնագետը:

Միքայել Բադալյանի խոսքով, սեպագրերից մեկը հազվագյուտ է, եւ ինքը որպես Ուրարտուի հնագիտությամբ զբաղվող մասնագետ՝ մի շատ կարեւոր մի իրողություն է արձանագրել. «Երկու կարասների միջից գտնվել է ուրարտական ոսկրե նետասլաքներ: Իմ կարծիքով, թերեւս գործ ունենք ծեսի հետ, որովհետեւ կարասներում հավանաբար հացահատիկ կամ գինի են պահել, եւ ոսկրե նետասլաքները դժվար թե պատերազմի համար օգտագործեին, քանի որ պատերազմի համար օգտագործում էին գլխավորապես մետաղե նետասլաքներ: Խեթերի մոտ նմանատիպ մի զուգահեռ կա, աստվածություններից մեկն առնչվում էր նետասլաքի եւ գինու հետ, եւ նման ծես էր արվում՝ հիվանդություններից պաշտպանվելու համար:

Նաեւ կարասներից մեկում գտնվել է կարասի ծածկը՝ մետաղից գամերով, հավանաբար քաթանի եւ ծղոտի մնացորդներով, որը դեռ պետք է ուսումնասիրվի, եւ հետագա հնաբուսաբանական ուսումնասիրություններից պարզ կդառնա՝ կարասների մեջ գինի՞, թե հացահատիկ է պահվել: Կարող ենք փաստել, որ շատ արդյունավետ եւ ներդաշնակ պեղաշրջան է եղել մեր ֆրանսիացի գործընկերների հետ; Պեղումների արդյունքները հրապարակվելու են ամենահեղինակավոր պարբերականներից մեկում, մի քանիսի հետ բանակցում ենք»:

Միքայել Բադալյանից նաեւ տեղեկացանք, որ կարասներից մեկի վրա գտնվել է գրաֆիտի, եւ դեռեւս խորհրդային տարիներին կարասների բեկորներին հայտնաբերվել էին ուղտի, այծի եւ պատկերներով գրաֆիտիներ՝ խազանկարներ: Նոր հայտնաբերված կենդանու գրաֆիտին եւս այծ է հիշեցնում: «Ընդհանուր առմամբ արդյունքները ֆանտաստիկ են, որովհետեւ երկար տարիներ անց Հայաստանի Հանրապետությունում հայտնաբերվեցին ուրարտական սեպագիր արձանագրություններ, ինչը շատ մեծ նվաճում կարելի է համարել: Մենք կարող ենք նաեւ փաստել, որ ամրոցից դուրս ունենք հետուրարտական ժամանակաշրջանի շատ լավ պահպանված շերտեր: Արդեն պեղումների արդյունքների մասին կիսվել ենք մեր արտասահմանյան տարբեր գործընկերների հետ եւ ստացել ենք իրենց բարձր գնահատականն ու շնորհավորանքները»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը:

դիտվել է 309 անգամ
Լրահոս
Չի կարելի Ռուսաստանի հետ սերտ հարաբերություններ ունենալ և անդամակցել Եվրամիությանը․ Բորելը Վրաստանին վերջնագիր է ներկայացրել Բաքվի բանտերում ապօրինաբար պահվող հայ գերիների, Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության ազատ արձակման պահանջով բողոքի ակցիա տեղի կունենա Պայքարի քաղաքական լուծումն է՝ հեռացնել այսպես կոչված իշխանությանը․ Բագրատ Սրբազան Այսօր Ռուսաստանը հաղթեց Վրաստանում. Զելենսկի «Եթե Քյարամյանի ասածն ապացուցվի, ապա ես իմ մանդատից կհրաժարվեմ». Հովիկ Աղազարյան Ամիրբեկովը Լոնդոնում քննարկել է հայ - ադրբեջանական գործընթացը Վայքի ավագանու «Հանրապետություն» խմբակցության անդամի ընկերության հետ 22,5 մլրդ դրամի պայմանագրեր են կնքվել Ադրբեջանը փորձում է 11-12-րդ դարերում ստեղծագործած հայ գիտնականներին ներկայացնել որպես ադրբեջանցիներ ԱԳՆ-ն 1 ամսում 1 անձից գնման եղանակով՝ միլիոնավոր դրամների պայմանագրեր է կնքել. 168.am ֆեյսբուքյան գրառման համար մեղադրվող քաղաքացու նկատմամբ կայացվել է արդարացման վերդիկտ. փաստաբան Այո, Արցախի կորստի համար Նիկոլ Փաշինյանը մեղավոր է․ Առուշ Առուշանյան «Սուրմալու» տոնավաճառի պայթյունի գործից ի՞նչ կա. Կարեն Վրթանեսյան «Սերժ Սարգսյանի պաշտոնավարման ժամանակ այլակարծության համար մարդկանց չէին կալանավորում, բարձրաստիճան պետական պաշտոնյան չէր կարող թքել քաղաքացու վրա ու անպատիժ մնալ»․ Նատալյա Սաղիյան Հրատապ հայտարարություն. Փաշինյանը մտադիր է յուրացնել իշխանությունը․ Սուրեն Սուրենյանց Իսրայելի վարչապետը չի մասնակցի Բաքվի COP29-ին «Դանա» փոթորիկն ավերածություններ է գործել Իսպանիայում Սյունիքի տարածաշրջանի մի մասը Ադրբեջանի կողմից օկուպացված է և մենք դա տեսնում ենք․ ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպանը Գորիսում է Ի՞նչ է իրականում կատարվում Հայաստանում. Սամվել Ֆարմանյանը փակագծեր է բացում ԱՄՆ-ն և նրա արևմտյան դաշնակիցները ոչինչ չեն արել Իսրայելին Իրանին հարվածելուց հետ պահելու համար․ Զախարովա Իսրայելական հարվածներից Գազայի հատվածում 1 օրում 102 մարդ է զոհվել Դատարանը 3 ամսով երկարաձգեց նախկին պատգամավոր Սուրեն Մանուկյանի կալանքը Վիճաբանությունն ավարտվել էր դանակահարությամբ 2024 թվականի ավարտին կանխատեսվում է, որ կառավարության պարտքը կկազմի 5,033.3 մլրդ դրամ․ Անանյան Արտաշատում մանկապարտեզում հրդեհ է բռնկվել. տարհանվել է 53 երեխա, 4 աշխատակից Եվրահանձնաժողովն այսօր զեկույց կհրապարակի Վրաստանի վերաբերյալ
Ամենաընթերցվածները
Շուտով
Հոկտեմբերի 31-ին՝ ժամը 15:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է գեներալ-մայոր Թաթուլ Պետրոսյանը Հոկտեմբերի 31-ին՝ ժամը 14:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Թորգոմ Տեր-Մկրտչյանը Հոկտեմբերի 31-ին՝ ժամը 13:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Նաիրա Զոհրաբյանը Հոկտեմբերի 31-ին՝ ժամը 12:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Երվանդ Բոզոյանը Հոկտեմբերի 30-ին՝ ժամը 14:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Խաչիկ Մանուկյանը Հոկտեմբերի 30-ին՝ ժամը 15:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Հովհաննես Շահինյանը Հոկտեմբերի 30-ին՝ ժամը 13:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Ալբերտ Բազեյանը Հոկտեմբերի 30-ին՝ ժամը 12:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Քրիստինե Վարդանյանը Հոկտեմբերի 29-ին՝ ժամը 16:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Արգիշտի Կիվիրյանը Հոկտեմբերի 29-ին՝ ժամը 15:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Սուրեն Սուրենյանցը
Հետևեք մեզ Viber-ում https://cutt.ly/5wn8sJBS
Hayeli.am