Սերժ Սարգսյանը պայման է դրել
Փոխզիջումներն այսօր անհնար են Հայաստան-սփյուռք համահայկական 6-րդ համաժողովի առաջին լիագումար նիստում նախագահ Սերժ Սարգսյանի ելույթում ուշագրավ շեշտադրումներ կան, որոնք ցույց են տալիս Ղարաբաղյան խնդրում փակուղային իրավիճակը, խոշոր հաշվով` այն անելանելի իրավիճակը, որում հայտնվել է բանակցային գործընթացը: Իհարկե, Սերժ Սարգսյանը խոսել է 2016-ի ապրիլյան պատերազմի մասին` շեշտելով, որ ցույց տվեցինք աշխարհին մեր միասնականությունը և հայի անկոտրում ոգու ուժը. «Մենք համախմբվեցինք, լարեցինք մեր ուժերը մարտի դաշտում, որպեսզի այնուհետև ամրագրենք մեր շահերը բանակցությունների սեղանի շուրջ: Ադրբեջանի վայրագությունների վերաբերյալ միջազգային դատարանները, համոզված եմ, դեռ իրենց վճիռները կկայացնեն: Հայաստանի և Արցախի զինված ուժերն են այսօր այս անկայուն տարածաշրջանում անվտանգության և խաղաղության երաշխավորը, և համաշխարհային հանրության առջև մենք կատարում ենք մեր միջազգային պարտավորությունները: Հայ զինվորն է այստեղ պահպանում խաղաղությունը՝ իրականության հետ կապը կորցրած հարևան երկրի իշխանությունների դեմ»: Այնուհետև, Սերժ Սարգսյանն ուշագրավ արձանագրում է արել` նշելով, որ Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից հայատյացության քարոզը երկրի ներսում և այդ քարոզչությունը միջազգային ասպարեզ արտահանելու փորձերը ստեղծում են մի վիճակ, երբ` «հայ հասարակությունը` Արցախում, Հայաստանում ու սփյուռքում ավելի է կարծրացնելու փոխզիջման պատրաստ իր դիրքորոշումը»: Սա փաստացի Սերժ Սարգսյանի կողմից պաշտոնական Երևանի` փոխզիջումների հարցում դիրքորոշումը կարծրացնելու հստակ դիրքորոշում է: Ադրբեջանի ղեկավարությունը պետք է համակերպվի Ապա` Սերժ Սարգսյանը, կարծես, ներկայացրել է այն պայմանը, թե որ դեպքում են բանակցությունների սեղանի շուրջ հնարավոր Ադրբեջանի հետ քննարկումների վերականգնում: «Չի կարող լինել որևէ կայուն խաղաղություն, մինչև Ադրբեջանի ղեկավարությունը չհամակերպվի միջազգային հանրության կողմից ամրագրված սկզբունքների գոյության հետ: Մենք համոզված ենք, որ միջազգային խաղաղության պահպանման և հակամարտությունների կանխարգելման համար կարևոր է մարդու իրավունքների, այդ թվում՝ ժողովուրդների իրավահավասարության և ինքնորոշման իրավունքների իրացումը, քանի որ գրեթե բոլոր դեպքերում այդ իրավունքի սահմանափակումը առաջացնում է քաղաքական ճգնաժամ և ապա՝ պատերազմ: Այնուհետև, Ս.Սարգսյանը ներկայացրել է Հայաստանի դիրքորոշումը` ԼՂ հարցում, ընդ որում, իր խոսքում օգտագործել է «Արցախի Հանրապետություն» ձևակերպումը, ընդգծելով, որ այնտեղի բնակչությունը ունի սեփական երկրում ազատ, անկախ և անվտանգ ապրելու բնական իրավունք, և պարբերաբար անցկացվող հերթական ընտրություններով, պետական կայուն համակարգով, զարգացող տնտեսությամբ ու հայրենասեր քաղաքացիների ջանքերով ամեն օր իրացնում է իր այդ իրավունքը: «Արցախի քաղաքացիների կողմից իրենց անօտարելի իրավունքի իրացումը պատմական փաստ է: Մնացյալ հարցերը կարելի է կարգավորել խաղաղ բանակցությունների միջոցով: Տարիների ընթացքում, չնայած բոլոր տեսակի քաղաքական առասպելներին մենք ապացուցել ենք, այս ուղուց մեզ շեղել հնարավոր չէ»: Զիջումների, «հող հանձնելու» մեղադրանքներն առասպել են Սերժ Սարգսյանը փաստացի, ցանկացել է ողջ հայությանը հասցնել, որ զիջումների, «հող հանձնելու» մասին խոսակցություններն ընդամենը առասպելներ են: Սակայն մյուս կողմից, նա ընդգծել է, որ իրավիճակը անկայուն է մեր սահմաններին, և դա մեզ ստիպում է ավելի աչալուրջ լինել արտաքին վտանգների նկատմամբ և ինքնակազմակերպվել` «մեր երկրում՝ կառուցելով ավելի արդյունավետ պետական կառավարման համակարգ, շարունակելով ուժեղացնել ժողովրդավարական ինստիտուտները, ամրապնդելով և զարգացնելով տնտեսությունը: Այս բարդ տարածաշրջանում մենք դեռ պարտադրված ենք ապրելու շրջափակման մեջ»: Այսինքն, Սերժ Սարգսյանը, վստահ է, որ Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից թշնամանքը մոտ ապագայում չի վերանալու: Այս դեպքում նա նաև Թուրքիայի կեցվածքն է որպես բացասական գործոն` առանձնացրել: «Չնայած մեր բարի կամքին, բոլոր միջազգային գործընկերների կողմից բարձր գնահատված քաղաքական խիզախությանը՝ Թուրքիան հրաժարվեց կյանքի կոչել 2009 թվականին ստորագրված Ցյուրիխյան երկու արձանագրությունները: Ավելին, փորձեց Հայաստանին պատանդ պահել այդ ստորագրություններին՝ մեկ անգամ ևս աշխարհին ապացուցելով, որ այս տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատելը այդ երկրի ներկայիս վարչակազմի շահերից չի բխում: 2015 թվականի փետրվարի 16-ին ես հետ կանչեցի ստորագրված արձանագրությունները ԱԺ-ի օրակարգից: Նույն տարում ՄԱԿ-ի բարձր ամբիոնից ես արդեն հայտարարել եմ այս հարցի առնչությամբ Հայաստանի վերջին խոսքը և այդ իմ դիրքորոշումը չի փոխվել: Տեսնելով Թուրքիայի շարունակական ուրացումը, որը Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի նախօրեին դարձավ պարզապես արհամարհանք ժամանակակից քաղաքակրթության արժեքների նկատմամբ, կարծում եմ, միջազգային հանրությունը և հայկական սփյուռքը այլևս պետք է հետամուտ լինեն նոր ռազմավարության: Աշխարհի շատ առաջատար երկրներ արդեն իսկ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը»: Իր հերթին Արցախի Հանրապետության նախագահ Բակո Սահակյանը Հայաստան-Սփյուռք 6-րդ համաժողովի բացմանն իր ողջույնի խոսքում բարձր մակարդակով կազմակերպված այս միջոցառումը կարևոր ու պահանջված է համարել ե՛ւ Մայր Հայաստանի, ե՛ւ Սփյուռքի, ե՛ւ Արցախի համար, ընդգծելով, որ խնդիրները, որոնք ընդգրկված են համաժողովի օրակարգում, ունեն ռազմավարական նշանակություն մեր պետականության շարունակական զարգացման հեռանկարների նախանշման տեսանկյունից: «Կարևոր է նաև, որ համաժողովի աշխատանքներին մասնակցում են հայտնի պետական, քաղաքական ու հասարակական գործիչներ, գիտնականներ, վերլուծաբաններ, բարերարներ, տարբեր ոլորտների ներկայացուցիչներ աշխարհի շատ երկրներից: Նման ներկայացուցչական բազմազգ կազմը նաև հանդիսանում է տարբեր ժողովուրդների և պետությունների հետ երկխոսության հաստատման ու ամրապնդման, բարեկամական կապերի զարգացման հարմար հարթակ»,- նշել է Բակո Սահակյանը: Նա համաժողովի մասնակիցներին մաղթել է հաջող և արդյունավետ աշխատանք, համոզմունք հայտնելով, որ համաժողովն արժանի ներդրում կունենա համազգային խնդիրների լուծման գործում: Այսպիսով, Սերժ Սարգսյանը համայն հայությանը ներկայացնելով արցախյան խնդրի շուրջ ստեղծված իրավիճակը` ցույց է տվել, որ պաշտոնական Երևանն անհարկի զիջումների չի պատրաստվում գնալ, ավելին` Ադրբեջանի իշխանությունների կեցվածքը ստեղծել է մի վիճակ, երբ հայկական կողմն է կարծրացրել դիրքորոշումը փոխզիջումների հնարավորության հարցում: Թամար Բագրատունի