Մոսկվային հայտարարված պատերազմը կուժգնանա՞
«Պատժամիջոցների ռեժիմը պահպանվելու է տասնամյակներով», դժգոհում է Մոսկվան Ռուսաստանի, Իրանի և Հյուսիսային Կորեայի դեմ ամերիկյան պատժամիջոցների հերթական չափաբաժինն արդեն օրենքի ուժ ունի: ԱՄՆ-ի նախագահ Դոնալդ Թրամփը Կոնգրեսի կողմից ընդունված այդ որոշումն օրերս ստորագրեց: Սպիտակ տան պաշտոնական ներկայացուցիչ Սառա Հաքաբի-Սանդերսը նշել է, որ Թրամփը նոր պատժամիջոցների մասին որոշումը ստորագրել է նախևառաջ այդ հարցում իշխանությունների տարբեր թևերի միասնական դիրքորոշումն ընդգծելու համար: «Նախագահը կողմ է Իրանի և Հյուսիսային Կորեայի անազնիվ վարչակազմերի դեմ կոշտ միջոցների կիրառմանը` վատ պահվածքի համար պատժելու նպատակով: Դրա հետ մեկտեղ, ստորագրելով այս օրենքը, նախագահը հստակ ազդակ է ուղղում Ռուսաստանին առ այն, որ միջամտությունը Միացյալ Նահանգներում ծավալվող ժողովրդավարական գործընթացներին անընդունելի է: Օրինագիծը որոշակի փոփոխությունների ենթարկվեց բայցևայնպես՝ պետք է արձանագրել, որ Կոնգրեսն իր այս քայլով սահմանափակեց նախագահի լիազորությունՆերը: Չնայած այդ հանգամանքին, նախագահ Թրամփը ստորագրեց այս օրենքը` ելնելով ազգային միասնության նկատառումներից»,- հայտարարել է Սպիտակ տան խոսնակը` ընդգծելով․ «Մենք մեր տեսակետը շատ հստակ ենք արտահայտել` կողմ ենք այս երեք պետությունների դեմ կոշտ պատժամիջոցների կիրառմանը»: Հիշեցնենք՝ ամերիկյան նոր պատժամիջոցների համաձայն, սահմանափակվում է Ռուսաստանի էներգետիկ ոլորտում օտարերկրյա ներդրումների առավելագույն ծավալը: Այս օրինագծով չի բացառվում նաև անհատական պատժամիջոցների կիրառումը Ռուսաստանի այն քաղաքացիների հանդեպ, որոնք առնչություններ ունեն կիբերհարձակումների կազմակերպման, կոռուպցիոն գործարքների և մարդու իրավունքների խախտումների հետ: Կոնգրեսի որոշման կարևորագույն կետերից մեկն էլ պատժամիջոցների վերացման հարցում նախագահի լիազորությունների կտրուկ սահմանափակումն է: Օրինագծի համաձայն, նախագահն առանց Կոնգրեսի հավանության պատժամիջոցները վերացնել չի կարող: «Պատժամիջոցների մասին օրինագծի ստորագրմամբ ամերիկյան նոր վարչակազմի հետ հարաբերությունների բարելավման բոլոր հույսերն ի դերև եղան»: Այս մասին «Ֆեյսբուքի» իր պաշտոնական էջում այսօր գրել է Ռուսաստանի վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևը: «Ռուսաստանին լիարժեք առևտրային պատերազմ է հայտարարված: Բացի այդ, Թրամփն այս քայլով ի ցույց դրեց իր վարչակազմի լիակատար անզորությունը` նվաստացուցիչ կերպով գործադիր [իշխանության] լիազորությունները փոխանցելով Կոնգրեսին», - իր գրառման մեջ նաև պնդում է Մեդվեդևը` հավելելով․ «Պատժամիջոցների ռեժիմը պահպանվելու է տասնամյակներով, եթե իհարկե՝ հրաշք տեղի չունենա»: «Ընդհանուր առմամբ պատժամիջոցների քաղաքականությունը անհեռատես, անօրինական և անհեռանկարային բնույթ ունի»,- այսօր հայտարարել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի մամուլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը` նաև նշելով․ «Այն բոլոր պետությունները, որոնք բախվել են այդ անօրինականությանը` մտադիր են և պետք է պայքարեն իրենց շահերը պաշտպանելու նպատակով»: Պաշտոնական Թեհրանը ևս քննադատում է ամերիկյան պատժամիջոցների մասին նոր օրինագիծը: «Վաշինգտոնի կողմից սահմանված պատժամիջոցները կոպտորեն խախտում են միջուկային ծրագրի շուրջ կնքված համաձայնագիրը»,- հայտարարել է Իրանի փոխարտգործնախարար Աբաս Արաքչին: «Իրանը երբեք չի հանդուրժի իր մեկուսացմանն ուղղված քայլերը»,- այսօր հայտարարել է Իսլամական Հանրապետության նախագահ Հասան Ռոհանին: Նրա այս հայտարարությունը հնչել է Թեհրանում կազմակերպված արարողության ժամանակ, որի ընթացքում Իրանի հոգևոր առաջնորդ Ալի Խամենեին Ռոհանիին հաստատեց նախագահի պաշտոնում: Ամերիկացի վերլուծաբանների պնդմամբ էլ՝ թեև Դոնալդ Թրամփը, հատկապես Ռուսաստանի հանդեպ նոր պատժամիջոցների սահմանման հեռանկարից առանձնապես ոգևորված չէր, այդուհանդերձ չստորագրել Կոնգրեսի կողմից ընդունված որոշումը չէր կարող: «Նախագահ Թրամփն իրականում ընտրություն չուներ և դա երկու պատճառ ունի: Առաջինն այն կասկածներն են, որ նա 2016-ի նախընտրական արշավի ընթացքում որոշակի գաղտնի պայմանավորվածություններ է ունեցել Ռուսաստանի կառավարության հետ: Եթե նա վետո դներ պատժամիջոցներ սահմանող օրենքի վրա, ապա նման քայլն այդ կասկածներն էլ ավելի էր խորացնելու: Մյուս, շատ ավելի պրագմատիկ պատճառը քվեների այն հարաբերակցությունն էր, որով հաստատվեցին պատժամիջոցները Կոնգրեսի երկու պալատներում: Այդ քվեները բավարար էին, որպեսզի Կոնգրեսը հետագայում կարողանա հաղթահարել նախագահի վետոն` անտեսելով նրա առարկությունները»,- նշում է Միջազգային հարաբերությունների «Ջոնս Հոպկինսի» դպրոցի պրոֆեսոր Հալ Բրանդսը: Կոնգրեսը Թրամփին կարող է պարտադրել հակառուսական նոր քայլեր ԱՄՆ-ի Կոնգրեսը ծրագրում է նոր քայլեր, որոնք կարող են է՛լ ավելի սահմանափակել Ռուսաստանի նկատմամբ քաղաքականություն վարելու նախագահ Դոնալդ Թրամփի ազատությունը: Այս անգամ խոսքը ոչ թե նոր պատժամիջոցներ սահմանելու, այլ սպառազինությանը վերաբերող միջազգային պայմանավորվածությունների մասին է: Կոնգրեսը ցանկանում է Պենտագոնին պարտադրել՝ խախտել կարճ և միջին հեռահարության հրթիռների ոչնչացման պայմանագիրը: Պաշտպանության ոլորտում նոր օրինագծերից մեկը Պենտագոնից պահանջում է ստեղծել և փորձարկել միջին հեռահարության հրթիռներ, որոնք արգելված են դեռ 1987-ին ԽՍՀՄ և ԱՄՆ նախագահներ Միխայիլ Գորբաչովի և Ռոնալդ Ռեյգանի ստորագրած պայմանագրով: Միջազգային քաղաքական թեմաներ վերլուծող Politico պարբերականի փոխանցմամբ՝ այդ նախաձեռնության կողմնակիցները պնդում են, որ անհրաժեշտ է ստեղծել նոր հրթիռներ, քանի որ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի վարչակարգն արդեն խախտել է 30 տարի առաջ կնքված պայմանագիրը: «Սակայն նախաձեռնության ընդդիմախոսներն ասում են, թե միջին հեռահարության նոր հրթիռների ստեղծումը կավելացնի միջուկային առճակատման վտանգը մի ժամանակաշրջանում, երբ երկու երկրների հարաբերություններում առանց այն էլ գրեթե «սառը պատերազմի» վիճակ է», - գրել է վերլուծության հեղինակ Բրայան Բենդերը: Սպիտակ տան ֆինանսական վարչությունը քննադատել է Ներկայացուցիչների պալատում շրջանառվող մտահղացումը, պնդելով, թե «այն պարտադրում է հրթիռային որոշակի համակարգ, ինչը կսահմանափակի ռազմական անհրաժեշտ պատասխան ընտրելու վարչակազմի ազատությունը»: Վարչությունը պնդում է, որ Թրամփի վարչակազմը «միևնույն է արդեն մշակում է դիվանագիտական, ռազմական և տնտեսական ռազմավարություն, որն առավելագույնի կհասցնի ճնշումը Ռուսաստանի վրա»: Ներկայացուցիչների պալատում մշակվող օրինագծով նախատեսվում է կազմել ցամաքային տեղակայման նոր հրթիռների ծրագիր: Սենատում նույնպես կքննարկվի նմանօրինակ նախաձեռնություն, որին կտրամադրվի 65 միլիոն դոլար: Բացի այդ, սենատորները մտադիր են Պենտագոնին առաջարկել՝ վերադարձնել 30 տարի առաջ կնքված պայմանագրով մարտական հերթապահությունից դուրս հանված հրթիռները: Մետաքսյա Շալունց