Սերժ Սարգսյանի անորոշ մեսիջը` Իրան մեկնելուց առաջ
ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանը հարցազրույց է տվել իրանական «Շարղ» օրաթերթին, որում ասել է, որ Հայաստանը ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունները չի դիտարկում ԵԱՏՄ-ի հետ հարաբերությունների հակադրության մեջ, որ Հայաստանն ամենակարճ և անվտանգ ցամաքային ճանապարհն է Իրանի հետ Եվրոպան կապելու համար, որ Հայաստանն այսօր ունի սերտ գործընկերային հարաբերություններ ԵՄ-ի հետ և պատրաստ է հարթակ տրամադրել իրանցի և եվրոպացի գործարարներին՝ փոխշահավետ գործունեություն ծավալելու համար։ Նախ, հիշեցնենք, որ Սերժ Սարգսյանը կընդհատի արձակուրդը և աշխատանքային այցով կմեկնի Իրանի Իսլամական Հանրապետություն՝ մասնակցելու օգոստոսի 5-ին կայանալիք ԻԻՀ նորընտիր նախագահի երդման պաշտոնական արարողությանը: Հարավային Կովկասից Հասան Ռուհանիի երդմնակալությանը նախագահի մակարդակով կմասնակցի միայն Հայաստանը, ինչը բավական խոսուն փաստ է և վկայում է Հայաստան-Իրան հարաբերությունների բավական բարձր մակարդակի մասին: Հայաստանն ու Իրանը ոչ թե միջազգային անվտանգության սպառողներ են, այլ այդ անվտանգության կերտողներ, որոնց գործակցությունը միտված է միմիայն կայուն և խաղաղ տարածաշրջանային համակեցության ապահովմանը, ասել է Սերժ Սարգսյանը՝ հավելելով, որ Հայաստանը և Իրանն ունեն մի կարևոր ընդհանրություն. «միջազգային ասպարեզում մեր իրականացրած քաղաքականությունը հիմնված է արդարության հասնելու տեսլականի վրա, ինչը չափազանց կարևոր է առկա բազմաթիվ խնդիրների խաղաղ և հիմնավոր լուծման առումով»: Գալով Իրան-Հայաստան էներգետիկ համագործակցության, այդ թվում՝ էլեկտրականության և գազի փոխանակումների թեմային, և հարցին, թե ինչո՞ւ հաջողություն չունեցավ դեպի Եվրոպա Հայաստանի և Վրաստանի տարածքով իրանական գազի տարանցման ծրագիրը, Սերժ Սարգսյանն ասել է. «Էներգետիկ համագործակցությունը հայ-իրանական հարաբերությունների կարևորագույն բաղկացուցիչներից մեկն է: Շուրջ 10 տարի է, ինչ Իրանի հետ իրականացնում ենք «գազ՝ էլեկտրաէներգիայի դիմաց» փոխշահավետ ծրագիրը: Այդ համատեքստում մեծ կարևորություն ունի Հայաստան-Իրան էլեկտրահաղորդման 3-րդ գծի շինարարությունը, ինչը թույլ կտա զգալիորեն մեծացնել փոխանակման ծավալները: Ինչ վերաբերում է Իրանից Եվրոպա գազի տարանցման հարցին՝ նման մեծածավալ նախագծին, ապա դա պետք է բազմակողմանիորեն ուսումնասիրվի, հաշվարկվի, և եթե տնտեսապես շահավետ լինի բոլոր կողմերի համար, ապա՝ ինչու՞ ոչ։ Ձեր նշած հարցը ներկա պահին գտնվում է փորձագիտական քննարկումների մակարդակում: Մենք մեր հերթին բազմիցս նշել ենք, որ շահագրգռված ենք մասնակցելու տարածաշրջանային տնտեսական խոշոր նախագծերին և պատրաստ ենք համագործակցության համար»: Սերժ Սարգսյանի պարզաբանումից ակնհայտ է դառնում, որ Իրանից Եվրոպա գազի տարանցման հարցը, որի մասին պաշտոնական Թեհրանն արդեն երկար ժամանակ բարձրաձայնում է` Երևանի համար դեռևս ճշգրտման փուլում է: Մինչդեռ Թեհրանն ակնհայտորեն շահագրգռված է, որ այն հենց Հայաստանով անցնի, ոչ թե Ադրբեջանով: Ու այստեղ հարց է առաջ գալիս` ո՞ւմ հետ է Հայաստանը ճշգրտում մեր պետության համար այսչափ կարևոր գաղափարը, և կամ` այդ ո՞ւմ շահերի հետ պետք է երկրորդվի այս ծրագրի իրականացումը մեկուսացած Հայաստանի համար: Հարցն, իհարկե, հռետորական է: Պարզ է, որ Հայաստանն այսօրինակ մասշտաբային ծրագրի մասնակցության համար թույլտվություն պետք է ստանա Մոսկվայից, դե իսկ Մոսկվան էլ իր շահերից ելնելով` «դաբրո» կամ կտա, կամ չի տա: Իսկ այ, երբ խոսքը գնում է ԵԱՏՄ-ի մասին` մերոնք բուռն կերպով դրա զարգացման ծրագրերի ու Հայաստանով` այլ երկրներին ԵԱՏՄ-ին կապելու մասին ազատորեն խոսում են: «Մենք բազմիցս ենք նշել, որ պատրաստակամ ենք ամեն կերպ նպաստելու Իրան-ԵԱՏՄ համագործակցության զարգացմանը: Հայաստանի Հանրապետությունը Եվրասիական տնտեսական միության շրջանակներում նախաձեռնել է Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ արտոնյալ առևտրային ռեժիմի շուրջ քննարկումներ, ինչի արդյունքում, ինչպես գիտեք, արդեն ընթանում են բանակցություններ: Վստահ եմ, որ այս համագործակցությունը կարող է բոլոր կողմերի համար շահավետ լինել՝ իրանական ապրանքների համար բացելով 180 միլիոն բնակչություն ունեցող շուկա: ԵԱՏՄ անդամ երկրներն էլ, իրենց հերթին, հնարավորություն կստանան իրենց արտադրանքն արտոնյալ պայմաններով ներկայացնելու իրանական շուկայում», ասել է Սերժ Սարգսյանը: Իրանի նկատմամբ պատժամիջոցների չեղարկումից հետո պաշտոնական Թեհրանի մի քանի հայտարարություններ, իսկապես Հայաստանի համար շանս են մեկուսացվածությունից դուրս գալու համար: Իրան-Հայաստան հարաբերություններն, իրապես, կարող են Հայաստանի անվտանգության տեսանկյունից լուրջ պայմաններ ստեղծել: Մնում է պաշտոնական Երևանը գիտակցի Իրանի դերը մեր տարածաշրջանում, և ոչ միայն այս տարածաշրջանում: Թամար Բագրատունի