Հեղափոխությունից հետո վարչապետի հազը բուժած ֆրանսիացի բժիշկը տեղափոխվում է Հայաստան՝ մշտական բնակության

Հայկական ժամանակը գրում է.Ֆրանսիացի հայազգի բժիշկ Գեւորգ Աբգարյանը պատրաստվում է ամռանն ընտանիքի հետ միասին մշտական բնակություն հաստատել Հայաստանում: Փարիզից Երեւան տեղափոխվելու որոշումը նրանք կայացրել են թավշյա հեղափոխությունից հետո: Բժիշկը, ի դեպ, հետհեղափոխական շրջանում բուժել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հազը, որին «հաղթել» մասնագետները տեւական ժամանակ չէին կարողանում:

Գեւորգ Աբգարյանն առաջին անգամ Հայաստան է եկել 88-ի երկրաշարժից հետո եւ այդ առիթով՝ մասնագիտության բերումով: Բայց, ասում է, հայրենիքին միանգամից է սիրահարվել: Ու մինչեւ այժմ սերտորեն համագործակցում է տեղի բժիշկների հետ, նաեւ Երեւանի «Նաիրի» բժշկական կենտրոնում ուռուցքաբանության բաժանմունք է հիմնել, որը կրում է վաղամեռիկ կնոջ անունը:

Բժշկի հետ զրուցել ենք ոչ միայն Երեւանում հաստատվելու որոշման պատճառների, այլեւ առողջապահության ոլորտում իրականացվող մի շարք ծրագրերի շուրջ:

- Պարոն Աբգարյան, ինչպես եղավ, որ որոշեցիք մշտական բնակության տեղափոխվել Հայաստան:

- Հետաքրքիր է, չէ, Փարիզը թողնել ու գալ Հայաստան՝ մշտական ապրելու... Ում ասում եմ՝ ասում են` դու գիժ ես: Սա իմ երազանքն էր, որը երկար ժամանակ ի վեր ուզում էի իրականացնել, բայց վախենում էի, որ սխալ քայլ լինի: Ու առիթը հեղափոխությունը եղավ: Մտածեցի, որ ճիշտ ժամանակն է՝ ամեն ինչ պատրաստեմ, թողնեմ ու գամ Հայաստան, որովհետեւ նոր իշխանություններին վստահեցի՝ մանավանդ պարոն Փաշինյանի հետ շփվելով: Դե, ինքը հազում էր, հիշում եք այդ պատմությունը: Ես իր հազը կարծես բուժեցի: Այդ ժամանակ էլ ճանաչեցի: Կնոջս առաջարկեցի՝ ուզո՞ւմ ես գնանք, մեր երեխային մեծացնենք Հայաստանում: Ասացի՝ սա իմ երազանքն է: Կինս ասաց՝ լավ: Ու որոշեցինք, որ ճիշտ ժամանակն է եւ տեղափոխվում ենք: 86 օր մնաց մեր տեղափոխվելուն:

- Շատ բժիշկներ էին փորձել վարչապետի հազը բուժել: Նույնիսկ արդեն բազմաթիվ քաղաքացիներ էին, անհանգստանալով, իրենց դեղատոմսերն առաջարկում: Ձեզ ի՞նչ միջոցով հաջողվեց դա անել:

- Մի բան եմ նկատում Հայաստանում. երբ որ իշխանությունների բժիշկն ես, վախենում ես շատ բաներ անել: Այսինքն՝ արդյոք անտիբիոտիկը երկո՞ւ օր տամ, թե՞ տասներկու: Իսկ մենք չենք վախենում դրանից: Եթե բուժում ես մի հիվանդի, չես նայում՝ վարչապետն է, պրեզիդենտն է, սա է կամ նա է: Իմ արածը միայն այն էր, որ երկարատեւ բուժեցի: Սակայն ես մի լավ ընկեր ունեմ Փարիզում, իրեն զանգեցի, խորհուրդ հարցրի, հետո այստեղի բժիշկների հետ հավաքվեցինք, մեր առաջարկը ասացի իրենց, ընդունեցին՝ հանձին պարոն Քուշկյանի, որը ղեկավարում էր այդ կոնսիլիումը: Պարոն Քուշկյանը միշտ ինձ թիկունք է կանգնում, որ բուժումներս անվախ անեմ: Այդպիսով ստացվեց, վարչապետը բուժվեց, տեսաք: Բուժումը սկսեցինք, երկու օր հետո երկու ժամանոց մի ելույթ ունեցավ պառլամենտի առաջ, ու շատ լավ ստացվեց՝ առանց հազալու: Անշուշտ, ես շատ ուրախացա, որ կարողացանք բուժել:

- Դեռ տարիներ առաջ դուք խոսում էիք ծխելու դեմ պայքարի պետական ծրագրերի անհրաժեշտության մասին՝ նշելով, որ ծխելը քաղցկեղի առաջացման հիմնական պատճառներից է: Այսօր արդեն առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանը պատերազմ է հայտարարել ծխելուն: Շատերը նրա մոտեցումները համարում են ծայրահեղական ու ագրեսիվ: Դո՞ւք ինչ եք կարծում:

- Ես կարծում եմ, որ միանշանակ այդ որոշումը, այդ կանոնը պետք է մտնի մեր կյանքի մեջ: 2019 թ. մենք այստեղ բուժել ենք քաղցկեղով 300 հիվանդ: Սրա 30 տոկոսը թոքի քաղցկեղ է: 30 տոկո՛սը: Դա մեծ թիվ է: Մենք տեսնում ենք, որ սա ծխախոտի հետ ուղիղ կապ ունի: Ու հայ ժողովուրդը պետք է հասկանա՝ մեզ թուրքերը կոտորել են, սակայն մենք իրար չկոտորենք: Գնում եք, մի ռեստորանում նստում եք, կողքի մարդը գալիս է, մեկը մյուսի հետեւից սկսում է ծխել: Ու մեր այդ ընթրիքը փչացավ: Մենք դառնում ենք պասիվ ծխող: Երեկ եկա Դուբայից, այստեղ սկսեց կոկորդս այրվել: Այդ պայքարը պետք է տանել: Ով արեց դա, նա հաջողեց: Ֆրանսիայում թոքի քաղցկեղի քանակը հսկայական չափով նվազել է, որովհետեւ մեծ պայքար գնաց: Ոչ մեկը չէր հավատում, որ այդ կանոնը կանցնի, ռեստորանների մեջ ծխելը կարգելվի: Նայում եմ, անգամ Թուրքիայում կա այդ կանոնը: Հայաստանում անպայման պետք է արգելել հանրային վայրերում ծխելը: Պետք է բոլոր հայերն իմանան, որ սա շատ վտանգավոր բան է: ... Ծխո՞ւմ եք:

- Չէ:

- Չծխեք:

- Չարորակ նորագոյացությունների վիրահատությունն ամբողջությամբ պետական պատվերով իրականացնելու ծրագիրը բողոքի ալիք բարձրացրեց (հիմնականում պետական բուժհիմնարկներում աշխատող բժիշկների շրջանում): Ձեր դիտարկումներով՝ ծրագիրն իսկապե՞ս խնդրահարույց է:

- Ես կարծում եմ, որ շատ լավ ծրագիր է: Միայն դա չպիտի լինի: Հուսով եմ, որ քիմիաթերապիան, ճառագայթային բուժումն էլ մի օր ամբողջությամբ անվճար կդառնան: Ֆրանսիայում առաջին կինս հիվանդացավ, այդ րոպեից սկսյալ մենք մի կոպեկ փող չենք ծախսել: Հնարավորությունը ունեի, սակայն ապահովագրությունը 100 տոկոս վերցնում է իր վրա: Դրա համար նորից շնորհավորում եմ ու շնորհակալ եմ Արսեն Թորոսյանին, որ այսպիսի քայլ արեց: Անշուշտ, մի քանի բժիշկ գոհ չպիտի մնա, որովհետեւ ինքը մի քիչ փող էր աշխատում: Էլի մեր ժողովուրդը իր բժշկին միշտ լավ կպահի: Մեր ժողովուրդը այդպես եկել է, այդպես էլ կգնա: Ես գնահատում եմ այդ ծրագիրը եւ ցանկանում եմ, որ շարունակությունը լինի:

Ուրիշ մի լավ բան արեց կառավարությունը ինսուլտների դեպքում: Երեկ 35 տարեկան մի աղջկա ինսուլտից փրկեցին: Այդ նոր դեղը որ սրսկում են, իսկապես շատ լավ արդյունք տվեց, աղջիկը փրկվեց: Նախկինում գալիս էին, ամբողջ ծախսերը մնում էին հիվանդանոցի, իրենց ընտանիքների վրա: Հիմա անվճար այդ թանկարժեք դեղը սրսկում են եւ վերջ: Հսկա քայլ է դա: Ոչ մեկը չի խոսում այդ մասին: Պետք է խոսել, պետք է շնորհավորել կառավարությանը, վարչապետին, նախարարին, որովհետեւ այս հիվանդության պատճառով Հայաստանում շատ մարդկանց տների ծուխը մարում էր:

- Նախարարությունն առողջության համապարփակ ապահովագրություն է առաջարկում վեց տոկոս հարկի դիմաց: Դա եւս որոշակի դիմադրության է հանդիպում: Դուք ինչպես եք գնահատում, կհաջողվի՞ ներդնել այդ ծրագիրը կամ ներդնելուց հետո կաշխատի՞:

- Մեծ հույսեր եմ կապում Հայաստանի նոր իշխանությունների հետ: Նախկինում դա էլ չկար: Ոչ մի բան չկար: Պետպատվեր ունեինք, երկու ամիս հետո փողը պրծնում էր, ու վերջ: Հիվանդը ամեն քայլին վճարում էր: Եթե նա իմանա, որ իր աշխատավարձի վեց տոկոսը պիտի տա, ու այն իրեն պիտի վերադարձնեն, երբ որ հիվանդանա, դա մեծ քայլ է: Այսինքն՝ եթե դուք հարցնեք ինձ՝ սփյուռքահային, որ Փարիզում է բնակվում, ապահովագրության համար ես մուծում եմ իմ աշխատավարձի 10-12 տոկոսը, ինձ համար վեց տոկոսը շատ քիչ է: Ես շատ սիրով տալիս եմ դա, որովհետեւ գիտեմ՝ երբ հիվանդանամ, ոչ մի կոպեկ չպիտի մուծեմ: Այսինքն՝ դա պետք է ռեալ լինի: Հիմա ապահովագրական մասնավոր ընկերություններ կան, չէ, այստեղ: Երբ մարդը քաղցկեղով հիվանդանում է, քիմիաթերապիայի կարիք է ունենում, ապահովագրությունը ասում է՝ չէ, դա չի փոխհատուցվում...

- Շատերը ոչ այնքան կասկածում են, թե այդ ծառայությունները չեն ստանա, այլեւ ասում են, որ իրենց սոցիալական բեռն է ծանրանալու: Մարդիկ առանց այդ էլ վատ են ապրում:

- Ամեն նորություն, մանավանդ Հայաստանում, մի դժգոհություն առաջացնում է: Նայում եմ՝ բոլորը շատ բաներից դժգոհ են, սակայն երբ որ տեղը գալիս է, գոհ են: Օրինակի համար այս ինսուլտի ծրագիրը: Ասացին՝ գի՞ժ եք, ինչ եք, փողերը տալիս եք այդ ծրագրին: Շատ լավ են անում: Օրինակ, մեքենաների բալային համակարգից շատ մարդ դժգոհ պիտի լինի, աղմուկ պիտի բարձրացնեն, հնարավոր է նաեւ ցույցեր անեն: Ամբողջ աշխարհում այդպես է: Բայց նայեք՝ ոնց եք մեքենա վարում: Ապահովագրության համար էլ նույն բանն է: Ես կարծում եմ, որ դա պետք է ռեալ անել: Այս իշխանություններին ես վստահում եմ, կարող են հասցնել: Ու շատ բաներ տեսնում եմ, հասցնում են:

- Կա՞ մի բան, որ կառավարությունը, Ձեր կարծիքով, ճիշտ չի անում կամ դանդաղում է:

- Այո: Շատ բաներ կան, որ բիզնես մթնոլորտի մեջ տեսնում եմ: Ես բիզնեսից չեմ հասկանում, սակայն սանիկ ունեմ, որ հեղափոխությունից հետո Գերմանիայում ամեն ինչ թողեց ու ընտանիքն առավ, եկավ այստեղ: Եվ ինքն ուզում է «Գուգլը» բերել Հայաստան: Ուր որ դիմեց՝ դանդաղ են շարժվում: Դանդաղ: Եթե մի քիչ արագություն լինի, շատ հարցեր կլուծվեն:

Կուզեի նաեւ, որ Հայաստանում մշտական բնակության տեղափոխվող սփյուռքահայերի համար առանձնահատուկ պայմաններ ապահովվեն: Սփյուռքահայն այնտեղ տունը փակում, գալիս է: Իմ օրինակը՝ ունեմ գույք, ուզում եմ բերել այստեղ, որի համար արդեն հարկը մուծել եմ Փարիզում: Հիմա եթե տեղափոխեմ, մեկ անգամ եւս պետք է մուծեմ: Կամ 12 տարվա մեքենա ունեմ: Ինչ պիտի անեմ այդ մեքենան: Եթե կարողանամ դա բերել առանց մաքսատուրքի, հրաշալի կլինի: Այն հրեան, որ վերջնական գնում է Իսրայել, ոչ մի մաքս չի մուծում: Եվ իրեն մի հատ էլ տուն են նվիրում: Անշուշտ՝ ծայրամասերում: Ես տուն չեմ ուզում: Գոնե մեքենաս առանց հարկի կարողանայի տեղափոխել այստեղ:

ՀԳ - Բժշկի հետ զրուցել ենք հունվարի սկզբին: Ավելի ուշ հայտնի դարձավ, որ Ազգային ժողովի պատգամավոր Սիսակ Գաբրիելյանը համապատասխան նախագիծ է մշակել, որն առաջիկայում կանցնի սահմանված ընթացակարգերով: