Հայաստանից «մուռ հանելու» անզորությունը
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը տարածաշրջանային տնտեսական նախագծերից հետագա դուրսմղմամբ է օրեր առաջ սպառնացել Հայաստանին: Այդ մասին նա հայտարարել էր երկրի իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության համաժողովի ժամանակ: Ինչպես նշել է Էրդողանը՝ «հայկական սփյուռքի ճնշման տակ պաշտոնական Երևանը շարունակում է փակ պահել Թուրքիայի հետ բարեկամության դռները»: «Արդյունքում՝ Հայաստանը դուրս է մղված տարածաշրջանում տրանսպորտային, առևտրային և էներգետիկ նախագծերից: Եվ ավելին, այն շարունակում է մնալ և մնալու է մեկուսացման մեջ»,- ասել է նա՝ հավելելով, որ ի հակակշիռ Հայաստանի՝ Վրաստանը դարձել է մի կողմից Թուրքիայի և Արևմուտքի, մյուս կողմից՝ Կովկասի տարածաշրջանի և Միջին Ասիայի միջև կամուրջ: «Այս երկու օրինակները շատ ցուցադրական են: Մեզ հետ բարեկամություն անողը ձեռք է բերում, իսկ ոխ պահողը՝ կորցնում»,- ընդգծել է Թուրքիայի նախագահը: Էրդողանը նաև նշել է, որ Վրաստանի և այլ հարևանների հետ սերտ համագործակցությունը ցույց է տվել Անկարայի ցանկությունը՝ կարգավորել հարևանների հետ իր հարաբերությունները: Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի այս հայտարարությանը, որում, վերջինս մեղադրում է Հայաստանին Թուրքիայի հետ բարեկամական կապերը փակ պահելու համար, պաշտոնական Երևանն արձագանքեց Հայաստանի փոխարտգործնախարար Շավարշ Քոչարյանի մակարդակով: «Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման խողովակները քաջ հայտնի են: Դա 2009թ. Ցյուրիխում ստորագրված հայ-թուրքական արձանագրություններն են և դրանց վավերացումը: Քանի որ Թուրքիան հրաժարվեց այդ արձանագրությունների վավերացումից, հենց նա է փակել ու փակում հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման խողովակները», նշել էր Հայաստանի փոխարտգործնախարարը: Թուրքիայի նախագահի մոտ պարբերաբար պոռթկումներ են լինում Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի առնչությամբ: Ժամանակ առ ժամանակ նա հիշում է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հարցում «թև ու թիկունք» են եղբայրական Ադրբեջանին ու կրտսեր Ալիևին ու մատնացույց է անում, թե ում վրա է Թուրքիայի հույսը՝ ԼՂ խնդրի կարգավորման հարցում: Դա Ռուսաստանն է ու անձամբ՝ Պուտինը: Նոյեմբերի օրինակ, Էրդողանը երկու անգամ հանդիպեց Պուտինին և առաջին հանդիպումից առաջ պատմեց «դարդերը», թե ինչու է Ղարաբաղյան հարցի վերաբերյալ դիմելու Պուտինին՝ որպես նրա միակ հույս: Բայց մեկ օր անց՝ ինքն էլ խոստովանեց, որ Պուտինն էլ լավատես չէ ԼՂ հարցում: Հիմա էլ Էրդողանը Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների թեմա առաջ քաշեց՝ Հայաստանի մեկուսացնելու «ծիրին մեջ»: Ո՞ւմ համար պարզ չէ, որ Թուրքիան է հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորումը արգելափակող կողմը: Երբևէ Թուրքիան թաքցրե՞լ է իր հայտնի դիրքորոշումը, որ ԼՂ խնդրի պատճառով չի կարգավորելու Հայաստանի հետ հարաբերությունները: Պաշտոնապես և բազմիցս Անկարան հայտարարել է, որ քանի դեռ ղարաբաղյան խնդիրը լուծված չէ՝ Հայաստանի հետ Թուրքիան հարաբերությունները չի կարգավորի: Ավելին, երկու տասնամյակից ավելի Թուրքիան Ղարաբաղյան խնդրի պատճառով Հայաստանն է շրջափակման մեջ պահում: Ով, ինչ օգուտ է ստանում՝ այլ հարց է: Իհարկե, բացասական է, որ Հայաստանը դուրս է մնացել տարածաշրջանային մի շարք նախագծերից: Բայցև փաստ է, որ ո՛չ Թուրքիան, ո՛չ Ադրբեջանը չեն հասել այն արդյունքին, որի մասին օր ու գիշեր բղավում են՝ «Ղարաբաղի օկուպացիային վերջ կտանք»: Հետևաբար, Հայաստանի մեկուսացման մասին անվերջ հիշելով թուրք և ադրբեջանցի իշխանություններն ինչ-որ առումով նաև սեփական անզորությունն են ցուցադրում: Թամար Բագրատունի