Իսկ տունը քանդել կարելի՞ էր
Արցախի ազգային ժողովի պատգամավորները շրջանառության մեջ են դրել «Լեզվի մասին» 2013 թվականին ընդունված օրենքում փոփոխությունների նախագիծ։ Նախագծով նախատեսվում է ռուսերենը ևս դարձնել ԱՀ պաշտոնական լեզու։
«Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը խրախուսում է հայերեն և ռուսերեն լեզուներով հրատարակությունները, մամուլը, ինչպես նաև հայերեն և ռուսերեն դասագրքերի, ուսումնական ձեռնարկների, տեղեկատու, գիտամեթոդական, գիտահանրամատչելի գրականության ստեղծումը»,- նշված է նախագծում:
Որպես հիմնավորում նշվում է. «Հաշվի առնելով Արցախի և Ռուսաստանի մշակութային, ռազմական, տնտեսական հարաբերությունների պատմական հիշողությանը և այն փաստը, որ բազմաթիվ արցախցիների համար շփման երկրորդ լեզու է հանդիսանում ռուսերենը` կարևոր ենք համարում նոր որակի հարաբերությունների վերաարժևորումը և նոր օրակարգի ձևավորումը: Այս համատեքստում առաջնահերթ ենք համարում ռուսաց լեզվի կարգավիճակի բարձրացումը, ինչն անհրաժեշտ պայմաններ կստեղծի բոլոր ոլորտներում համագործակցությունը խորացնելու համար, իսկ տեսանելի ապագայում կնպաստի իրավական շրջանակներում հարաբերությունների զարգացմանը: Արցախում ռուս խաղաղապահների երկարաժամկետ ներկայության և բազմաթիվ սոցիալական և հաղորդակցային խնդիրների համատեղ լուծման անհրաժեշտության ըմբռնումը, շինարարության, առողջապահության, կրթության և գիտության ոլորտներում համագործակությունը պահանջում է ռուսաց լեզվի դերի վերագնահատում:
Հենց այս նկատառումներով է թելադրվում ««Լեզվի մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» և «Հեռուստատեսության և ռադիոյի մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» օրենքներում մի շարք նոր փոփոխություններ մտցնելու անհրաժեշտությունը»:
Բայց անհասկանալի պատճառներով այս լուրը փոթորկել է ֆեյսբուքահայությանը, հատկապես սորոսական գրանտակերների հանրույթին: Մեկը մյուսի ետեւից ահազանգ է հնչեցնում ՝հասեք, փրկեք, Արցախում վտանգավծ է մեր ինքնությունը: Այո, լեզուն մեր ինքնության պահպանման շարժիչ ուժն է, հայ լեզուն տունն է հայուն, բայց ինչ անել, երբ լեզվից առաջ տունն արդեն քանդել են, Արցախի 75 տոկոսը հանձնել թշնամուն, թողնել ծվեններ եւ այդ ծվենների պաշտպանությունն ու պահպանությունը հանձնել ռուսին: Հիմա ուզում ենք այս կոնտինգենտը խաղաղություն, անվտանգություն ապահովի, լուծի Արցախի հումանիտար խնդիրները՝ գազից մինչեւ հոսանք, բայց չենք ուզում, որ ռուսերենը պաշտոնական լեզու դարձնենք, որպեսզի արցախցու անվտանգություն ապահովողները կարողանան հաղորդակիցը լինեն կատարվող իրադարձություններին:
Այս փոփոխության դեմ ընդվզողներին, հակառուսական տրամադրություններ հրահրողներին հիշեցնենք միայն, որ գուցե նման եռանդով բզկտեինք նրանց, ովքեր Արցախը շան բաժին դարձրեցին, ովքեր արցախցուն թողեցին թուրքի բերան ու հիմա նրանք կամ պետք է ընդունեն իրենց տուն թուրքին, կամ ռուսին՝ իրենց լեզվով ու բարքերով:
Անի Սահակյան