ՀԱԿ դեկտեմբերի 17-ի համագումարում Լևոն Տեր-Պետրոսյանի պատմական ելույթը հանրային բուռն քննադատության թեմա է դարձել: Այլ կերպ թերևս չէր էլ կարող լինել՝ առաջին նախագահը 2017 թվականի խորհրդարնական ընտրությունների օրակարգի գերխնդիր հռչակեց Արցախի հարցի կարգավորումը՝ իր ավանդական մոտեցմամբ: Խոսքը տարածքների վերադարձի և ԼՂՀ միջանկյալ կարգավիճակի ամարգրման մասին է, որի կողմանկիցը Տեր- Պետրոսյանը եղել է միշտ:
1998 թվականին Արցախի ազատագրված տարածքները վերադարձնելու շուրջ քաղաքական և իշխանական այն ժամնակավ էլիտայի ազդեցիկ ներկայացուցիչների հետ ունացած տարաձայնության պատճառով Լևոն Տեր-Պետրոսյանը ստիպված եղավ հրաժարական տալ: Իշխանությունը հանձնելուց 18 տարի անց Լևոն Տեր-Պետրոսյանի մոտեցումներում ոչինչ չի փոխվել և նա գտնում է, որ իր կողմից առաջ քաշված թեզը, որը հայտնի է իբրև պարտվողական կամ զիջողական մոտեցում, եղել և մնում է լուծման միակ և այլընտրանք չունեցող բանաձևը:
Ընդ որում նրա այս մոտեցումը տարիների ընթացքում այնքան է կարծրացել, որ առաջին նախագահը Ադրբեջանաի նախագահ Իլհամ Ալիևին գնահատում է որպես ռացիոնալ քաղաքական գործիչ: Իհարկե դժվար է ասել, թե թոշակի անցնելն ինչպես է անդրադարձել նրա քաղաքագիտական մտքի վրա, բայց հիշեցենենք, որ «ռացիոնալ քաղքական գործիչ» Ալիևը հայ խաղաղ բնակիչներին խոշտանգած ադրբեջանցի զինվորկաններին, իսկ դրանից առաջ էլ Բուդապեշտում հայ սպային կացնահարած Սաֆարովին մեծարանքով հերոսի կոչում է շնորհում, ինչպես նաև առիթը բաց չի թողնում հայտարարելու, որ Ստեփանակերտը՝ Խանքենդին պատմական ադրբեջանական տարածք է: «Հակառակ իր ռազմաշունչ հռետորաբանությանը, Իլհամ Ալիեւին ես համարում եմ ռացիոնալ մտածող պետական գործիչ, որն ընդունակ է համաչափ քայլ կատարել խաղաղության հաստատման նաեւ սեփական ժողովրդին խիստ անհրաժեշտ ուղղությամբ, ինչպես ժամանակին իմ «Պատերազմ, թե՞ խաղաղություն» հոդվածին ընդարձակ ելույթով ողջախոհաբար արձագանքեց իր հայրը՝ հանգուցյալ Հեյդար Ալիեւը։
Պատկերացնում եմ, թե այս ելույթից հետո ինչպիսի վայնասուն է բարձրանալու Հայաստանի քաղաքական ու տեղեկատվական դաշտում։ Մեզ բախտ է վիճակվելու կրկին ականատես լինել տգիտության, կարճատեսության, պոռոտախոսության շքեղ մի տոնահանդեսի։ Մենք արժանանալու ենք բազմազան մաշված պիտակների, եւ արդեն որերորդ անգամ մեզ գամելու են անարգանքի սյունին, ի հաստատումն հայ քաղաքական մտքի օրիգինալությունը բնորոշող հետեւյալ պարադոքսալ սիլլոգիզմի.
Զիջում ես մասը, մյուս մասը կարողանում ես պահպանել.
Ոչինչ չես զիջում, կորցնում ես ամեն ինչ.
Մասը պահողները հռչակվում են դավաճաններ. Ամեն ինչ կորցնողները կոչվում են հայրենասերներ։
Ինչո՞ւ ենք, ուրեմն, մեր անցավ գլուխը փորձանքի տակ դնում։
— Որովհետեւ Հայաստանում ճշմարտության երեսին ուղիղ նայող ուրիշ ուժ չկա։ Եթե մենք էլ մյուսների պես լռենք, ողջախոհության ճրագը մեր երկրում վերջնականապես կմարի։ Ուստի, անկախ այն բանից, թե մեզ ինչ պիտակներ կփակցնեն, ես Կոնգրեսին առաջարկում եմ խիզախաբար ընտրությունների գնալ «Խաղաղություն, Հաշտություն, Բարիդրացիություն» նշանաբանով։ Դա չի կարող հասկացողություն չգտնել ժողովրդի ճնշող մեծամասնության մոտ, որովհետեւ Հայաստանի ու Ղարաբաղի փրկության, ապահովության ու զարգացման այլ ճանապարհ գոյություն չուն»,- արձանգրել է Լևոն Տեր-Պետրոսյանը:
Շեշտադրումների իմաստով Տեր-Պետրոսյանի պատմական էքսկուրսներով հագեցած մեկ ժամանոց երակարաշունչ ելույթում նորություն գրեթե չկար՝ բացառաությամբ թերևս ելույթի վերջում սիրված ֆուտբոլիստ Հենրիկ Մխիթարյանի անվան անհարկի հիշատակմանը:
Նորությունը հավանաբար պետք է սպասել Տեր-Պետրոսյանի առաջարկների վերաբերյալ քաղաքական դաշտի, հատկապես իշխանության արձագանքերի և գնահտականների, ինչպես նաև տողատակերում թաքնված ակնարկների մեջ, որոնցով պայմանավորված էլ նախկին նախագահը վերստին հիշել է իրեն այնքան սրտամոտ «Հայաստանի ու Ղարաբաղի փրկության ճշմարտությունները»:
Տեր-Պետրոսյանը շատ պարզ հայտարարում է, որ պատրաստ է աջակցել գործող իշխանությանը՝ մասնավորապես նախագահ Սերժ Սարգսյանին, եթե նա որոշի գնալ տարածքների զիջման, իր կարծիքով խիստ անհրաժեշտ քայլին. «Արտառոցն ու ապշեցուցիչը Հանրապետական կուսակցության եւ կոալիցիոն կառավարության ներկայացուցիչների պահվածքն է։ Այդ կուսակցության ոչ մի անդամ եւ պետական ոչ մի պաշտոնյա, լղոզված ու կցկտուր խոսքերից բացի, երբեւէ փոխզիջման վերաբերյալ հրապարակային հստակ հայտարարությամբ հանդես չեն եկել։ Հասարակությանը խաղաղության նախապատրաստելու եւ դրա ընդդիմախոսներին հակադարձելու գործում նրանք փաստորեն լքել, մենակ են թողել իրենց նախագահին։ Այնինչ դա պետք է լիներ ոչ թե Հայ Ազգային Կոնգրեսի, այլ առաջին հերթին, հենց իրենց գործը»,- իշխանության բոստանը քար է նետում ՀԱԿ առաջնորդը:
Թեպետ Տեր-Պետրոսյանը նշել է, որ ՀԱԿ-ը չի գնալու ՀՀԿ-ի հետ կոալիցիոն համագործակցության, այնուամենայնիվ սա Սերժ Սարգսյանին ուղղված շատ կոնկրետ համագործակցության առաջարկ է: Այսպիսով՝ հողերի վերադարձի հարցում Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հայտնի մոտեցումը ՀԱԿ-ի «ցանկալի և նախընտրելի» ըննդիմություն քարտբլանշն է դառնում: Եթե արտաքին օղակը Սերժ Սարգսյանի շուրջ սեղմվում է և նա գնալու է զիջումների, ապա ընդդիմության ճամբարում Տեր-Պետրոսյանի ներկայությունն ու մոտեցումները քաղաքական անփոխարինելի նվեր են նրա համար: ԼՂՀ հարցի կարգավորումը ազգային գերխնդիր է և դրա լուծման պատասխանատվությունը, առավել ևս, եթե հայկական կողմը տարածքային զիջման է գնալու, օդուջրի նշանակություն ունի ցանկացած գործող իշխանության համար:
Հետևաբար Սերժ Սարգսյանը իրենից կախված ամեն ինչ պետք է անի, որ ՀԱԿ-ը հնրավորինս լայն ներկայացվածությունն ունենա ապագա ԱԺ-ում: Սա գլխավոր քաղաքական խնդիրն է, որին ՀԱԿ առաջնորդը փորձեց լուծում տալ: Փաստորեն 2017 թվականի ընտրությունների ժամանակ ՀԱԿ ստացած ձայները քաղաքական բառապաշարով ասելու դեպքում՝ խորհրդանշելու են հասարակության այն զանգվածների կարծիքը, ոքվեր կողմ են տարածքների վերադարձմանը: Վստահաբար Սերժ Սարգսյանին ու ՀՀԿ-ին ձեռնտու է ուեննալ հենց այսպիսի ընդդիմություն: Իսկ թե Հայաստանում ինչպես են անցկացվում ընտրությունները, քննարկման առանձին թեմա են, որոնց վերաբերյալ Տեր-Պետրասյանի նախկին ելույթներում մանրակրկիտ վերլուծություններ ունեն:
Կարինե Սարիբեկյան
Հոկտեմբերի 3-ին՝ ժամը 12:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Նարինե Դիլբարյանը
Հոկտեմբերի 3-ին՝ ժամը 16։30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Տիրան Լոքմագօզյանը
Հոկտեմբերի 3-ին՝ ժամը 13։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Կարինե Նալչաջյանը
Հոկտեմբերի 3-ին՝ ժամը 11։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Էդգար Էլբակյանը
Հոկտեմբերի 2-ին՝ ժամը 15։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Արամազդ Զաքարյանը
Հոկտեմբերի 2-ին՝ ժամը 12։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Արա Վարդանյանը
Հոկտեմբերի 2-ին՝ ժամը 14։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Խաչիկ Մանուկյանը
Հոկտեմբերի 2-ին՝ ժամը 13։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Նաիրա Զոհրաբյանը
Հոկտեմբերի 1-ին՝ ժամը 15։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Գառնիկ Դանիելյանը
Հոկտեմբերի 1-ին՝ ժամը 16։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Կարինե Նալչաջյանը