Թրամփը, Պուտինն ու Ալիևի «լացուկոծը» Ղարաբաղի համար
Աշխարհի տարբեր պետությունների ղեկավարներ երեկվանից շնորհավորում եմ ԱՄՆ նորընտիր նախագահին, այդ թվում և Սերժ Սարգսյանը: ՀՀ նախագահն իր ուղերձում մասնավորապես ասել է. «ԱՄՆ-ի ժողովուրդը բարձր գնահատեց ինչպես Ձեր գիտելիքներն ու փորձառությունը, այնպես էլ Ձեր առաջադրած տեսլականն ու մոտեցումները` Ձեզ վստահելով երկրի ղեկավարման պատվավոր պատասխանատվությունը: Հավատացած եմ, որ ջանք չեք խնայի առաջիկա տարիները ԱՄՆ-ի համար դարձնելու նոր վերելքի և նվաճումների ժամանակաշրջան: Այսօր՝ Հայաստանի և Միացյալ Նահանգների միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 25-ամյակի նախաշեմին, երախտագիտություն եմ հայտնում այն պատկառելի աջակցության համար, որը Ձեր երկիրն անցած քառորդ դարի ընթացքում ցուցաբերել է՝ ուղղված Հայաստանի ժողովրդավարության կայացմանն ու տնտեսական վերելքին: Մենք բարձր ենք գնահատում ԱՄՆ-ի` որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրի կարևոր դերը ղարաբաղյան խնդրի խաղաղ կարգավորման գործընթացում: Վստահ եմ, որ Ձեր նախագահության տարիներին հայ-ամերիկյան բարեկամական հարաբերությունները կշարունակեն ամրապնդվել՝ արձանագրելով նոր ձեռքբերումներ ամենատարբեր ոլորտներում: Հավատացած եմ, որ մեր գործընկերության մեջ կշարունակի ծանրակշիռ մնալ ամերիկահայության ներգրավվածությունը»: Իսկ ահա Ալիևն իր շնորհավորական ուղերձում ոչ միայն չի մոռացել ԼՂ խնդիրն արծարծել, այլև ողջ ուղերձը նվիրել է հենց ԼՂ խնդրին: «Ադրբեջանը երկար տարիներ տառապում է Հայաստանի զավթողական քաղաքականության պատճառով: Մեր տարածքների 20 տոկոսն օկուպացված է, ավելի քան մեկ միլիոն ադրբեջանցի դարձել են փախստական կամ ստիպողաբար տեղահանվածներ: Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը ճանաչված է միջազգային հանրության և միջազգային բոլոր կազմակերպությունների կողմից: Չնայած ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի չորս բանաձևերը պահանջում են անհապաղ ու անվերապահորեն դուրս բերել հայկական ուժերը ադրբեջանական տարածքներից՝ Հայաստանը անտեսում է դա: Մեր վճռական դիրքորշումն է՝ հակամարտության հետ կապված ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի չորս բանաձևերը, ինչպես նաև ՄԱԿ-ի Գլխավոր Ասամբլեայի, ԵԱՀԿ-ի, Եվրոպայի Խորհրդի, ՆԱՏՕ-ի, Եվրախորհրդարանի, «Իսլամական համաժողով»-ի կազմակերպության, Չմիավորված շարժման և միջազգային այլ կազմակերպությունների բանաձևերն ու որոշումները պետք է կատարվեն: Հակամարտությունը պետք է կարգավորվի միջազգային իրավունքի նորմերին համապատասխան, Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության շրջանակներում: Հուսով եմ, որպես ԵԱՀԿ Մինսկի Խմբի համանախագահ երկիր, ԱՄՆ-ն ձեր ղեկավարության ներքո իր ներդրումը կունենա այդ հակամարտության կարգավորման մեջ՝ միջազգային իրավունքի նորմերին համապատասխան, Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության շրջանակներում», գրել է Ալիևը ԱՄՆ-ի ընտրյալ նախագահ Դոնալդ Թրամփին: Օբամայի վարչակազմը, կարելի է ասել, Ալիևի համար «լավագույններից» չէր: Օբամայի իշխանության տարիներին էականորեն բարդացան ԱՄՆ-Ադրբեջան հարաբերությունները, իսկ Ղարաբաղի հարցում պաշտոնական Վաշինգտոնի քաղաքականությունը, կարելի է ասել, համահունչ էր հայկական կողմի դիրքորոշմանը: Վստահաբար Ալիևը Թրամփից այլ սպասելիքներ ունի, նա ակնկալում է Թրամփից ադրբեջանանպաստ դիրքորոշում, և այդ ճանապարհին իր ուղերձով արդեն իսկ կատարել է առաջին քայլը: Թրամփին երեկ շնորհավորել է նաև Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը: Նա Թրամփին հաջող գործունեություն է մաղթել Սպիտակ տան ղեկավարի պաշտոնում, շեշտել է, որ իր երկիրը և ԱՄՆ-ն դաշնակիցներ են, երկու երկրների միջև հարաբերությունները հիմնված են փոխադարձ հարգանքի, ընդհանուր շահերի և միասնական արժեքների վրա։ Նշվում է, որ հեռախոսազրույցն անցել է ջերմ մթնոլորտում։ Էրդողանը և Թրամփը քննարկել են նաև թեմաներ՝ կապված ահաբեկչության, տարածաշրջանային և միջազգային անվտանգության հետ։ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ևս, առաջիններից էր, որը շնորհավորեց ԱՄՆ նորընտիր նախագահին: Նա հայտարարեց, որ Մոսկվան պատրաստ են ԱՄՆ-ի հետ լիաֆորմատ հարաբերությունների վերականգնմանը, ինչը դյուրին չի լինելու. «Մենք լսել ենք Դոնալդ Թրամփի նախընտրական հայտարարությունները, որոնք նպատակամղված էին Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների միջև հարաբերությունների վերականգնմանը: Մենք հասկանում ենք և մեզ հաշիվ ենք տալիս, որ դա դյուրին ճանապարհ չի լինելու՝ հաշվի առնելով այն անկումային վիճակը, որում, ցավոք, գտնվում են ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի հարաբերությունները»,-ասել է նա: Պուտինը շնորհավորելով Դոնալդ Թրամփին ԱՄՆ-ի նախագահի ընտրություններում հաղթելու առթիվ՝ հույս է հայտնել, որ համատեղ աշխատանքով կհաջողվի երկու երկրների հարաբերությունները դուրս բերել ճգնաժամից: Ինչպիսին կլինեն ԱՄՆ-ՌԴ հարաբերությունները` Թրամփի օրոք: Այս հարցից է, թերևս, կախված հարցը, թե ինչպիսի ազդեցություն կունենա երկու գերտերությունների քաղաքականությունը նաև տարածաշրջանի նկատմամբ: Քարոզարշավում Թրամփը խոստացել էր դյուրացնել կամ վերացնել Ռուսաստանի նկատմամբ սահմանված պատժամիջոցները, ճանաչել Ռուսաստանի կողմից Ղրիմի և հավանաբար՝ Հարավային Օսիայի ու Աբխազիայի բռնազավթումը: Արդյոք Թրամփը կհամաձայնվի՞ Ռուսաստանին ընձեռել մեծ ազդեցություն` հետխորհրդային տարածքում: Սա է այն հարցը, որի պատասխանն առաջիկայում կունենա իր ազդեցությունը տարածաշրջանի և, մասնավորապես Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման գործընթացի վրա: Թամար Բագրատունի