Ապրիլյան պատերազմը հաղթեցինք,թե՞ պարտվեցինք.Արծրուն Հովհաննիսյանը համաձա՞յն է Իմ քայլի պատգամավորների հետ

Հարցազրույց ՀՀ պաշտպանության նախարարի մամուլի խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանի հետ:/Մաս 1-ին/

-Սկսենք ամենակարևորից,ի՞նչ իրավիճակ է սահմանին:

-Այս պահին համեմատաբար հանգիստ է ,եթե որոշակի լարվածություն է սկսվում ,ապա լարում առաջանալու և իջնելու հավանականությունը բավականին արագ է:

-Իշխանափոխությունից հետո որոշակի ժամանակահատված կայունություն էր,կրակահերթերը նվազել էին:

-Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի համաձայնությունից հետո ,այնուամենայնիվ, կար լարվածության նվազում, եթե 1,5 տարվա կտրվածքով խախտման և հրաձգության դեպքերը բավականին նվազել են:

-Վերջին ամիսներին զոհերի թիվը ավելացել է,ինչի՞ հետևանք է:

-Մենք ՝ՊՆ-ն, որպես կանոն , հրապարակավ որևէ պատճառ չենք նշում,թե ինչի արդյուքնում կարող է լինել,կարող եմ ասել,որ բազում պատճառների մեջ պետք է դիտարակել նաև զինվորական ,առաջնագծի տրամաբանությունը , հիմնականում ինժեներական աշխատանքների բարելավումը երկու կողմից ,որը պարբերաբար բերում է որոշակի խախտումների,որոշակի կորուստների:

-Երբ մեր կողմը իր հայտարարությունների մեջ իբրև ձեռբերում սկսեց դա նկատել , հարևան երկիրը սկսեց ինժեներական աշխատանքներ տանել ,և սկսեցին դիրքերը ամրապնդել ,այս ժամանակատվածը Ադրբեջանն ի օգուտ իրեն օգտագործեց:-

-Նման բան չկա,դա ներհայաստանյան մամուլի ֆանտազիայի դրսևորումն է,որը ցավոք օգտագործում են ներքաղաքական նպատակներով:Ինժեներական աշխատանքներ,դիրքերի բարելավում եղել է երկուստեք և ամբողջ սահմանի պարագծի երկայնքով Ադրբեջանը ավելի վատ դիրքային պայմաններում է,քան մենք:Եթե գոնե մեկ դիրքում նրանք ունեն դիրքային բարելավում,դա չի նշանակում,որ մենք չունենք նման դիրքային բարելավումներ:Քանի որ մեր մամուլը ազատ է,և հայաստանյան քննարկումներն ավելի ազատ են, մենք կարող ենք մեկս մյուսին հարց տալ,թե ինչու այս դիրքը առաջ եկան,բայց իրենք իրենց իշխանություններին չեն կարող հարցնել,թե դուք ինչո՞ւ եք այս դիրքը կորցրել,կամ ինչո՞ւ եք այս դիրքում առաջ եկել:

-Նախիջևանի հետ կապված կարող ենք ասե՞լ,թե ինչքա՞ն առաջ եկան:

-Վերջին շրջանում հիմնականում դրա մասին են խոսում են, ինժեներական աշխատանքերը երկու կողմից միշտ էլ կան, նման բան չկա,որ մի կողմը անի,մյուս կողմը՝չանի:Ինժեներական աշխատանքերը մշատական գործընթաց են:

-Նախիջևանում չունենք արդյո՞ք կորուստներ,բավականին առաջ են եկել, կրակահերթերը շարունակվում են,լրահոսում մի տեսակ սովորոսկան է դարձել ,գյուղապետերն էլ որոշակի տագնապ են հնչեցնում:

-Ոչ մի դիրք ,ոչ մի թիզ հակառակորդին չենք զիջել,միջանկյալ տարածքում ,եթե իրենք առաջ են եկել և հասանելիությունը որոշակի բնակավայրերի նկատմամբ իրենց կողմից հրաձգային զենքից դարձել է հասանելի ,դա դեռ չի նշանակում,որ մենք համապատասխան վայրերում կամ դրանց շրջակայքում նման չենք արել :Մի քանի անգամ ասել եմ,հիշեք ,եթե ՀՀ –ն ,ելնելով իր փոքր տարածքներից ունի որոշակի բնակավայրեր,բնակավայրերին միացնող ճանապարհներ ,որոնք հակառակորդի հրաձգային զենքերի համար հասանելի են ,օրինակ՝Տավուշում էր շատ երկար ժամանակ,կամ նույն Արցախի հատվածում,ապա Ադրբեջանը նման բնակավայրեր,կամ նան կոմունիկացիոն գծեր,որոնք մեր զինատեսակների համար են հասանելի,2,5 անգամ ավելի շատ ունի:

-Դա մեզ չի մխիթարում,որ եթե ինչ-որ տարածքներ թողնում ենք ,ապա ոչինչ:Այսօրվա իշխանություններն էլ ասում են,որ դա նախորդների ժամանակ է եղել:

-Մեր աշխարհագրական դիրքը սա է, այսպես ասած դիրքերի տեղաշարժը ցավագին ընդունելը չեմ հասկանում,որովհետև դա 25 տարի է տեղի ունենում:

-Այսքան մեծ չափո՞վ:

-Դուք մոռացե՞լ եք,որ 2000-ականներին նման բաներ տեղի էին ունենում Տավուշում,պարզապես այն ժամանակ ինտերնետ չկար և ոչ ոք ցավագին չէր ընդունում:

-Միջանկյալ տարածքում բավականին առաջ էին եկե՞լ:

-1994 թվականի հրադադարից հետո մեր ամբողջ սահմանի երկայնքով ունեցել ենք բավականին մեծ միջդիրքային տարածություններ ,այդ պահից սկսած 15-20 տարի 2 կողմն էլ հարմար առիթը օգտագործել են դիրքերը առաջ տալու համար:

-Ի՞նչ համար առիթ էր ստեղծվել Ադրբեջանի համար,որ իրենք կարողացան այդ տարածքները վերցնել նախորդ իշխանությունների ժամանակ ՝ինչպես ասում է Նիկոլ Փաշինյանը:

-Նախիջևանյան հատվածում միջդիրքային տարածությունները ինչ-որ տեղամասում եթե Ադրբեջանին հաջողվել է կրճատել,դա չի նշանակում,որ մենք չենք արել:Ադրբեջանը այդ գործընթացը սկսել է 2016-ից ապրիլյան պատերազմից հետո :

-Մենք կարող էինք կասեցնել,թույլ չտալ :

-Որտեղ հնարավոր է եղել,կասեցրել ենք :

-Ի՞նչն է մեզ խանգարել,որ մենք չխանգարեցինք:

-Դուք ինչպե՞ս եք պատկերացնում կասեցման գործընթացը:

-Եթե աշխատանք ենք տանում և առաջ գալիս:

-Մենք էլ ուրիշ տեղում ենք առաջ գնում 50,100 մետր:

-Իրենք դա ցուցադրում են և ասում,որ կարողանում ենք այսքան տարածքներ վերցնել:

-Իրենց պետության համար դա պետք է ,մեզ պետք չէ:Եթե ինչ-որ մեկը պատկերացնում է,որ ընդհանրապես հակառակորդին հնարավոր է թույլ չտալ մի միլիմետր շարժվել,կրակել,ամեն մի կրակոցի համար հնարավոր է Բաքուն ջրի հետ հավասարեցնել,դա լուրջ չէ:

-Մենք կամ պետք է թույլ չտանք ,կամ մենք էլ գնանք առաջ:

-Մենք էլ ենք գնում առաջ:

-Ի՞նչ իրավիճակից իրենք օգտվեցին նախորդ իշխանությունների ժամանակ և այսօր:

-Զորային իրավիճակների մասին երկար պետք է խոսենք , այնպես չէ,որ սահմանի ամեն միլիմետրի վրա մարդ կա կանգնած ,դա հնարավոր չէ իրականացնել,մենք դիրքեր ունենք ,որոնք մեկը մյուսից հարյուրավոր մետրեր հեռու են,ո՞նց կարող է ոչ մի կողմը շարժ չանի:

-Ծավալների մասին է խոսքը:

-Ծավալները մենք ենք ուռճացրել՝հավատալով իրենց լրատվամիջոցներին:Եթե որևէ պատկերացնում է,որ Ադրբեջանը այս 25 տարվա ընթացքում ոչ մի շարժ ,ոչ մի կրակոց չպետք է աներ ,ոչ մի վիրավոր,ոչ մի զոհ չպետք է տայինք,դա լուրջ չէ,դրանք փոխկապակցված բաներ են :Երբ մի մետր շարժվում ես առաջ,կրակոց է լինում,երբ կրակոց է լինում ,զոհեր են լինում,երբ զոհեր են լինում,իրավիճակ է փոխվում:

-Իրենք շարժվում են առաջ ,կարող ենք ասել,որ իրենք զոհեր ունեն,կարող ենք ասել,որ իրավիճակ է փոխվում:

-Մենք էլ ենք շարժվում, իրենց գյուղերը վաղուց են կրակահերթի տակ:Մեր և իրենց խոցելիությունը համամատելի չէ:

-Միևնույն է չի մխիթարում:

-Ինձ էլ չի մխիթարում այն,որ մենք 300 000քմ Մեծ Հայքը կորցրել,դարձել ենք 30 000 քմ:

-Ինձ հեշտ է ձեզ հետ զրուցել,որովհետև դուք աշխատել եք և այս և նախորդ իշխանությունների հետ:

-Ես ծառայել եմ ՀՀ զինված ուժերում 22 տարի,որից վերջին 7,5 տարին որպես մամուլի քարտուղար:

-Այսօրվա իշխանությունը շատ ակտիվ ընդդիմություն էր,ամենակոշտ ,ամենակոպիտ ձևով,հաճախ թիրախում բանակն է,հիմախնդիրները,մի քանիսին անդրադառնանք. գալով իշխանության այդ հարցրերը լուծե՞լ են,իրականում այդ հիմնախնդիրները կայի՞ն ,թե դրանք այսօրվա իշխանության պոպուլիստական  ունճանապարհն էին:Օրինակ ՝մայկա-տրուսիկ հասկացողությունը,իսկապես նման մակարդակի խնդիրե՞ր մեր բանակը:

-Ցավոք զորքի սննդրի,ներքնաշորերի և ընդհանրեպս նյութատեխնիկան մատակարարման խնդիրը,անկախ իշխանությունից ,ընդդիմությունից միշտ եղել է մեր հասարակության,հատկապես մայրիկների սիրված թեման:Մենք միշտ էլ հորդորել ենք,որ դա ամենակարևոր հարցը չէ,կան ավելի գլոբար հարցեր:Ես քաղաքական պատասխան չեմ կարող տալ,որովհետև չգիտեմ ում համար ,ինքան է կարևոր:Ցավոք ինտերնետի հասանելիությունը,բերեց նրան,որ ծնողները մինչև այսօր այդ խնդիրների հետ շփվում եմ՝սնունդը,տուլիկները,մայկա տրուսիկը ,և այլն:Հասարակություն է փոխվում,մեզ համար շատ հաճախ անհասկանալի է,թե ինչու պետք է զինվորի նեքնաշորի հարց քննարկենք,մի բան ֆիքսում ենք,որ հասարակական վերահսկողության մեխանիզմները հնարավորություն են տալիս բարելավում կատարել ԶՈՒ-ում:Այն,որ տարիներ առաջ փորձ էր արվել այդ խնդիրը լուծել մեկամգամյա օգտագործման ներքնաշորերով և չէր արդարացրել իրեն,փաստ էր:Այո ներքնաշորերի խնդիրը սուր է դրված, շատ տարիներ առաջ մենք տալիս էինք երկարաժամկետ ու որակյալ ներքանաշորեր,չէին ուզում լվանալ,լվանալու պատճառով առաջանում էին տարբեր կոնֆլիկտներ ,մենք ունեիք միջադեպեր:Դրանից հետո փորձել էինք տալ մեկնագմյա,մեկշաբաթյա:Դա ևս չարդարացրեց,հիմա մենք գործարկել ենք նոր համակարգ,չեմ կարող ասել կարդարացնի,թե ոչ:Նոր սերունդ է,նոր պահանջներ,նոր ընկալումներ :Թե դա ինչպես էր արտահայտվում քաղաքական դաշտում,ես դրան չեմ անդրադառնա:

-Երբ բանակի վզին ընդդիմության առաջնորդը նման բաներ է փաթաթում…

-Այդ թեման ինձ քաղաքական մասով չի հետաքրքում,իրավասու չեմ քաղաքական հարցերի պատասխանել ,ինձ քաղաքական տիրույթ մի տարեք:

- Իշխանափոխությունից հետո շատ է խոսվում դավադիրների,Արցախում դավադիր ուժերի առկայության մասին, տեղին է հնչեցնե՞լ նման հայտարարություններ :

-Ես ծառայում եմ ՀՀ բանակում,ես Արցախից տեղյակ չեմ, այդ հայտարարությունը չեմ լսել:

-Մենք ապրիլյան պատերազմից հետո խոսել ենք,մի շարք քննադատություններ կան,դուք ինչպես էիք ասում,որ շահարվում է ,և այսօրվա իշխանության ներկայացուցիչներն էլ անվերջ դրա մասին խոսում են,և հարկ համարեցին ԱԺ-ում ստեղծել Ապրիլյան պատերազմի հանգամանքների ուսումնասիրման քննիչ հանձնաժողով,որը կուսումնասիրի շատ հանգամանքեր: Այս հարցում գոնե իրավասու եք հստակ պատասխաններ տալ:

-Իհարկե եղել է շահարկում,որոնք ապրիլյան պատերազմի վերաբերյալ հակառակ կողմի ստեղծած միֆերի և ինչու չէ մեր անզգուշության պատճառով շատ կենսունակ դարձան,դրանք շատ տարաբնույթ են :Հանձնաժողովի մասին գիտենք,ստեղծված է,ՊՆ-ից պարբերաբար պահանջում են ,և ստանում տարբեր իրավական փաստաթղթեր և ուսումննասիրում ,մենք պատրաստ ենք որպես կառույց ,հավատարիմ լինելով երկրում տեղի ունեցող թափանցիկության ,իրավական պրոցեսներին,մշտապես տրամադրել այն, ինչ իր իրավասության շրջանակում է ,հավանաբար կլինեն նաև գործող պաշտոնյաների հրավերներ …

-Վստահաբար կլինեն,իրենք ասում ենք ՝մենք բոլորին հրավիրելու ենք :

-Գերատեսչության դիրքորոշումն եմ ասում, մենք պատրաստ ենք հանուն մեր երկրի,եթե ինչ-որ հարցեր կան պարզաբանել , պատրաստ ենք համագործակցել օրենքի տառին համապատասխան:

-Քանի որ դուք այն ժամանակ ասում էիք՝շահարկվում է ,ընկերներ հանգիստ թողեք,չի կարելի ,սա բանակ է,պատերազմ է տեղի ունեցել,այսօր նման հանձնաժողով ստեղծե՞լ,սա լրացուցիչ շահարկո՞ւմ չէ:

-Անկախ ամեն ինչից, եթե կան հարցեր, եթե կա պետություն,ստեղծել է իրավական մեխանիզմ, որով ուզում է պարզել մինչև վերջ ճշմարտությունը,հասկանում եմ:Պատերազմը այս փոքր պետության համար ցավագին է:ԱԺ-ն այս երկրի կարևոր կառույցն է,եթե իրենք որոշել են ,որ պետք է հանձնաժողովը լսի մինչև վերջ ճշմարտությունը հասկանալու համար,մենք խնդիր չունենք :Հույս ունեմ,որ լսելով խնդիրը,հասկանալով, բոլորս էլ կիմանանք ,որ այս մասը իրականություն է,սա շահարկում է,այստեղ եղել է թերություն,այստեղ չի եղել:

-Դուք վստահո՞ւմ եք այդ հանձնաժողովին,որովհետև մի շարք զինվորականներ ասացին ,որ այնտեղ չեն տեսնում պրոֆեսիոնալների թիմ,ովքեր կարող են պատասխանատվություն վերցնել:

-Ինձ տանում եք ներքաղաքական տիրույթ ,որտեղ ես իրավասություններ չունեմ :Ես 22 տարի առաջ այս երկրին երդում եմ տվել ծառայելու,երբ երդում եմ տվել,պարտավոր եմ ծառայելու իմ երկրի պետական համակարգին:

-Տեսակետ կա,որ սա մի ուժ է բանակի կողքին,որ զուգահետ գնալու է ,սա ճիշտ չէ որևէ պետության համար,համաձա՞յն եք այս տեսակետի հետ:

-ԱԺ-ն ,որքան գիտեմ ,նման իրավասություններ ունի :

-Ապրիլյան պատերազմը հաղթեցինք,թե՞ պարտվեցինք:

-Իմ կարծիքով հաղթեցինք:

-Այդ թեմայով մեծ բանավեճի մեջ եմ մտել,ինձ մեղադրել են ,որ դա դեմագոգիա է, երբ ասում եմ ,որ արձանագարել ենք հաղթանակ,և պնդել են,որ մենք ապրիլյան պատերազմում պարտվել ենք:Սա Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության մի շարք պատգամավորների տեսակետն է:

-Ես իմ տեսակետն ասացի:Մենք հաղթել ենք ,միգուցե այդ հաղթանակը բացառիկ չի եղել, ունեցել ենք կորուստներ, որոնք կարող էինք չունենալ, միգուցե եղել են թերություններ ,որոնք կարող էին չլինել,բայց միանշանակ հաղթանակ է:

-Նրանք,ովքեր շարունակում են պնդել ,որ դա հաղթանակ չէ,ունե՞ք նրանց ինչ-որ բան ասելու:

-Ես ուրախ եմ ,որ մեր հանրությունը այնքան բազմաշերտ է ,որ Ադրբեջանի նման վերևից թելադրված բոլորը չեն գրում,որ համաձայն են:Այս երկիրը ազատ պետություն է,ամեն մեկն ունի իր կարծիքն արտահայտելու իրավունք , եթե որևէ մեկն ինձ կհրավիրի մասնագիտական կլոր- սեղան քննարկման և կփորձի պարզել,թե ինչ ասել է ժամանակակից պատերազմներում հաղթանակ,և ինչ ասել է ոչ հաղթանակ,ես կբացատրեմ:

Շարունակությունն՝այստեղ

Հարցազրույցը՝Նաիրա Բաղդասարյանի