173 մլն դրամի վատնում. սնանկության էլեկտրոնային համակարգը չի գործում

Արդարադատության նախարարությունը 2021 թվականի հունիսի 15-ին պայմանագիր է կնքել «Հարմոնիա» տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և կրթության զարգացման հիմնադրամի հետ։ Պայմանագրով նախատեսվում էր մշակել սնանկության էլեկտրոնային համակարգ։ 172 մլն 800 հազար դրամ գումարը վճարվել է, սակայն համակարգը չի գործում:

Ներկայում սնանկության գործընթացը Հայաստանում տեղի է ունենում թղթային ձևաչափով։ Ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձինք, երբ կամավոր սնանկության են գնում կամ ցանկանում են այլ անձի սնանկ ճանաչելու միջնորդություն ներկայացնել դատարան, դա անում են թղթային ձևաչափով։ Սնանկության գործով կառավարչի ընտրությունը ևս էլեկտրոնային ձևաչափով տեղի չի ունենում։

Ըստ պայմանագրի՝ «Հարմոնիան» պետք է էլեկտրոնային հարթակ ստեղծեր, որտեղ տեղի կունենար սնանկության ամբողջ գործընթացը՝ մասնակիցներին զերծ պահելով թղթաշրջանառությունից։ Այս համակարգի գործարկումից հետո պետք է նվազեր նաև Սնանկության դատարանի դատավորների ծանրաբեռնվածությունը:

Ծրագրի իրականացման համար Արդարադատության նախարարությունը «Հարմոնիա»-ին վճարել է 172 մլն 800 հազար դրամ։ Նախարարությունից մեր գրավոր հարցմանն ի պատասխան հայտնեցին, որ գումարն ամբողջությամբ վճարված է։

«Նախարարության նկատառումները պայմանագրի շրջանակում իրականացված աշխատանքների վերաբերյալ ներկայացվել են հընթացս, իսկ աշխատանքի արդյունքների ընդունման ժամանակ պայմանագրից շեղումներ չեն արձանագրվել»,- ասված է Արդարադատության նախարարության պատասխանում։

Արդարադատության նախարարությունից նաև փորձել էինք ճշտել, թե ինչու մինչ օրս համակարգը չի գործարկվել։ Նախարարության գլխավոր քարտուղարի պարտականությունները կատարող Տիգրան Արեյանի փոխանցմամբ՝ «Էլեկտրոնային սնանկության համակարգի գործարկմանը խոչընդոտում են «Դատական համակարգ» («CAST») ծրագրի տեխնիկական խնդիրները: Վերջինս հնացած է, չունի սահուն փոխգործելիության ապահովման պատշաճ հնարավորություններ: Ներկայում մշակվում են խնդրի համակարգային հասցեագրմանն ուղղված լուծումներ»:

Վարչապետի որոշմամբ 2019 թվակաինի օգոստոսի 1-ին Հայաստանում ստեղծվել է Թվայնացման խորհուրդ, որի գործունեության նպատակն է պետական կառավարման համակարգի և տնտեսության թվայնացման ապահովումը, թվային հմտությունների զարգացման խթանումը, ինչպես նաև՝ թվայնացման ոլորտում պետական գերատեսչությունների աշխատանքների ներդաշնակեցումը: Տիգրան Արեյանը տեղեկացնում է, որ խորհրդի որոշմամբ՝ համակարգային խնդիրների լուծման աշխատանքները ներկայումս «Հայաստանի տեղեկատվական համակարգերի գործակալություն» հիմնադրամի ուսումնասիրության տիրույթում են:

«Դատական համակարգ» («CAST») ծրագրի հետ փոխգործակցությամբ է աշխատում նաև էլեկտրոնային քաղաքացիական դատավարության հարթակը՝ cabinet.armlex.am կայքը։ Իհարկե, այստեղ ևս խափանումներ են լինում, ինչի մասին պարբերաբար բարձրաձայնում են փաստաբանները, քաղաքացիները:

Ինչպե՞ս է ստացվում, որ էլեկտրոնային քաղաքացիական դատավարության հարթակի աշխատանքները հնարավոր է կազմակերպել «CAST» ծրագրի ոչ սահուն փոխգործելիության պայմաններում, իսկ սնանկության էլեկտրոնային համակարգի դեպքում այն խոչընդոտ է դառնում։

«Արդյոք հնարավոր չէր նախապես կանխատեսել «CAST» ծրագրի հետ սահուն փոխգործելության ապահովման խնդիրները» հարցին ի պատասխան՝ Արդարադատության նախարարության ներկայացուցիչը պատասխանել է. «Ինչպես դատական համակարգի հետ առնչվող այլ համակարգերի դեպքում, սնանկության համակարգի դեպքում ևս համակարգի տեխնիկական առաջադրանքով նախատեսվել է դատական համակարգի հետ փոխգործելիության ապահովում: Առկա տեխնիկական խնդիրների կանխատեսումը դուրս է տեխնիկական առաջադրանքի մշակման աշխատանքների շրջանակից»:

Ուշագրավ է, որ տարիներ շարունակ դատական ավտոմատացված համակարգի սպասարկման ծառայությունների և CAST ծրագրի սպասարկման համար Դատական դեպարտամենտի և «Մեյսիս Ինֆորմեյշն Սիսթեմս»-ի միջև 2016-2024 թթ. ընդհանուր առմամբ մոտ 242 մլն դրամի պայմանագրեր են կնքվել, սակայն խնդիրները դարձյալ չեն լուծվել: