Ռուբեն Վարդանյանի, Լաչինի միջանցքի բացման խնդրի և հայ քաղաքական մտքի ներկայիս խղճուկ վիճակի մասին

Այսօր հայ հանրության մեջ տարածված է այն կարծիքը, թե Ռուբեն Վարդանյանի իշխանությունից հեռացնելուց հետո, Ադրբեջանը վերացնելու է Լաչինի միջանցքի շրջափակումը: Նույնիսկ բերվում են Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի խոսքերն այն մասին, թե Վարդանյանը պիտի հեռանա, որ Ադրբեջանը կարողանա երկխոսություն սկսել Լեռնային Ղարաբաղի հայերի հետ:

Շատ շուտով հայ հանրությունը կհամոզվի, որ այդ երկու խնդիրները իրար հետ ուղղակի կապ չունեն: Այս համոզմունքը հաստատվել է հայ հանրության մեջ, քանի որ մարդկանց չեն բացատրել Լաչինի միջանցքի փակման իրական պատճառների մասին: «Բացատրողը» պիտի լիներ երկրի քաղաքական վերնախավը, որն իր հերթին նույնպես չի հասկանում այդ խնդիրը: Իսկ ի՞նչ պիտի արվի, որպեսզի այդ շրջափակումը վերանա, դրա մասին բաց տեքստով ասում է Իլհամ Ալիևը: Այլ հարց է, որ հայ հանրության կենցաղային պատկերացումները թույլ չեն տալիս հասկանալու այդ ամենը: Բայց միայն Ալիևը չէ, որ որոշումներ է կայացնում այդ հարցում: Ուշադիր հետևեք Ալիև-Փաշինյան ողջ բանակցային գորըծնթացի տրամաբանությանը և ամեն ինչ պարզ կլինի:

Հայաստանի ընդդիմության այն պնդումները, թե Փաշինյանը հակաազգային գործիչ է և «վաճառել է» Արցախը, որ Հայաստանը դուրս բերի Մոսկվայի ազդեցությունից, ցույց են տալիս այն պարզունակությունը, որ տիրում է այդ վերնախավի շարքերում: Ընդվորում այդպես են մտածում ընդդիմության, գրեթե բոլոր հատվածները, բացառությամբ առանձին անհատների: Այդ ամենից հետո պետք է հարցադրում անել, եթե այդպես է, ապա ինչու՞ հանրությանը չի հաջողվում համախմբել Փաշինյանին հեռացնելու խնդրի շուրջ: Նշանակում է, կամ այդ պնդումը ճիշտ չէ, կամ էլ հանրությունը լռելյալ կերպով համաձայն է Արցախը հանձնել Ադրբեջանին, դրա դիմաց պահպանելով Հայաստանի անվտանգությունը:

Եթե այդպես է, ապա Նիկոլ Փաշինյանը իրոք չի կարող ունենալ իրական այլընտրանք, իսկ ընդդիմության գոյությունն էլ դառնում է անիմաստ:

Մինչդեռ իրականությունը բոլորովին այլ է, որի մասին տեղյակ է Փաշինյանը, բայց չի հասկանում հանրության ընդդիմության քաղաքական հատվածը: Ո՞րն է դա, առանձին հարց է, որին կանրադառնանք մեր հաջորդ վերլուծությամբ:

Դեռ ժամանակին Հայաստանի ականավոր պետական գործիչ Հովհաննես Քաջաձնունին էր խոստովանում, որ «...հայ քաղաքական գործիչները որակապես զիջում էին վրաց գործիչներին...», և դա նա բացատրում էր այն հանգամանքով, որ վրաց գործիչները ինտեգրված էին ռուսական պետական քաղաքական կյանքին ավելի սերտ ձևով, իսկ հայ գործիչները մնացել էին գավառական մակարդակի վրա: Ավելի անկեղծ այդ ամենի մասին նշում էր Օրջոնեկիձեն իր նամակում Ստալինին, նշելով, որ «...հայ գործիչները երբեք չեն ունեցել ռազմավարական մտածողություն և այդ իսկ պատճառով գրեթե բոլոր պատմական փուլերում պարտվել են...»:

Այսօր էլ, ցավոք սրտի, նույն պատկերն է տիրում: Հայաստանում քաղաքական վերնախավի մոտ, առանձին բացառությունները չհաշված, չկա ռազմավարական բնույթի մտածողություն, որի արդյունքում Նիկոլ Փաշինյանն երկիրը տանում է դեպի կործանման, իսկ ընդդիմադիր վերնախավը բողոքում է ժողովրդից, որ նա անգիտակից է և չի արձագանքում ընդդիմության պահանջին և ոտքի չի ելնում:

Իրականությունը այն է, որ ընդդիմությունը նույնպես չի հասկանում, թե ինչ վտանգներ է սպասվում Հայաստանին, և այդ իսկ պատճառով չի կարողանում այդ ամենը ներկայացնել լայն հանրությանը: Հենց դրա պատճառով էլ Փաշինյանի քայլերը հասկանալի են հանրության համար, իսկ ընդդիմության տեսակետները կրում են վերացական բնույթ, առանց կոնկրետ և դետալային հիմնավորումների և բնականաբար, դրա հետևանքով չեն կարող ունենալ նաև այլընտրանքային գործողությունների առաջարկ: Հենց դրա պատճառով էլ լայն հանրությունը զգում է, որ իր գլխին մութ ամպեր են կուտակվում, բայց չի տեսնում, թե որը կարող է լինել դրա այլընտրանքը:

Իսկ Լաչինի միջանցքը այդպես էլ փակ է մնալու, քանի դեռ չեն լուծվել մի քանի հանգուցային քաղաքական խնդիրներ: Մնացած տեխնիկական բնույթի լուծման եղանակների փնտրտուքը միայն ժպիտ է առաջացնում միջազգային դիտորդների մոտ:

Ղարաբաղցիներն են մեղք այս կոնտեքստում, որ դարձել են մեր թշնամիների, հայրենի սրիկաների և գավառական ազգային գործիչների զոհ:

Այստեղ է որ կրկին արժե հիշել մեծ անգլիացի փիլիսոփա Բերտրան Ռասելի հայտնի խոսքերը. «Մարդկության ամենամեծ չարիքը պատերազմները չեն, ոչ էլ սովը, և նույնիսկ կոմունիզմը, և նմանատիպ պոպուլիստական քաղաքական հոսանքները: Ամենամեծ չարիքը տգիտությունն է, որից էլ առաջանում են, և պատերազմները, և սովը, և կոմունիստական հոսանքները»:

Բերտրան Ռասելի խոսքերին, ավելացնելու ոչինչ չկա:

Սա է իրականությունը:

Դավիթ Մկրտչյան

zham.am

դիտվել է 1179 անգամ
Լրահոս
Հիմա մի գռեհիկ անեկդոտ պատմեմ․ Նաիրի Հոխիկյան (video) Արա՛, դուք ո՞նց եք սրան հավատում․ հլը լսե՛ք՝ էս ճիվաղը Տավուշում ինչ է ասել․ Արշակ Զաքարյան (video) Անկախության բանակի փառապանծ էջերը հենց Տավուշում են գրվել․ Գագիկ Մինասյան (video) Ինչու՞ Հայաստանը մոսկովյան ահաբեկչության մասով ՀԱՊԿ հայտարարությանը չի միացել (video) ՔՊ-ականն ի՞նչ ռիսկով է այսպիսի հայտարարություն անում․ Նիկոլից վախեր չունի՞․․․ (video) Նիկո՛լ, ինձ կանչի քո մոտ, ապացուցեմ, որ մի գրամ բան չգիտես․ քաղաքացի (video) «Պոռնկության գինը»՝ 1 մլն. դրամ. Շաքարյանց (video) Ահազանգ կա․ մանկապարտեզներում խայտառակ վիճակ է․ հարցադրումներ նախարարին (video) Էդ սատանայական ընտանիքը մեր ողջ ազգն է վերացնում. քաղաքացի (video) Էս կառավարությունը բոլորը մարդ են` ավանակի գլխով․ հարցում (video) Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Լևոն Շիրինյանը Ոսկեպարում «հիստերիա է» բարձրացրել (video) Նիկոլի խոստացած պատերազմը մոտ է․ Նաիրի Հոխիկյան (video) Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում. Արթուր Աբրահամ Այսօր էլ ՀՀ ինքնիշխան տարածքից շուրջ 208 քառակուսի կիլոմետրը գտնվում է ադրբեջանական օկուպացիայի ներքո. Անի Բադալյան Փաշինյանը սկսել է իրեն ու Չեմբեռլենին արդարացնելու գործընթաց Այս իշխանությունը մի բան է միայն լավ անում. Աբրահամյան Հայաստանը «փաշինյանների» պակաս երբևէ չի ունեցել․ Կարեն Հեքիմյան Մեր որեւէ քայլ երբեւէ չի կարող սպառնալիք հանդիսանալ Հայաստանի համար, ես կասեի հակառակն է. Մետաքսե Հակոբյան Ըստ Ժաննա Անդրեասյանի՝ Կոնսերվատորիայի շուրջ ոչինչ էլ տեղի չի ունենում, «Գոյ» թատրոնի վերաբերյալ որոշումն էլ փոփոխման ենթակա չէ Այս իշխանությունը Հայաստանի գոյություն ունեցող սահմանները ապալեգիտիմացրեց, դրեց հարցականի տակ. Արթուր Խաչատրյան
Ամենաընթերցվածները
Շուտով
Մարտի 29-ին՝ ժամը 14։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Կարապետ Մինասյանը (Արդարադատության նախարարի նախկին տեղակալ) Մարտի 29-ին՝ ժամը 16։30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Մարինա Խաչատրյանը Մարտի 29-ին՝ ժամը 15։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է վերլուծաբան Արգիշտի Կիվիրյանը Մարտի 29-ին՝ ժամը 13։30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Գառնիկ Դավթյանը Մարտի 28-ին՝ ժամը 16։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Նաիրի Հոխիկյանը Մարտի 28-ին՝ ժամը 15։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Հովհաննես Իշխանյանը Մարտի 28-ին՝ ժամը 14։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Սերգեյ Շաքարյանցը Մարտի 28-ին՝ ժամը 13։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Ձյունիկ Աղաջանյանը Մարտի 28-ին՝ ժամը 11։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Երվանդ Բոզոյանը Մարտի 27-ին՝ ժամը 11:30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն Գառնիկ Դավթյանը
Հետևեք մեզ Viber-ում https://cutt.ly/5wn8sJBS
Hayeli.am