Դա հարցի կարևոր, բայց ոչ ամբողջական լուծումն է
«Հենակետ» վերլուծական կետրոն ՀԿ ղեկավար, Արցախի նախագահի անվտանգության հարցերով նախկին խորհրդական Տիգրան Աբրահամյանի հոդվածը, որում նա առաջարկում է զորամասի տարբեր ստորաբաժանումնների համալրումը ևս կազմակերպել վիճակահանությամբ։
Հոդվածը ներկայացնում ենք ստորև․
Հայաստանում և Արցախում նոր կորոնավիրուսի համաճարակով պայմանավորված զորակոչն աննախադեպ պայմաններում է իրականացվում:
Ինքն իրենով զորակոչը մասնագիտական, կազմակերպչական, ֆինանսական առումով մեծ գործընթաց է, դրան էլ այս տարի գումարվել է համաճարակային վիճակը, որը էականորեն մեծացրել է այս ուղղությամբ ներդրվող ջանքերը:
Պաշտպանական գերատեսչությունը ստեղծված պայմաններում մի շարք նորարարություններ է ներդրել, որը թույլ կտա ոչ միայն զորակոչը որակյալ ձևով կազմակերպել, այլ կանխել վարակի հնարավոր մուտքը զորամասեր:
Համաճարակը համաճարակ, սակայն զինված ուժերի բնականոն ծառայությունը և զորքերի մարտունակությունն ապահովելու համար շատ բան կախված է, թե նոր պայմաններում ինչպես կապահովվի զորակոչի և զորացրման գործընթացը և ինչպես կկազմակերպվի զորքերի ամենօրյա ծառայությունը թիկունքային ապահովումից մարտական հերթապահություն:
Մի կարևոր գործընթացի եմ ցանկանում անդրադառնալ. խոսքը զորակոչիկների՝ ըստ մասնագիտական, ինտելեկտուալ և առողջական վիճակի տարբեր ստորաբաժանումներում համալրման մասին է:
Հայաստանի և Արցախի հավաքակայաններում կատարվող աշխատանքն ու վիճակահանությամբ նորակոչիկերին զորամասերի ընտրության իրականացումը հարցի կարևոր, բայց ոչ ամբողջական լուծումն է: Սա վերջին տարիներին ներդրված համակարգ է, որը թափանցիկություն ապահովելու առումով առանցքային խնդիր է լուծել, սակայն այս առումով ոչ պակաս կարևոր է տեղում՝ զորամասերում նորակոչիկներին տարբեր ստորաբաժանումներում համալրելու հանգամանքը:
Հավաքակայանում աշխատանքի առաջին ուղղությունը ուսումնական զորամասերի համալրման գործընթացն է, ըստ մասնագիտությունների, որոշակի կրթական ցենց ունեցող նորակոչիկների հետ աշխատանքն է: Ընտրված նորակոչիկները մեկնում են ուսումնական զորամասեր, որտեղ երդման արարողությունից հետո, 5 ամսյա պատրաստության ծրագիր են անցնում և անհրաժեշտ պատրաստություն ստանալուց հետո համալրում են զինված ուժերի սերժանտական՝ կրտսեր հրամանատարական կազմը:
Հաջորդ ուղղությամբ աշխատանքը առողջական որոշակի խնդիրներ ունեցող և ծառայության սահմանափակումներ ունեցող նորակոչիկների հարցն է: Օրենքով սահմանված կարգով, նրանց ընդգրկում են այնպիսի ստորաբաժանումներում և հաստիքներում, որոնք ըստ իրենց առողջական առանձնահատկությունների սահմանված է օրենքով:
Մյուս նորակոչիկները, որոնք օրենքով սահմանված կարգով ծառայության հետ սահմանափակումներ չունեն համալրում են զորամասի տարբեր ստորաբաժանումներ:
Ահա այս գործընթացի վրա էլ ցանկանում եմ մի փոքր կանգ առնել՝ վերլուծելու, թե ինչպես կարելի է առավել արդյունավետ կազմակերպել այս խմբի նորակոչիկների ծառայությունը:
Զորամասի ներսում նորակոչիկների՝ տարբեր ստորաբաժանումների համալրումը ևս առաջարկում եմ կազմակերպել վիճականահանության ձևով: Ճիշտ է՝ դա որոշակի առումով կտարբերվի հավաքակայաններում նորակոչիկների վիճակահանության կարգից, սակայն սկզբունքներն ու դրվող առաջնահերթությունները նույնն են՝ ապահովել արդարացի, տրամաբանական, թափանցիկ գործընթաց, որն ինչու չէ, էականորեն կնվազեցնի հովանավորչական և կոռուպցիոն հնարավոր միջամտությունների ռիսկերը:
Պարզ ասած, պատկերացրեք իրավիճակ, երբ ուսումնական զորամասերի ընտրությունն իրականացվել է, նույնը վերաբերվում է օրենքով սահմանված կարգով արտոնություններ և ծառայության սահմանափակումներ ունեցող նորակոչիկները և մնացած նորակոչիկներն էլ պետք է համալրել ինչպես առաջնագծում մարտական հերթապահություն իրականացնող, այնպես էլ՝ հրետանային, ՀՕՊ, կապի և այլ ստորաբաժանումներ:
Եթե օրինակ՝ հետախուզական ստորաբաժանումում հասկանալի կերպով ընտրում են ֆիզիկապես ամուր նորակոչիկներին, ապա մեկ-երկու բացառություններ առանձնացնելով, մյուսների համալրման գործում սուբյեկտիվ գործոնները շատ են և տարբեր ստորաբաժանումների ընտրության հարցը հաճախ տարաբնույթ հարցեր է առաջացնում առաջին հերթին նորակոչիկների և նրանց ծնողների մոտ:
Կարծում եմ, որ սա բարդ լուծվող խնդիր չէ և զորամասերում համալրման գործընթացի արդյունավետության, սոցիալական արդարության ապահովման տեսնակյունից կարևոր քայլ կարող է դառնալ: Ավելին, ես կարծում եմ, որ սա առաջնային կարգավորում, կանոնակարգում պահանջող հարցերից է, որը դրական ազդեցություն է ունենալու մի շարք խնդիրների հաղթահարման առումով:
Հ.Գ. Պետք է նշեմ, որ հաճախ եմ զորամասերում հանդիպել նորակոչիկների, ովքեր նույնիսկ ընտրության հնարավորություն ունենալով, միանշանակ ընտրում են մարտական հերթապահություն կրող ստորաբաժանումները, ինչը ցանկացած զինծառայողի համար պատվաբեր է:
Նույն տրամաբանությամբ, օրենքով սահմանված կարգով մարտական հերթապահությունում ծառայելու սահմանափակում ունեցող զինծառայողների եմ հանդիպել, որոնք խնդրում եմ իրենց հրամանատարներին՝ տեղափոխվելու մարտական հերթապահություն կրող ստորաբաժանումներ, ինչը սակայն օրենքի համապատասխան դրույթով չի թույլատրվում:
Հետևեք մեզ Viber-ում
