Թուրքիան շոկի մեջ է ԱՄՆ-ի հակազդեցությունից. Սուրբ Սոֆիայի տաճարը 2 շաբաթ էլ դեռ թանգարան կմնա

Վերջին 85 տարում Սուրբ Սոֆիայի տաճարը կրկին մզկիթի վերածելու քննարկումները պարբերաբար օրակարգ են եկել: Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը քանիցս շահարկել է այս հարցը Հունաստանի հետ հարաբերությունների լարվածության ֆոնին, հիշատակել իր նախընտրական խոստումներում: Թուրքիայում քաղաքացիների շրջանում անցկացված հարցումները ցույց են տալիս, որ հանրությունը այս հարցում մեծապես աջակցում է նախագահին և կարծում, որ «Այա Սոֆիան թուրքերին է թրի իրավունքով»:

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն ավելի վաղ հանձնարարել էր իր օգնականներին ուսումնասիրել Սուրբ Սոֆիայի տաճարի կարգավիճակի փոփոխության և այն թանգարանից մզկիթի վերածելու հավանականությունը:

Ուղղափառ քրիստոնեական աշխարհի կարևորագույն կառույցը՝ Սուրբ Սոֆիայի տաճարը առնվազն երկու շաբաթ դեռ թանգարան կմնա: Թուրքիայի բարձրագույն դատական մարմնում՝ պետական խորհրդի նիստում քննարկվել է տաճարը կրկին մզկիթի վերածելու հարցը:

Բյուզանդական շրջանի նշանավոր կոթողը մզկիթ էր դարձել 1453 թվականին Կոստանդնուպոլսի գրավումից հետո, ապա 1934 թվականին Թուրքիայի Հանրապետության առաջին նախագահ Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրքի առաջարկությամբ և թուրքական կառավարության որոշմամբ թանգարանի կարգավիճակ էր ստացել: Մնայուն հիմնադրամների պատմական կառույցների և շրջակայքի պահպանության միությունը այժմ դատարանում վիճարկում է 86 տարվա վաղեմության որոշման օրինականությունը՝ պահանջելով չեղարկել այն և տաճարը վերաբացել որպես մզկիթ:

Սուրբ Սոֆիայի տաճարը կառուցվել է 532-537 թվականներին Հուստինիանոս կայսեր հրահանգով, որը որոշել էր հավերժացնել Կոստանդնուպոլսի փառքը: 1985 թվականին տաճարն ընդգրկվել է ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության հուշարձանների ցանկում:

Պետական խորհրդի նիստում միության շահերը պաշտպանող փաստաբանը հայտարարել է, թե Սուրբ Սոֆիայի տաճարը 15-րդ դարում այն նվաճած Մեհմեդ Ֆաթիհ սուլթանի անձնական գույքն է համարվում, և 1934 թվականի նախարարների խորհրդի որոշմամբ, փաստորեն, ոտնահարվել է սեփականության իրավունքը: Պետական խորհրդի դատախազը առարկել է՝ այն ժամանակվա որոշումը օրենքին չի հակասում և հայցը պետք է մերժվի: Մոտ կես ժամ տևած նիստից հետո հայտարարվել է, որ վերջնական որոշումը կհրապարակվի 15 օրվա ընթացքում:

Սուրբ Սոֆիայի տաճարի ճակատագրի վերաբերյալ մտահոգություն է հայտնել Հունաստանը: Կառավարության խոսնակ Ստելիոս Պետսասը հայտարարել է. «Սա հույն-թուրքական խնդիր չէ, այլ գլոբալ հարց է: Սուրբ Սոֆիան համաշխարհային մշակութային ժառանգություն է, և շատ ողջունելի է, որ վերջին շրջանում շատ երկրներ Թուրքիային կոչ են արել զերծ մնալ այնպիսի քայլերից, որոնք կարող են հսկայական զգացական անդունդ առաջացնել քրիստոնեական աշխարհի և Թուրքիայի միջև»:

Վերջերս այս հարցի շուրջ կարծիք էր հայտնել նաև Պոլսո Հայոց պատրիարք Սահակ երկրորդ Մաշալյանը՝ ասելով, թե Սուրբ Սոֆիայի տաճարը կարող է դառնալ երկու կրոնների միության և խաղաղության խորհրդանիշ: Ավելի վաղ նա հայտարարել էր, թե տաճարը բավական մեծ է, և այնտեղ միաժամանակ կարող են աղոթել թե՛ քրիստոնյաները, թե՛ մուսուլմանները:

Իսկ աշխարհն ուշադրությամբ է հետևում Թուրքիայի իշխանությունների նպատակներին...

Օրերս Միացյալ Նահանգների իշխանությունները կոչ արեց Թուրքիային պահպանել Ստամբուլի Սուրբ Սոֆիայի տաճարի ներկայիս կարգավիճակը որպես թանգարանի և այն չվերածել մզկիթի: ԱՄՆ պետքարտուղար Մայքլ Պոմպեոյի հայտարարության մեջ ասվում էր. «Կոչ ենք անում Թուրքիայի կառավարությանը պահպանել Սուրբ Սոֆիայի տաճարը թանգարանի կարգավիճակում՝ որպես հավատարմության օրինակ կրոնական ավանդույթների և բազմազգ պատմության հանդեպ հարգանքի»: Նրա խոսքով՝ դա պետք է անել նաև, որպեսզի «տաճարը հասանելի մնա բոլորի համար»: «Միացյալ Նահանգները Սուրբ Սոֆիայի տաճարի կարգավիճակի փոփոխությունը դիտարկում է որպես այդ զարմանահրաշ կառույցի ժառանգության և դրա՝ որպես տարբեր կրոնները կապող օղակ մարդկությանը ծառայելու այնքան անհրաժեշտ և անգերազանցելի ունակության թուլացում»,- հավելել է պետքարտուղարը՝ նշելով, որ այն հազվագյուտ դեր է կատարում ողջ աշխարհում:

Այս հայտարարությունը շոկ է առաջացրել Թուրքիայի իշխանությունների մոտ:

Թուրքիայի արտգործնախարարության խոսնակ Համի Աքսոյը գրավոր պատասխանել է ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյի` Սուրբ Սոֆիայի տաճարը որպես թանգարան պահպանելու կոչին: «Մենք ապշած ենք Սուրբ Սոֆիայի տաճարի մասին ԱՄՆ պետդեպարտամենտի հայտարարությունից»,-նշել է Աքսոյը` ընդգծելով, որ «Թուրքիայում քայլեր են ձեռնարկվում կրոնի ազատությունը պահպանելու ուղղությամբ` երկրի բոլոր քաղաքացիների համար»:

«Մենք ժառանգել ենք այս տարածքի մշակութային արժեքները: Սուրբ Սոֆիայի տաճարը, ինչպես նաև այստեղի մյուս մշակութային ժառանգությունները գտնվում են Թուրքիայի տարածքում: Տաճարի կարգավիճակի որոշումը Թուրքիայի ներքին գործն է: Ցանկացած մարդ կարող է իր կարծիքը հայտնել, սակայն չի կարող մեր ինքնիշխանությանը վերաբերող հարցերում իր կանոնները թելադրել»,-նշել է Թուրքիայի ԱԳՆ խոսնակը:

Պաշտոնական Անկարան, մեղմ ասած՝ զարմանքով է արձագանքել ԱՄՆ Պետքարտուղարի կոչին, Վաշինգտոնից հնչած հայտարարությունը համարում են իրենց ինքնիշխանությանը նսեմացնող քայլ և ԱՄՆ-ին կոչ անում՝ զգուշացնող, թելադրող տոնով չխոսել իրենց հետ:

Մետաքսյա Շալունց

դիտվել է 2699 անգամ
Լրահոս
«Մտահոգիչ է, եթե նման բաներ կան», ԲԴԽ անդամը՝ «չաթի» արտահոսքի հետևանքով դատավորների հրաժարականի մասին «Կրոկուսի» ահաբեկչության ժամանակ մի խումբ մարդկանց փրկած Կարեն Ենգիբարյանը մահացել է Ինչպես են դատավորները փախչում, երբ խոսքը գնում է Փաշինյանի իշխանության կողմից ճնշվելու մասին (video) Փրկարարները դուրս են բերել ավտոմեքենան Արփա գետից «Ալենի երգը երգած է․ չի պլստալու»․ Միկա Բադալյան (video) Ռուս փորձագետ Մաքսիմ Վասկովը հակադարձում է Փաշինյանին ու իր ՔՊ-ականներին (video) Մենք էլ մարդ ենք ման գալիս, ով կապացուցի, որ Ալենն իր հոր տղեն է, ոչ թե՝ հարևան Գագոյի․ Կիվիրյան (video) Բլինքեն-Փաշինյան-Ֆոն դեր Լայեն հանդիպումը նվիրված չէ «անվտանգության երաշխիքներին». Պիտեր Ստանո Ո՞վ է մատնիչը․․․ (video) Վտանգավոր Մհերը, ով վտանգում է մեր հողերը «Ղռերի կատվի» մեկ միլիոնանոց կայֆերը․ նոր թալանը սկսված է․ Մանկավարժ (video) Փաշինյան-Ավինյան-ՔՊ-ն շարունակում է Երևանում ԾԱՌԱՄՈՐԹԸ Աննա Հակոբյան, թանկ չի՞․․․ 200 հազարով գիտե՞ս՝ ինչեր կան․․․ (video) «Դուք տեսե՞լ եք իմ ձերբակալության կադրերը»․ Սամսոնյանի նամակը ԱՄՆ դեսպանին․ ակցիա (video) Քրեական վարույթի շրջանակներում որոնվում են տեսագրության մեջ պատկերված անձինք ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ Թուրքիայի լրջագույն կապը Ռուսաստանում սարսափելի ահաբեկչությանը․․․ (video) Ծանրամարտի ԵԱ-ի բացման ժամանակ տեղի ունեցած անմիտ արարքից հետո միջազգային ֆեդերացիան լուրջ մտահոգություն ուներ. Արայիկ Հարությունյան Վահե Ղազարյան, ես ձեզ զգուշացնում եմ՝ բոլորդ փտելու եք բանտերում․ Մարինա Խաչատրյան (video) Ռուս փորձագետն զգուշացրեց՝ ինչ է սպառնում Հայաստանին՝ հակառուսական այս խայտառակ քարոզի պատճառով (video) 102-րդ ռազմաբազայի և ռուս սահմանապահների ներկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Տավուշում Նիկոլն Ալիևի հետ գաղտնի պայմանավորվածության է եկել. Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ (video) Կորել են բնաՊԱՀՊԱՆԱԿները, համարել անվավեր Ծառահատումներ՝ բռնությունների կիրառմամբ Դատավորի սիրտը Ծաղկաձորում տուն է ուզում․․․ (video)
Ամենաընթերցվածները
Շուտով
Մարտի 29-ին՝ ժամը 14։30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Միկա Բադալյանը Մարտի 29-ին՝ ժամը 13։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Տիրան Լոքմագօզյանը Մարտի 29-ին՝ ժամը 14։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Կարապետ Մինասյանը (Արդարադատության նախարարի նախկին տեղակալ) Մարտի 29-ին՝ ժամը 16։30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Մարինա Խաչատրյանը Մարտի 29-ին՝ ժամը 15։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է վերլուծաբան Արգիշտի Կիվիրյանը Մարտի 29-ին՝ ժամը 15։30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Գառնիկ Դավթյանը Մարտի 28-ին՝ ժամը 16։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Նաիրի Հոխիկյանը Մարտի 28-ին՝ ժամը 15։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Հովհաննես Իշխանյանը Մարտի 28-ին՝ ժամը 14։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Սերգեյ Շաքարյանցը Մարտի 28-ին՝ ժամը 13։00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Ձյունիկ Աղաջանյանը
Հետևեք մեզ Viber-ում https://cutt.ly/5wn8sJBS
Hayeli.am