Ովքեր են Արցախի դավադիրները.Արայիկ Հարությունյանը անուններ գիտի

Հարցազրույց «Ազատ հայրենիք» կուսակցության ղեկավար,Արցախի հանրապետության նախկին վարչապետ Արայիկ Հարությունյանի հետ:/Մաս 1-ին/

-Տհաճ միջադեպ տեղի ունեցավ,Սամվել Բաբայանի թիմի ուղղությամբ կրակոցներ հնչեցին,թիմը հայտարարությամբ հանդես եկավ,որոշակի մեղադրանքներ հնչեցին, դրանք ուղղված էին դեպի ձեզ:Ինչո՞ւ հատկապես ձեզ,ինչի՞ հետ էր կապված:

-Նախ մենք չգիտենք,թե ինչ է տեղի ունեցել,եթե ինչ-որ խուլիգանական դեպք է,դրան պետք է գնահատական տան իրավապահները,չպետք է քաղաքականացնել :Գրասենյակի մեղադրանքի մեջ անուններ էին հնչեցրել,որոնցից արդեն 2-րը հերքել են իրենց մանակցության մասին,մեկը դաշտում է եղել,մյուսը այլ իրավիճակում,ընդհանուր առմամբ ենթադրված ինչ-որ միջադեպի հետ կապ չունեին:Իրավապահները արդեն հայտարարել են,որ համապատասխան գնահատական տալու են :Մենք ամենաշատն եք շահագրգռված,հատկապես շահագրգռված ենք,որ չքաղաքականացվի ցանկացած միջադեպ:Ինչի ինձ հետ .Ղարաբաղում ամենախոշոր քաղաքական ուժն է՝6000-ից ավել անդամներով,15 տարի լինելով պետական բարձրաստիճան պաշտոնյա,իհարկե կապս բոլորի հետ շատ ավելի խորն է: Եթե գյուղատնտեսական աշխատանք է իրականացնում,կամ բիզնես պրոյեկտներ,բոլորի հետ շփում լինում է,բոլորի հետ երկար տարիներ շփվել եմ,եթե նրանից մեկի հետ ինչ-որ դեպք է տեղի ունենում, մի միջադեպ ,անմիջապես ասում են՝ Արայիկ Հարությանյան,քանի որ ես նրանց հետ շփվում եմ:

-Այդպես կարող են նախագահի անունը տալ:

-Այս փուլում քաղաքական պրոցեսներում թիրախը ես եմ:

-Կարող ենք ասել,որ հիմնական մրցակից նաև ձեզ են տեսնում:

-Երևի,այսօր մեր համար ներքին կայունությունը ավելի կարևոր է և քաղաքական պայքարը չպետք է երկրում պառակտման հնարավորություններ տա,ոչ մի միջադեպ իրավունք չունի քաղաքականացվել:Դրանով չի սկսվել ու չի ավարտվել,հաճախակի նման միջադեպեր լինում են,տաքարյուն ազգ ենք:

-Նաև արցախցիները ապացուցել են,որ դժվար պահին միավորվել և հաղթել գիտեն:Ասել եք,որ որևէ մեկի մրցակից չեք տեսնում,պնդո՞ւմ եք դա:Առնվազն երկու անուն հստակ է՝Սամվել Բաբայան,Վիտալի Բալասանյան:

-Նախ մրցակից այն նկատի ունեմ,որ ամեն ինչ ընթանում է քաղաքակիրթ ձևով և մրցակցությունը մեզ համար այս փուլում կարևոր չէ,որքան ճիշտ,ժողովրդավարական իշխանություն ձևավորելն է լինելու 2020-ին ,որին մենք սպասում ենք:Լինելու է քաղաքական պայքար,մրցակից չկա:

-Տեղի ունեցածը քաղաքակիրթ պայքարի մեջ մտնում ,թե՞ ոչ:

-Իհարկե ՝ոչ:

-Հատուկ է արվա՞ծ,և ո՞ւմ կողմից և ի՞նչ նպատակով:

-Նախ ,եթե ինչ-որ բան տեղի է ունեցել, այդ միջադեպը որևէ քաղաքական ենթատեսքտ չունի, իսկ ինչու է գրասենյակը հայտարարել,ուզում եմ,հավատալ,որ Սամվել Բաբայանը տեղյակ չի եղել դրա մասին,իրականում այդ հայատարությունը սխալ է եղել,այդ անունները ,որ ինքը նշել է,ժամանակին շատ ավելի կապված էին իր հետ,քան ինձ հետ:

-Հայտարարությամբ հանդես եկան,ասացին,որ այդ ամենը ձեզ հետ կապ ունի, բայց մենք տեսնում ենք,որ հեռական բանավեճ,վիրավորնքներ կա Վիտալի Բալասնայանի և Սամվել Բաբայանի միջև,ձեր ուժը կարծես չկար,ինչո՞ւ թիրախավորեցին ձեզ:

-Այդ մարդկանց հետ ես այսօր շփում ունեմ,պատճառը երևի դա է:Խորհուրդ եմ տալիս մեր ընկերներին շատ հաճախակի շփվեն մանավանդ ճանապարհ անցած տղաների և զոհված ընկերների երեխաների հետ:

-Այս ընթացքում դու հանդիպե՞լ եք Սամվել Բաբայանին:

-Հանդիպել եմ մեկ անգամ,շատ շուտ,հատուկ զրույց չենք ունեցել:

-Արդեն որոշում ունե՞ր,որ հնարավոր է առաջադրվի:

-Ոչ,ես էլ որոշում չունեի,ես իմ որոշման մասին հայատարարել եմ մի քանի օր առաջ Իշխանաձորում տեղի ունեցած հանրահայտ հանրահավաքի ժամանակ մեր դե ֆակտո միացման տարեդարձի օրը,դա այն օրն է,երբ ազատագրվեց Լաչինը և ցամաքային կապ ստեղծվեց Հայաստանի և Արցախի միջև:

-Եթե գաղտնիք չէ ,ինչի՞ շուրջ զրուցեցիք:

-Սովորական զրույց է եղել,առանձնահատուկ ոչ մի բան չկար:

-Ձեզ մտահոգու՞մ ,որ նա էլ է առաջադրվելու:

-Ոչ,ես ուզում եմ պահանջել ոչ միայն իմ ,այլ բոլոր արցախցիների ,այդ թվում նաև Սամվել Բաբայանին,ամեն ինչ պետք էտեղի ունենա օրենքի շրջանակում,եթե որևէ մեկը հանցագրոծություն,կամ սխալ է արել,պետք է սխալը ուղղվի,հանցագործը պատժվի՝անկախ նրանից,թե ով է կատարում:

-Մամուլում հրապարակում եղավ,որ դուք կամ ձեր թիմակիցները որոշակի առաջարկով դիմել եք Սամվել Բաբայանին՝ֆինանսական առաջարկի մասին է:

-Այդ թեման փակեք,դա հերյուրանք է ,առաջին հերթին դա վիրավորում է և Սամվել Բաբայանին և ինձ:Ոչ Սամվել Բաբայանը թույլ կտա ինձ հետ զրուցել այդ թեմայով ,ոչ էլ ես ինձ իրավունք կվերապահեմ խոսել այդ մասին:

-Գիշերվա միջադեպի հետ կապված նաև վարկած եղավ,որ հնարավոր է ,որ ֆինանսական հարց է:

-Ինչքան հասկացա ,եթե դեպքի հետ կապված մարդկանց միջև է ինչ-որ խնդիր եղել ,ոչ թե ավելի վերևների,ինչքան հասկացա պատմությունը ավելի խորն է և վաղուց է գալիս:

-Այն ,որ Արայիկ Հարությունյանը տիրապետում է մեծ գումարների և հնարվոր է առաջարկի մրցակիցներին,որ մենք կարող ենք իրար հասկանալ…

-Շատ մեծ կարծիք ունեք իմ մասին մեծ գումարների հետ կապված:

-Շատ լավ է ,ձեզ պատիվ է բերում:

-Ժամանակը կգա ,կհրապարակեմ ամբողջ ունեցվածքս,նաև վարկային պատմությունները և այսօրվա իրավիճակը:

-Մամուլում հրապարակում եղավ,որ Արցախի ողջ գեներալիտետը պաշտպանում է Վիտալի Բալասանյանին:

-Ողջ գեներալիտետ ասելով մի քանի հոգու նկատի ունեն,բայց Ղարաբաղում կան նաև այլ գեներալներ , անունները չասեմ,այդ նույն մարդկանց հետ ես շփում ունեմ,Օգանոսկին իմ հրամանատարն է եղել,այսօր շատ լավ հարաբերություններ ունեմ,բայց նրանք քաղաքական որևէ հայտարարություն չեն արել և համոզված եմ ,որ չեն էլ անելու:

-Ինչո՞ւ:

-Նրանց իմանալով եմ ասում:Եվ Վիտալի Բալասանյանը, և ես ,և մնացած թեկնածուները նրանց համար մոտ անձնավորություններ են և նրանց համար դժվար է լինելու որոշում կայացնել,նրանք իմաստուն որոշում են կայացնելու:

-Ես Արցախում էի,համընկավ այն օրվա հետ,երբ Վիտալի Բալասանյանը իր գրասենյակն էր բացում,բոլորը այնտեղ էին,իրենց տրամադրությունից և տրամադրվածությունից հասկանալի էր,որ Վիտալի Բալասանյանին գոնե այս փուլում իրենք ընդունում են իբրև իրենց թեկնածու:

-Ես էլ էի հրավիրված գրասենյակի բացմանը…

-Ես ձեզ չտեսա:

-Ես գործով շրջաններում էի:

-Եթե Արցախում լինեիք…

-Հաստատ կմասնակցեի, ոչ շատ հաճախակի ,շաբաթը մի քանի անգամ հանդիպում եմ Վիտալի Բալասանյանի հետ,և մնացած <<թեկնածուների>> հետ ,որովհետև այլ թեկանծու այսօր չկա, բացի Սամվել Բաբայանից,իհարկե չի բացառվում,որ շփումներ լինեն նաև Սամվել Բաբայանի հետ:Դա չի խանգարում,դա միայն երկրի համար խաղաղություն ,հանդուրժողոկանության մթնոլորտ ստեղծելու համար է պետք:

-Ձեր հայատարությունները,քայլերը ,գործողությունները իշխանափոխությունից մինչ օրս կարելի է ասել արցախցիների,հրամկազմի ,իշխանության մի փոքր տարբեր է:

-Ես հստակ դիրքորոշում ունեմ և արտահայտում եմ,ես չեմ կարող ասել տարբերվում է նրանց դիրքորոշումից ,թե ոչ ,այն և մենք և կուսակցությունը,և ղեկավար կազմը ունենք հստակ դիրքորշում և դա միայն իմ տեսակետը չէ,համընկնում է նաև շարքային հիմնական անդամների տեսակետին:

-Հայաստանում իշխանափոխություն տեղի ունեցավ,կարելի է ասել,որ դա ձեր սրտով էր:

-Սպասում էինք հասկացողությունը սխալ կլինի,բայց այն,որ կար ժողովրդի պահանջ մենք տեսել էին,պարտավոր էինք հարգել ժողովրդի կամարատայատությունը,որոշումը և ընտրության արդյուքները և միանշանակ ասեմ,որ այն կուրսը, որն այսօր կա երկիրը տանում է զարգացման և լավ ապագա է սպասվում:Հանրության տրամադրությունների մասին տեղյակ էինք և հետընտրական,նախընտրական բոլոր փուլերում զգում էինք,որ ժողովրդի մոտ իշխանության նկատմամբ վստահությունը պակասում էև կամաց-կամաց տեղափոխվում է ըմբոստության:Ապրիլին հասկացվում էր,որ ինչ-որ բան տեղի է ունենալու:

-Մինչ այդ ձեր տրամադրվածությունը նորմալ էր Հայաստանի իշխանությունների հետ,որևէ խնդիր չկա՞ր:

-Մենք որևէ խնդիր չենք ունեցել, միգուցե եղել են տարաձայնություններ ղարաբաղյան խնդրի հետ կապված,բայց այդ տարաձայնությունները ընդհանուր առմամբ հանրային քննարկման տիրույթում չեն եղել:Գործնականում, լինելով վարչապետ ,ես միշտ իմ շնորհակալությունը հայտնել եմ Հայաստանի իշխանությանը սկսած պատերազմի տարիներից,որովհետև Արցախի նկատմամաբ բոլոր իշխանությունները եղել են հոգատար,ուշադիր,Արցախի իշխանությունների կողքին:

-Դուք նախկինում էր կարող էիք գոնե մեկ անգամ ձեր դիրքրոշումը հայտնել,այլ ոչ թե սպասեիք,որ մի ուժը հաղթեր,նոր այդ ժամանակ ասեիք,մենք ձեզ հետ ենք:

-Մենք Հայաստանի ներքին կյանքին չենք խառնվում…

-Իսկ ինչո՞ւ եկաք իշխանափոխությունից հետո…

- Եկել ենք հայ ժողովրդի միասնությանը ,համախմբմանը մասնակցելու:Առիթ ունեցել եմ հայատարարելու՝քանի որ շատ էր խոսվում հայաստանցի -ղարաբաղցի տարանջատման մասին,փորձում էին Արցախը տարանջատել Հայաստանից ,դրա համար մենք այդ միասնությունը ամրապնդելու և այդ բոլոր հարցերի պատասխանը տալու համար եկանք:Դա ոչ քաղաքական ակցիա է եղել:

-Դուք գալիս եք,այդ ամենին մասնակցում եք,ողջունում եք,այդ քայլերի արդյունքում իշխանությունը հեռանում է, մի իշխանություն,որին դուք ողջունել եք 10 տարի,ի՞նչ տեղի ունեցավ:

-Արցախի ժողովուրդը միշտ էր պետք է ողջունի Հայաստանի իշխանություններին,այլ ելք չկա:Ոչ թե դա պարտադրված ենք անում,արհեստական,այլ մենք պետք է հարգենք Հայաստանի ժողովրդի որոշումը:

-Ժամանակին հակասություն եղավ և որոշում կայացվեց ,երբ առաջ եկավ պատերազմ և խաղաղություն թեզը,իսկ եթե նման հարցեր առաջ գա՞ն:

-Եթե կա մի խնդիր՝ ընդհանուր հայ ազգի խնդիրը,որն այսօր որոշվում էԱրցախում և այդ նույն 1996-ին ոչ միայն Արցախի իշխանությունն ու ժողովուրդը ընդվզեցին, այլ Հայաստանի ղեկավար կազմը,ՀՀ ժողովուրդն էլ չէր ողջունում այն օրակարգը,որը ներկայացվում էր :

-Իշխանափոխությունից հետո Արցախում որոշ մարդիկ ակտիվացան,տարօրինակ հայտարարություններով հանդես եկան ,հետո նաև վարչապետի թիմից էլ մարդիկ կային,որ ասացին,թե այն տեղի է ունեցալ այստեղ,պետք է տեղի ունենա նաև Արցախում:Արդյո՞ք Արցախը այն տարածքն է ,որ հանգիստ կարելի է այդ տրամադրությունները տեղափոխել Արցախ:

-Վտանգավոր բաներ շատ եմ տեսնում,դրա համար կոնկրետ այս վերջին միջոցառումներին,հանրահավաքներին իմ կոչը Արցախի ժողովրդին՝թույլ չտալ Արցախում պառակտման որևէ քայլ:Կարևորը,որ ունենանք այնպիսի ընտրություններ,որը առաջին հերթին գնահատվի Արցախի ժողովրդի կողմից,վստահություն ունենա ձևավորվող իշխանությունը,որը կհարգվի նաև ՀՀ իշխանությունների,միջազգային հանրության կողմից:Օրակարգը իր մեջ ունենալու է շարունակել անընդհատ իրականացվող բարեփոխումներ,կարճաժամկետ չեն լինում դրանք:

-Այն իշխանությունը,ում դուք ողջունում եք, հայտարարում է,որ Արցախում դավադիրներ կան, անուններ չտրվեին ,դուք էլ վարչապետի հետ շփվում եք,միգուցե գիտեք,թե ուն նկատի ուներ դավադիրներ ասելով:2016-ի ապրիլյան պատերազմի թեման ևս շահարկվում է, դուք ինչ-որ լրացուցիչ ինֆորմացիա ունե՞ք:Հակառակ դեպքում ,արդո՞ք չեք դատապարտում նման անպատասխանատու հայտարաությունները:

-Հայտարարութուներրը նույն իմաստը ունեն,երբ այնտեղ նշվում է ,որ Արցախում ձևավորվել հակահեղափոխական ուժ,լինելու է հեղափոխություն ընդդեմ այդ հակահեղափոխության :Ես չեմ կարող ասել,որ կան նման բաներ,թե ոչ,Արցախի ժողովրդի մոտ միանշանակ չի ընկալվել այն փոփոխությունները ,որն այսօր կա և մամուլը այնպես է ներկայացրեց,որ Հայաստանում եկել են ուժեր,որոնք պատարսատվում են Արցախի նկատմամբ ինչ-որ դավադարական քայլեր անելու,սա ընդամենը չիմացության և ինֆորմացիայի պակաս է:Որ թե հակահեղափոխականներ են,արդեն սկսում են հաճախ խոսել մարդիկ,ովքեր կասկածում են Հայաստանի գործող իշխանությունների քայլերի առումով և մեր կուսակցության դերակատարությունը այն է,որ ոչ միայն ապացուցենք ,շփումների ժամանակ հիմնավորենք ոչ թե Հայստանում եկել է ուժ,որը պատարստվում է Ղարաբաղը ծախել ,այլ հակառակը:Ես,տեղյակ լինելով կոնկրետ վարչապետի և թիմի տրամադրությունների մասին,ասեմ,որ հակառակը,շատ ավելի պինդ են,չի եղել այս ընթացքում ,որ որևէ հարց բարձրացվի Արցախի կողմից և դրան չարձագանքվի:

-Կասկածներ կայի՞ն:

-Ձևավորովում է այդ մթնոլորտը,քանի որ նշեցի լրատվական դաշտում հաճախակի այդ քայլերը կատարվում են:

-Այսինքն՝ մեր վարչապետը հակահեղափոխական ասելով նկատի ուներ կասկածողներին:

-Այո:

-Չի կարելի կասկածե՞լ:

-Այդպես չասենք,չեմ կարող ասել,թե ում նկատի ուներ,երևի տեղեկությունները վարչապետը ավելի շատ ունի ,քան ես:

-Դուք գալիս եք Արցախից,դուք վստահաբար գիտեք այդ դավադիրների տեղը:

-Մենք պետք է կանխենք ցանկացած դավադրություն Արցախում,հաստատ կլինեն դավադիրներ,ես կոնկրետ մատնացույց չեմ կարող ասել,թե այդ օջախները որտեղ են:

-Անուններ կասե՞ք:

-Ոչ ,ես անուններ չեմ ասի:Կանխարգելիչ քայլեր,միջոցառումներ,այսօր մեզ պետք է ունենալ զարգացող երկիր,հզոր տնտեսություն,ամուր բանակ,և կարողանաալ մեր սերունդներին փոխանցել երկիր ,որտեղ ապրելը հաճելի լինի:

-Դուք ասում եք՝Հայաստան-Արցախ ,որևէ մեկը չի կասկածում,հատկապես դուք,որ 11 տարի աշխատել եք Արցախի նախագահ Բակո Սահաայանի հետ և դուք գոնե իր իմաստնության և հայրենասիրության վրա չեք կարող կասկածել, առաջին իսկ օրվանից եղել է այստեղ,փորձել երկու կողմի հետ հանդիպել ,զրուցել հանավորինս լարվածությունը մեղմացնել և գուցե ինչ-որ պահից էլ իր աջակցությունը հայտնել այսօրվա վարչապետին: Այդ կասկածները առնվազն տարօրինակ են,որ ասում եք՝այո կասկածում են,դրա համար նման հատարարություններ են հնչում:

-Բայց ով է ասում,որ խոսքը Բակո Սահակյանի մասին է:Այդ դավադրություն,կամ հակահեղափոխական ,կամ տրամադրությունների հետ կապված վարչապետը նկատի չի ունեցել Բակո Սահկյանին,ինքը շատ լավ գտի Բակո Սահակյանի տրամադրության և քայլերի մասին,նրա անձը կապ չունի,բայց որ հնարավոր է Բակո Սահակյանի և իշխանություններից դուրս ձևավորվեն այլ ուժեր, մենք չբացառենք:

-Սասնա Ծռերի հայտարարությունները ողջունո՞ւմ ենք,թե ինչ-որ վտանգավոր բաներ եք տեսնում:

-Սասնա Ծռերը մի օրակարգ են ներկաայցրել,որ մենք այդ օրակարգով ապրում ենք 30 տարուց ավել՝միացման օրակարգը, խոսքը նրա մասին է,թե ինչպես հասնել այդ միացմանը:Եթե Սասնա Ծռերը ասեն՝վաղը հայտարարում ենք մարզ,գնահատենք հետևանքները,ի՞նչ կարող է տեղի ունենալ ,արդյո՞ք պատրաստ ենք հայտարարել ու հայտարարությունը տանել մինչև վերջ: Այսօր և՛ Հայաստանի և՛ Արցախի իշխանությունները պատրաստ չեն նման հայատարություն անելու և մարսելու դա:

-Հասկանալի՞ է ձեզ համար այն,որ այսքան բացատրելուց հետո շարունակում են այդ թեզը առաջ տանել:

-Իհարկե հասկանալի չէ,չեմ կարող գնահատել,թե ո՞րն է նպատակը,ի՞նչն է խնդիրը,ի՞նչ հարց ենք լուծում Արցախը կոչելով մարզ ,թե առանձին անկախ հանրապետություն,գիտենք ,որ այդ անկախությունն էլ հարաբերական է :Եթե ՀՀ վարչապետը, կամ նախկինում նախագահը հայտարարում է ,որ Արցախի անվտանգության գլխավոր երաշխիքը հանդիսանում է Հայաստանը և Հաայստանի զինված ուժերը,ունենք ընդհանուր հարկաբյուջետային և տնտեսական քաղաքականություն ,բանակային համակարգ,ինչի մասին է խոսքը,ինչ կա որ մեզ խանգարում է ընդհանուր երկիր կոչվելու կամ համատեղ երկիրը զարգացնելու համար,արդյոք ,եթե վաղը Նախիջևանի կամ Տավուշի ,Թուրքիայի սահմանում խնդիրներ լինի արցախցիները կողմ են քաշվելու,մենք արդեն պատմականորեն մի երկիր ենք:

Շարունակությունն՝այստեղ

Հարցազրույցը՝Նաիրա Բաղդասարյանի