Մոսկվայի զարմանալի պատասխանը Ալիևին
Ղարաբաղյան խնդիրը մեկ փաստաթղթով հնարավոր չէ կարգավորել, երեկ կայացած ամենամյա ամփոփիչ մամուլի ասուլիսին նման հայտարարություն է արել Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը: «Մենք տարբեր ու ինտենսիվ ջանքեր ենք գործադրել, կողմերի դիրքորոշումներն ենք ամփոփել, փորձել ենք առանձնացնել այն կետերը, որոնց շուրջ նրանց դիրքորոշումները համընկնում են, միաժամանակ՝ փորձել ենք հուշել այն փոխզիջումները, որոնք կողմերին կարող ենք բերել ընդհանուր հայտարարի այն հարցերում, որոնց շուրջ առկա են տարբեր մոտեցումներ»,- ասել է Լավրովը, հավելելով․ «Խնդրի կարգավորման կոնկրետ ծրագրեր Ռուսաստանը չի կարող ունենալ, քանի որ հակամարտությունը կարող են կարգավորել միայն հակամարտող կողմերը»։ Վերջինիս խոսքով՝ Ռուսաստանը, Միացյալ Նահանգները և Ֆրանսիան անում են հնարավորը՝ խնդրի կարգավորման համար անհրաժեշտ պայմաններ ստեղծելու ուղղությամբ։ ՌԴ արտաքին գերատեսչության ղեկավարը նաև ասել է, թե ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների բոլոր առաջարկներին հակամարտող կողմերը տեղյակ են․- «Կողմերը գիտեն, թե ինչ են մտածում համանախագահները, բայց որոշումը հակամարտող կողմերը պետք է կայացնեն։ Մենք ակնկալում ենք, որ դրական ազդանշաններ կստանանք երկու կողմից էլ»: Նա նաև նշել է՝ համանախագահների կարծիքով, «կարևոր է, որ այսօր հակամարտության գոտում հանգիստ լինի, որպեսզի հնարավոր լինի անցնել քաղաքական կարգավորմանը»։ «Մեկ փաստաթղթով այդ խնդիրը հնարավոր չէ կարգավորել, անհրաժեշտ է փուլային մոտեցում։ Մոտեցում, որը հաշվի կառնի այն հարցերը, որոնց շուրջ արդեն այսօր հնարավոր է համաձայնության գալ, նաև հաշվի կառնի աշխատանքներն այն հարցերի շուրջ, որոնք պահանջում են հավելյալ քննարկումներ, այդ թվում՝ Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը»,- հայտարարել է Լավրովը: Պաշտոնական Երևանն արձագանքել է Լավրովի հայտարարությանն, ըստ էության, պարզաբանելով Լավրովի հայտարարության ուշագրավ պահը: ՀՀ արտգործնախարարության խոսնակ Տիգրան Բալայանը նշել է․ «Խոսքը փաթեթային լուծման մասին է՝ փուլային իրականացմամբ, ինչի վերաբերյալ բազմաթիվ անգամ հայտարարել են համանախագահ երկրները»: Այսպես, 2017 թ․ դեկտեմբերին Սերգեյ Լավրովը հայտարարեց, որ ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման բանակցություններում «լուրջ առաջընթաց դեռ չկա»: Այժմ, նա հստակեցնում է, որ «կարևոր է, որ այսօր հակամարտության գոտում հանգիստ լինի, որպեսզի հնարավոր լինի անցնել քաղաքական կարգավորմանը», այսինքն, անուղղակիորեն ակնարկում է, որ անհրաժեշտ է, որպեսզի շփման գծում տեղադրվեն հսկման մեխանիզմները: Սա ըստ էության, տարեվերջին Ալիևի հայտարարության պատասխան է, երբ Ալիևն ասաց, թե հայկական կողմի առաջարկները միջազգային հանրությունը չի ընդունել: Այն, որ բազմիցս ասվել է, որ ԼՂ խնդիրը մեկ փաստաթղթով և վերջանական հնարավոր չէ լուծել, դա պարզ է բոլորին, այսինքն՝ փուլային տարբերակ, որը ևս Մադրիդյան սկզբունքների շրջանակներում է: Այստեղ կարևոր է, որ Մոսկվան ևս բարձրացրել է վերջնական կարգավորման, այդ թվում՝ Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի թեման, ինչը բավական նյարդայնացնում է Ադրբեջանին: Լավրովը նույն ասուլիսում նաև պատասխանել է հաճախ մամուլում շրջանառվող այն տեղեկություններին, թե Մոսկվան ԼՂ հիմնախնդրի կարգավորման առանձին ծրագիր ունի: «Ռուսաստանը չի կարող ունենալ ԼՂ հիմնախնդրի կարգավորման կոնկրետ ծրագիր, քանի որ այն պետք է կարգավորեն հակամարտող կողմերը: Իբրև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրներ, միջնորդներ՝ Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ի ու Ֆրանսիայի հետ աշխատում են, որպեսզի հակամարտության կարգավորման պայմաններ ստեղծեն: Այս աշխատանքն անցյալ տարի շատ ինտենսիվ է տարվել և Մինսկի խմբի բոլոր առաջարկները ներկայացվել են հակամարտող կողմերին»,- ասում է Լավրովը: Այս փուլում, կարելի է ասել, որ Մոսկվան խաղում է համանախագահող ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի հետ և չի ցանկանում առանձնանալ: Ռուսաստանում, թերևս, հասկացել են, որ սեպարատ խաղերը Ալիևի հետ կարող է ի վերջո հանգեցնել «ապրիլյան պատերազմների», ինչի պատասխանատվություն Մոսկվան չի ցանկանում վերցնել, որքան էլ ուղղակիորեն նրա ուղղությամբ՝ «դաբրո» տալու առումով, պաշտոնական մակարդակով մեղադրանքներ չհնչեցին 2016-ի ապրիլին: Թամար Բագրատունի