Գաղտնի հավելված, տոնական առիթ և միլիոններ․ ինչպես է ԱԺ-ում պարգևատրումը դառնում կոռուպցիա. Anticor

AntiCor-ը հետազոտել է ՀՀ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի կողմից տրված տոնական պարգևատրումների իրավական հիմքերն ու բացահայտել դրանցում համակարգային կոռուպցիոն մեխանիզմ։

1․ ԱԺ նախագահի Կարգադրության բովանդակային հիմքը և իրավական խնդիրը
2025 թ․ դեկտեմբերի 11-ին ՀՀ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը ստորագրել է թիվ Կ-322-Ա կարգադրությունը, որով.

պարգևատրում է
ԱԺ պատգամավորներին
ԱԺ աշխատակազմի պետական ծառայողներին և աշխատողներին
պարգևատրման առիթը ձևակերպված է որպես
«Ամանորի և Սուրբ Ծննդյան տոների առթիվ»
Այստեղ առաջանում է առաջնային իրավական հակասություն։

2․ Պարգևատրման «առիթ» vs օրենքով սահմանված «հիմք»
Օրենսդրական սահմանում
«Պետական պաշտոններ և պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վարձատրության մասին» ՀՀ օրենքով՝

Պարգևատրումը միանվագ վճար է, որը տրվում է

ծառայողական գործունեության (կատարողականի) գնահատման,
հատուկ առաջադրանքների,
որակյալ աշխատանքի կատարման համար։
 Օրենքը չի նախատեսում պարգևատրում՝
տոնական օրերի, տարեվերջի կամ կրոնական տոների «առթիվ»։

Իրավական հետևություն
«Ամանորի և Սուրբ Ծննդյան տոների առթիվ» ձևակերպումը
չի համապատասխանում օրենքով նախատեսված հիմքերին
Սա ոչ ձևական, այլ նյութական հակասություն է օրենքի և ենթաօրենսդրական ակտի միջև
 Հետևաբար, կարգադրությունը առնվազն հիմքի մասով իրավաչափության լուրջ խնդիր ունի։

3․ «Խնայողությունների հաշվին» հիմնավորման անբավարարությունը
Մամուլում շրջանառվել է, որ պարգևատրումները կատարվել են բյուջետային խնայողությունների հաշվին։

Սակայն․

Ֆինանսավորման աղբյուրը չի փոխարինում իրավական հիմքին
Նույնիսկ խնայողությունների առկայության դեպքում
պարգևատրումը պետք է բխի օրենքով սահմանված չափանիշներից
 Այսինքն՝

օրինական աղբյուրը հավասար չէ օրինական նպատակ

4․ Կարգադրության հավելվածի չհրապարակման իրավական գնահատում
Կարգադրությամբ հղում է արվում հավելվածների, որոնք.

պետք է պարունակեն
անվանական պարգևատրումների չափերը
շահառուների ցանկը
սակայն չեն հրապարակվել
Սա առաջացնում է միանգամից երեք իրավական խնդիր
 Թափանցիկության խախտում
Հանրային միջոցների բաշխման տվյալները
պետք է լինեն հասանելի և ստուգելի
Հավելվածի բացակայությունը
փաստացի թաքցնում է բյուջետային ծախսի բովանդակությունը
 Վարչարարության ձևի արատ
Հավելվածը կարգադրության անբաժանելի մասն է
Առանց դրա՝
ակտը դառնում է թերի և թերի հրապարակված
 Հանրային վերահսկողության բացառում
Անհնար է պարզել՝
արդյոք պարգևատրումները համաչափ են
արդյոք կան ընտրովի կամ քաղաքական մոտիվացիաներ
5․ Կոռուպցիոն ռիսկերի համակարգային գնահատում
Այս իրավիճակում առկա են միաժամանակ մի քանի կոռուպցիոն ռիսկային բաղադրիչներ․

 1․ Նպատակի շեղում
Պարգևատրումը օգտագործվում է ոչ թե աշխատանքի գնահատման, այլ
քաղաքական լոյալության կամ «տոնական բոնուսի» տրամաբանությամբ

 2․ Ընտրովիություն
Եթե մամուլում շրջանառվող տվյալը (մոտ 3 մլն դրամ իշխանական պատգամավորներին) իրական է, ապա.

ստեղծվում է
ոչ ֆորմալ պարգևատրման սանդղակ
խախտվում է հավասարության սկզբունքը
3․ Անհաշվետվողականություն
Հավելվածի չհրապարակմամբ.

վերանում է հետագա իրավական վերահսկողության հնարավորությունը
բարդանում է նաև իրավական պատասխանատվության հարցադրումը
6․ Ընդհանուր եզրակացություն
 ԱԺ նախագահի կարգադրությամբ սահմանված պարգևատրման առիթը
չի համապատասխանում օրենքով նախատեսված պարգևատրման հիմքերին

 Հավելվածի չհրապարակումը
խախտում է

թափանցիկության
իրավական որոշակիության
հանրային վերահսկողության սկզբունքները
 Ստեղծվում է բարձր կոռուպցիոն ռիսկային միջավայր, որտեղ
պարգևատրումը կարող է գործել որպես
քաղաքական խրախուսման, այլ ոչ՝ ծառայողական գնահատման գործիք