The Economist. Թուրքիան և Իսրայելը դառնում են մահացու մրցակիցներ Սիրիայում. Մերձավոր Արևելքի ամենահզոր երկրներն այնտեղ ցուցադրում են իրենց տարածաշրջանային հավակնությունները
Շաբաթներ շարունակ թուրք զինվորականներն այցելում են Սիրիայի ավիաբազաներ և պլաններ կազմում դրանցից առնվազն մի քանիսին ՀՕՊ համակարգերով և զինված անօդաչու թռչող սարքերով զինելու համար։ Նրանք հայտնել են, որ նախապատրաստական աշխատանքներ են տարվում, որպեսզի Թուրքիան գրավի Պալմիրայի մերձակայքում գտնվող T4 ավիաբազան։
Այնուհետև ապրիլի 2-ի ուշ երեկոյան Իսրայելը հարձակում գործեց. Իսրայելական ինքնաթիռները ռմբակոծել են T4 թռիչքուղին և ռադիոտեղորոշիչ համակարգերը։ Նրանք նաև հարվածներ են հասցրել Սիրիայում առնվազն երկու այլ բազաների և այլ ռազմական օբյեկտների:
Եթե որևէ մեկը կասկածներ ուներ Սիրիայում թուրքական ակտիվության վերաբերյալ Իսրայելի մտահոգությունների վերաբերյալ, ապա այժմ որևէ մեկը կասկածներ չունի:
Սիրիան թուրքական պրոտեկտորատ դառնալու վտանգի տակ է, զգուշացրել է Իսրայելի արտգործնախարար Գեդեոն Սաարը։ Սիրիայի ղեկավարները ծանր գին կվճարեն, եթե թույլ տան Իսրայելի դեմ թշնամական ուժերին ներթափանցել Սիրիա և սպառնալ հրեական պետության անվտանգության շահերին, նախազգուշացրել է Իսրայելի պաշտպանության նախարար Իսրայել Կացը։
Իսրայելը մտահոգված է Սիրիայում Թուրքիայի ներգրավվածության չափով, ներառյալ՝ ռազմակայաններ հիմնելու և նոր կառավարության ձևավորվող բանակին զենք մատակարարելու նրա ծրագրերը: Թուրքիան վախենում է , որ Իսրայելը ցանկանում է, որ Սիրիան մասնատվի։ Կողմերից յուրաքանչյուրը մեղադրում է մյուսին վստահված պատերազմի նախապատրաստման մեջ։
Իսրայելը կարծես իսկապես մտադիր է Սիրիան թույլ և պառակտված պահել: Նախկին սիրիական բանակի ենթակառուցվածքների վրա Իսրայելի հետևողական հարձակումները հանգեցրել են Ասադի վարչակարգի հնացած խորհրդային ինքնաթիռների ոչնչացմանը:
«Նրանք ոչնչացրեցին ռազմական ներուժի յուրաքանչյուր թիզ, որը նրանք տեսնում էին որպես պոտենցիալ մարտահրավեր Իսրայելի անվտանգության շահերին», - ասում է նախկին թուրք դիվանագետ Ալփեր Քոսքունը, որն այժմ աշխատում է Կարնեգի հիմնադրամում:
Իսրայելի պաշտոնյաները չեն վստահում Սիրիայի ժամանակավոր նախագահ Ահմեդ ալ-Շարաային, ում Կացը անվանում է «Ալ-Քաիդայի դպրոցի ջիհադիստ ահաբեկիչ»:
Իսրայելն ու Թուրքիան տարբերվում են նաև կառավարման հարցում։ Իսրայելի պաշտոնյաները բացահայտորեն առաջարկել են Սիրիայի համար դաշնային մոդել, որտեղ տարբեր փոքրամասնություններ, ներառյալ քրդերն ու ալավիները, կունենան լայն ինքնավարություն:
Ալ-Շարաան և նրա թուրք դաշնակիցները նկատի ունեն բոլորովին այլ համակարգ՝ ուժեղ կենտրոնական կառավարություն, որը գլխավորում է նախագահը, որն օժտված է գործադիր լայն լիազորություններով: Մարտի 13-ին ալ-Շարաան ստորագրեց նոր սահմանադրություն՝ հիմնված հենց այս մոդելի վրա:
Թուրքիայի և Իսրայելի հարաբերությունները, որոնք արդեն իսկ թունավորվել են Գազայի պատերազմից, կարող են էլ ավելի վատթարանալ։ Սակայն ՆԱՏՕ-ի մեծությամբ երկրորդ բանակի և Ամերիկայի գլխավոր տարածաշրջանային դաշնակցի միջև իրական զինված հակամարտությունը քիչ հավանական է: Կողմերից ոչ մեկը մյուսի դեմ պայքարելու ցանկություն չունի։ Թուրքիան և Իսրայելը պայմաններ են ստեղծում զսպման, ոչ թե պատերազմի համար։
Ավելին, Թուրքիան և Իսրայելը դեռ կարող են ընդհանուր լեզու գտնել Լևանտում։ Երկուսն էլ ցանկանում են թույլ չտալ, որ Իրանը կրկին տեղ գրավի Սիրիայում: Երկուսն էլ կարող են պարտվել, եթե նոր Սիրիան ձախողվի:
Հետևեք մեզ Viber-ում
