Իրանն աջակցում է դեպի Արցախ հայերի վերադարձի ցանկացած իրավական մեխանիզմի․ «Որոտան-3» միջազգային փորձագիտական ֆորում

Մարտի 9-14-ը «Հայկական նախագիծ» գիտակրթական հասարակական կազմակերպության կողմից անցկացվել է «Որոտան-3» ամենամյա միջազգային փորձագիտական ֆորումը։ Սույն ձևաչափը ծառայում է որպես փորձագիտական, քաղաքացիական և տնտեսական երկկողմ և բազմակողմ երկխոսությունը խթանելու հարթակ՝ ներառելով մասնագիտական քննարկումներ, մեդիաարշավներ և պատմամշակութային այցելություններ:


«Որոտան-3» ֆորումի շրջանակներում իրանցի փորձագետներ Մաջիդ Քարիմիի և Էհսան Մովահեդյանի մասնակցությամբ կայացել են կլոր սեղան-քննարկում՝ մասնակցությամբ հայ փորձագետների, պանելային քննարկում, հանդիպում ՀՀ ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության մի խումբ պատգամավորների հետ։ Իրանցի հյուրերը հայկական առաջատար լրատվականներում հանդես են եկել հարցազրույցներով, ինչպես նաև դասախոսություններով Հայկական համալսարանի ունկնդիրների և շրջանավարտների համար։ Մարտի 13-ին ֆորումի աշխատանքները շարունակվել են Սյունիքի մարզի Գորիս քաղաքում, որտեղ իրանցի փորձագետներն ունեցել են ազատ զրույցի ձևաչափով հանդիպում-քննարկում՝ մասնակցությամբ Գորիս քաղաքից և շրջակա գյուղերից ժամանած մտավորականների, գիտնականների, ուսանողների, հասարակական և քաղաքական ակտիվիստների։
«Որոտան-3» միջազգային փորձագիտական ֆորումն ընդունել է ամփոփիչ հայտարարություն, որ ներկայացվում է ստորև։

«Որոտան-3» միջազգային փորձագիտական ֆորումի ամփոփիչ հայտարարությունը

1․ Ադրբեջանի կողմից 2020 թ․ և 2023 թ․ Արցախի դեմ ագրեսիաների հետևանքով երկրամասը ներկայումս Ադրբեջանի կառավարության վերահսկողության տակ է։ Այս իրողությունը վերաբերելի է ոչ միայն Հայաստանին, այլև Իրանին, քանզի վերջինս Արցախը դիտարկում էր որպես տարածաշրջանում անվտանգության և ռազմավարական խորության հենասյուն։

2․ Հայաստան-Իրան միջպետական հարաբերությունները պետք է որակական աճ ապրեն՝ հասնելով ռազմավարական համագործակցության մակարդակի։

3․ Իրանի կարմիր գծերը, մասնավորապես՝ վերջինիս հաստատակամ դիրքորոշումը տարածաշրջանում, այդ թվում՝ Հայաստանի Սյունիքի մարզում, սահմանների փոփոխության անթույլատրելիության վերաբերյալ, մնում են անփոփոխ։ Այնուամենայնիվ, հայաստանյան հանրության շրջանում այս առումով կա անորոշություն և անհստակություն։ Առկա է աճող մտահոգություն, որ ՀՀ և Իրանի հակառակորդները կարող են օգտվել իրավական աճպարարությունից՝ Իրանի կարմիր գծերի փաստացի խախտումը ներկայացնելով որպես այսպես կոչված հայ-ադրբեջանական համաձայնություն, ինչպես եղավ Տավուշում սահմանազատման գործընթացի ժամանակ, որը խաթարեց Հյուսիս-Հարավ միջանցքի անվտանգությունը։

4․ Իրանի կարմիր գծերի պաշտպանությունն անխզելիորեն կապված է Արցախի հետ։ Իրանն աջակցում է դեպի Արցախ հայերի վերադարձի ցանկացած իրավական մեխանիզմի, մանավանդ որ այս հարցը լայն առումով ուղիղ ազդեցություն ունի տարածաշրջանի անվտանգային ճարտարապետության վրա։

5․ Իրանը և Հայաստանը պետք է տարբերակում դնեն փախստականների վերադարձի օրինական իրավունքի և ժողովրդագրական ծավալապաշտության քաղաքականության միջև, որ վարում են Թուրքիան և Ադրբեջանը՝ քողարկելով այն «փախստականների վերադարձի իրավունքի» անվան տակ։

6․ Քաղաքական կեղծ պատումները և ապատեղեկատվությունը վնասում են ինչպես Հայաստանին, այնպես էլ Իրանին։ Նման պատմակեղծարարության ճարտարապետները, որոնց աջակցում են արևմտյան որոշ կառավարություններ և վերջինիս արբանյակ Թուրքիան, փորձում են ի շահ իրենց նենգափոխել տարածաշրջանային իրողությունները։ Այս առումով Հայաստանը և Իրանը պետք է հստակ կեցվածք որդեգրեն՝ ընդդեմ Արցախում Ադրբեջանի կողմից շարունակվող մշակութային ցեղասպանության, ինչպես նաև իրանական մշակութային և քաղաքակրթական արժեքները սեփականաշնորհելու ադրբեջանական փորձերի։

7․ Թուրքիան շարունակում է մնալ Ադրբեջանի հիմնական աջակիցը, և միայն Իրանի ու Ռուսաստանի միացյալ ջանքերը կարող են զսպել տարածաշարջանում Թուրքիայի ախորժակը։ Փորձագիտական համայնքները (մանավանդ՝ Հայաստանում) պետք է խրախուսեն Մոսկվայի և Թեհրանի միջև երկխոսությունը՝ նպաստելով փոխըմբռնման և վստահության կառուցմանը։

8․ Փոխադարձ ճանաչողությունը հիմնաքարային դեր ունի երկու երկրների միջև հարաբերությունների ուժեղացման գործում։ Արևելագիտության հայկական դպրոցը շարունակում է առանցքային դեր խաղալ Հայաստանում Իրանի՝ որպես պատմական և ռազմավարական գործընկերոջ ճանաչողության հարցում։

9․ Մենք՝ որպես հայ և իրանցի անկախ փորձագետներ, կոչ ենք անում հիմնարար բանակցություններ վարել Հյուսիս-Հարավ միջանցքի (Օմանի ծովից և Պարսից ծոցից մինչև Սև ծով) բացման և այս նախագծի ճանապարհային ենթակառուցվածքն ավարտին հասցնելու համար երկու կողմերի էական ներգրավման շուրջ։
10․ Սիրիայում ընթացող ցեղասպանությունը Թուրքիայի ցեղասպանական քաղաքականության շարունակությունն է, որի արմատները հասնում են մինչև Օսմանյան կայսրություն։ Այս քաղաքականության անպատժելիությունը թույլ է տալիս Թուրքիային շարունակելու ցեղասպանություններ գործել նաև մեր օրերում։

11․ «Որոտան» ֆորումի ձևաչափը ներուժ ունի տարածվելու դեպի Վրաստան և Հնդկաստան։ Սրանից զատ՝ Ռուսաստանը պետք է պահպանի այս հարթակում ակտիվ դերակատարումը։

 

 

 

 

 

Լրահոս
Պետք է դադարեցվի այն ոստիկանների պաշտոնավարումը, որոնք առնչություն ունեն Տիգրանի Ուլուբաբյանի խոշտանգման հետ. փաստաբան Բողոքի ակցիայի մասնակիցները բացել են Մամիկոնյանց փողոցը Փաշինյանի՝ խաղաղության պայմանագիրը միակողմանի ստորագրելու հայտարարությունը ագրեսիվ է դարձնելու Ալիևին Արտակարգ դեպք՝ Սյունիքի մարզում․ ընտանիքի 6 անդամներ, այդ թվում՝ 2 երեխա, տեղափոխվել են հիվանդանոց Ոստիկանների կողմից խոշտանգված արցախցի երիտասարդն այժմ ՔԿ-ում է Ինձ առանց որևէ հիմքի ու մեղադրանքի բռնել տարել էին հարցաքննել առաջին օրը, երկրորդ օրը տարել են ծեծել, հայհոյել. խոշտանգված արցախցի 1100–ից ավելի քրեական վարույթ կա, և դրանցից ընդամնեը 20-ն է դատարան գնացել. Լևոն Քոչարյան Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը կրկին ապատեղեկատվություն է տարածել. ՀՀ ՊՆ Փաշինյանին թուղթ պետք է, որպեսզի Հայաստանի բնակչությանն ասի՝ «ինքը խաղաղության բերեց»․ թյուրքագետ Լարված իրավիճակ՝ ՔԿ շենքի մոտ.քաղաքացիները փողոց են փակել Հանրահավաք՝ ի պաշտպանություն բռնի տեղահանված արցախցիների իրավունքների Ալիևը սահմանին կրակոցներով «սթափեցնում» է Փաշինյանին․ EADaily Ալիևն ուժեղ դիրքերում է և բնավ ցանկություն չունի իր հաղթանակած բարձունքից իջնել ներքև, ինչքան էլ Նիկոլն ասի՝ «պայմանագիրը պատրաստ է ստորագրման». Արմեն Հովասափյան Փաշինյանը չպետք է թուրք լրագրողներին հրավիրեր Երևան հարցազրույցի համար Բողոքի զանգվածային ցույցեր Երուսաղեմում. Նեթանյահուի նստավայրի մոտ ոստիկանության հետ բախումներ են եղել ՔՊ-ականները հաջողությամբ հաղթահարել են աղքատությունն իրենց գրպանում․ Դերենիկ Մալխասյան Պաղեստինյան «Իսլամական ջիհադը» հայտնել է Գազայում իր խոսնակի ու նրա կնոջ սպանվելու մասին Դատախազությունը Վիգեն Սարգսյանից պահանջում է ԱՄՆ-ի տան գումարը. ընդհանուր պահանջը՝ 4,4 միլիոն դոլար Ստամբուլի ձերբակալված ընդդիմադիր քաղաքապետն իրավաբանի միջոցով ուղերձ է հղել Երևան-Գյումրի ավտոճանապարհին «Volkswagen ID6»-ը գլխիվայր շրջվել է Մի անգամ կապիտուլյացվածը հա էլ կկապիտուլյացվի Ստամբուլում բողոքի ակցիաներ են, հազարավոր մարդիկ դուրս են եկել փողոց Թրամփը և Պուտինը, հավանաբար, կհանդիպեն. ԱՄՆ նախագահի հատուկ բանագնաց «Խաղաղության» թուղթը միակողմանի վերջնագիր է՝ Նիկոլ Փաշինյանի աթոռի և անվտանգության դիմաց․ Գալստյան Ֆեյսբուքյան օգտատերերը հայհոյանքով են պատասխանում Փաշինյանի՝ ստորագրելու պատրաստակամությանը
Ամենաընթերցվածները
Շուտով
Մարտի 20-ին, ժամը 15:30-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Սեյրան Չիլինգարյանը Մարտի 20-ին, ժամը 14:30-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Էլյանորա Մանանդյանը Մարտի 20-ին, ժամը 13:00-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Նաիրա Զոհրաբյանը Մարտի 20-ին, ժամը 12:00-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Հայկ Այվազյանը Մարտի 19-ին, ժամը 14:00-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Երվանդ Բոզոյանը Մարտի 18-ին, ժամը 14:00-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Ալբերտ Բազեյանը Մարտի 18-ին, ժամը 11:00-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Գառնիկ Դանիելյանը Մարտի 17-ին, ժամը 14:00-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Հայկ Նահապետյանը Մարտի 17-ին, ժամը 13:00-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Էդգար Էլբակյանը Մարտի 17-ին, ժամը 11:00-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Էդգար Ղազարյանը
Հետևեք մեզ Viber-ում https://cutt.ly/5wn8sJBS
Hayeli.am