Մարկեդոնովը՝ Հայաստանի և Ռուսաստանի փոխհարաբերությունների մասին
Մենք երկկողմ հարաբերությունների ամենադժվար փուլում ենք: Այս մասին դեկտեմբերի 11-ին «Հայաստանը և Ռուսաստանը գլոբալ և տարածաշրջանային բարեփոխումների համատեքստում. դասեր և ռազմավարական ընտրություն» թեմայով համաժողովում հայտարարել է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։
«Նույնիսկ 2-3 տարի առաջ ես ասել էի, որ Հայաստանը Ռուսաստանի ռազմավարական դաշնակիցն է, Վրաստանը՝ ՆԱՏՕ-ի հետեւողական երկիր, իսկ Ադրբեջանը՝ ճոճվող քաղաքականություն վարող երկիր։ Այսօր իրավիճակը շատ է փոխվել։ Ռուսաստանը և Հայաստանը ճգնաժամային հարաբերությունների մեջ են:
Եթե մտքեր են հնչում, որ ՀԱՊԿ-ը ոչ թե պարզապես անարդյունավետ կառույց է, այլ այն սպառնալիք է Հայաստանի անվտանգությանը, սա բոլորովին այլ իրավիճակ է։
Նման իրավիճակում կարելի է գնալ հաստատված հարաբերություններն արմատապես խզելու ճանապարհով, ասել, որ դրանք այլևս ակտուալ չեն և վերջակետ դնել: Բայց ինձ թվում է, որ իրավիճակը կորած չէ, քաղաքական գործիչները փոխվում են, բայց հարաբերությունները պետք է մնան։
Ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակից դուրս գալու համար պետք է երկու հարցի պատասխան տալ՝ Հայաստանի ինչի՞ն է պետք Ռուսաստանը, և Ռուսաստանի ինչի՞ն է պետք Հայաստանը: Առանց այս հարցերի պատասխանների՝ ոչինչ չի ստացվի։
Եթե մենք խոսում ենք Ռուսաստանի մասին Հայաստանի համար, ապա ինչքան ասես՝ կարող ենք քննարկել ղարաբաղյան հակամարտության ապասառեցումը ինչքան ասես՝ կարող ենք խոսել այն մասին, ինչ Մոսկվան չի կատարել իր պարտքը, բայց պետք է հասկանալ մի շատ կարևոր ներքին բան՝ նոր սերնդի հարցը:
Սա կարևոր գործոն է։ Երբ խոսում ենք Փաշինյանի, Ավինյանի ու մեկ ուրիշի մասին, պետք է հասկանանք, որ Փաշինյանը ԽՍՀՄ փլուզման ժամանակ 17 տարեկան էր, Ալեն Սիմոնյանը՝ 11 տարեկան, Ավինյանը՝ 2 տարեկան։
Նախքան ձեր ուշադրությունն ուղղել Ռուսաստանի վրա, որը թերի է գործել, դուք պետք է հարց տաք. «Ո՞րն է որակյալ այլընտրանքը»:
Ես հիմա Արևմուտքից որակյալ առաջարկներ չեմ տեսնում. Ավելին, ամերիկացի դիվանագետները բավականին կոնկրետ ասացին, որ Կովկասում խաղաղության հիմնական նպատակը Ռուսաստանին եւ Չինաստանին այլընտրանք հանդիսացող ճանապարհն է: Ի՞նչն այստեղ պարզ չէ:
Այս իրավիճակում Հայաստանին չի առաջարկվում պարզապես զիջել և զիջել՝ միաժամանակ ուժգնացնելով իր թշնամությունը Ռուսաստանի նկատմամբ։
Ժողովրդավարության մասին խոսակցությունները չեն վերածվում ներդրումների մասին, աշխատաշուկայի մասին խոսակցության՝ այն, ինչ մենք այսօր ունենք ԵԱՏՄ շրջանակներում։ Այստեղից էլ հետաքրքրությունը տնտեսության նկատմամբ։ Բայց դա չի կարող տեղի ունենալ առանց անվտանգության, հատկապես աշխարհակարգի արմատական վերանայման համատեքստում։
Միաժամանակ Հայաստանը Ռուսաստանի համար չափազանց կարևոր երկիր է։ Ռուսաստանին Հայաստանը պետք է եվրասիական մեծ նախագծի համար՝ որպես կապող օղակ, ինչպես նաև Կովկասում իր ներկայության համար»,- նշել է նա իր խոսքում։