Իսրայելն էլ երես կթեքի՞ Ալիևից. Հայկական դիրքերի դեմ հարվածը Թել Ավիվը հետաքննում է
Նախօրեին սենսացիոն տեղեկություններ են ի հայտ եկել, որոնք վերաբերվում են Իսրայել-Ադրբեջան հարաբերություններին, ինչպես նաև ղարաբաղյան հակամարտությանը... Իսրայելում լույս տեսնող Haaretz պարբերականը հայտնեց, որ Իսրայելի պաշտպանության նախարարությունը պաշտոնապես քննում է Ադրբեջանին հարվածային անօդաչու թռչող սարքեր մատակարարող Aeronautics Defence System ընկերության գործողությունները: Haaretz-ի պնդմամբ՝ ընկերության աշխատակիցները Բաքու կատարած այցի ընթացքում Orbiter 1K հարվածային անօդաչու սարքերի կարողությունները ադրբեջանական կողմին ցուցադրել են հայկական դիրքերի դեմ իրականացված հարվածի միջոցով: Իսրայելական Maariv թերթի տեղեկություններով, Aeronautics Defence System-ի աշխատակիցները հրաժարվել են կատարել ղեկավարության՝ թվով երկու անօդաչու թռչող սարքերը հայկական դիրքերի վրա ուղղելու հրահանգը: «Ի վերջո, Aeronautics Defence System-ի բարձրաստիճան ներկայացուցիչներից մեկը ինքն է ստիպված եղել իրականացնել հարվածը, որը, սակայն, վրիպել է», - գրում է Maariv-ը: Նշենք, որ հայկական ԶԼՄ-ներում տեղեկություններ կային, համաձայն որոնց ադրբեջանական կողմը իսրայելական արտադրության անօդաչու հարվածային սարքեր է կիրառել մոտ մեկ ամիս առաջ` հուլիսի 7-ին: Haaretz-ի թղթակիցը պարզաբանել է՝ երբ Ադրբեջանը, հանդես գալով որպես զենքի պատվիրատու, պահանջել է մինչև դրոնների գնման պայմանագրի ստորագրումը ցուցադրել դրոնի աշխատանքը մարտական պայմաններում, իսրայելցի երկու օպերատորները հրաժարվել են կատարել այդ պահանջը: Դրանից հետո Aeronautics Defence System-ի մենեջերը՝ ցանկանալով բավարարել գնորդի պահանջը, ինքն է փորձել աշխատեցնել դրոնները: Սակայն դրանք, ըստ աղբյուրի, որևէ վնաս չեն հասցրել․ դրանցից միայն մեկն է մոտեցել հայկական դիրքերին և ընկել մոտ 100 մետր հեռավորության վրա: Փաստորեն, Թել Ավիվը հետաքննում է հայկական դիրքերը հարվածելու գործում իսրայելցի մասնագետների մասնակցության մասին հաղորդումը: Իսրայելական ընկերությունը կտրականապես հերքում է այս տեղեկությունը: «Մենք երբեք դրոնների փորձարկումներ չենք իրականացնում կենդանի թիրախների վրա, դա վերաբերում է նաև այս դեպքին»,- ասված է Aeronautics Defence System ընկերության հայտարարությունում: Ընկերության կայքում նաև նշված է, որ Orbiter 1K դրոնը կրում է մեկ կամ երկու կիլոգրամանոց հատուկ տեսակի պայթուցիկ նյութ: «Ազատության» խնդրանքով մեկնաբանելով այս հրապարակումները, Իսրայելի պաշտպանության նախարարության մամլո ծառայությունից հաղորդել են․ «Որպես կանոն, Իսրայելի պաշտպանության նախարարությունը չի մեկնաբանում Իսրայելի պաշտպանության ոլորտին վերաբերող հրապարակումները: Այդ հրապարակման կապակցությամբ հետաքննություն է սկսել ՊՆ համապատասխան ծառայությունը»: Իսրայելում Հայաստանի Հանրապետության պատվո հյուպատոս Ցոլակ Մոմջյանը հեռախոսով «Ազատությանը» փոխանցել է, որ տեղյակ է դրոններին առնչվող հրապարակումներին, դրանց տեղյակ է նաև Հայաստանի արտգործնախարարությունը: Մոմջյանի խոսքով՝ Իսրայելի հայկական համայնքում ուշադրությամբ հետևում են այս զարգացումներին: Հայ դատի Երուսաղեմի հանձնախմբի ատենապետ Հակոբ Սևան ասում է․ «Պետք է ներքին հետաքննություն անցկացնեն և որոշումների գան: Ոճրագործություն է ուղղակի Իսրայելի կողմից այսպիսի միջոցներով իրենց զենքերը փորձարկելը: Եվ մենք ապրիլյան պատերազմից հետո էլ, դրանից առաջ էլ մի քանի անգամ մեր բողոքը ներկայացրել ենք, որ Իսրայելը պետք է իր զինվորական մասնագետներին ետ քաշի Ադրբեջանից»: Նրա խոսքով, սա, իհարկե, Իսրայելի կողմից պատերազմին բացահայտ մասնակցություն չէ, սակայն, տեղի ունեցածը Հայաստանի նկատմամբ «թշնամական արարք է»: Սա բավական ուշագրավ միջադեպ է: Ինքը փաստը, որ Իսրայելը Ադրբեջանի հետ ռազմական համագործակցություն ունի, նորություն չէ: Այդ համագործակցությունը բավական երկար ժամանակ է, ինչ կա ու բավական խորն է: Ուշագրավն այն է, որ նման միջադեպի մասին տեղեկությունը նախ հայտնվում է իսրայելական մամուլում: Սա նշանակում է, որ Իսրայել-Ադրբեջան փոխհարաբերություններում ինչ-որ բան այն չէ, կամ` նախկինի նման չէ: Այլապես այս միջադեպի մասին տեղեկությունը ոչ միայն չէր հայտնվի իսրայելական մամուլի էջերում, այլև հայկական դիրքերը հարվածելու գործում իսրայելցի մասնագետների մասնակցության հարցը չէր դառնա հետաքննության հարց` առհասարակ: Վերջին շրջանում Իսրայել-Ադրբեջան հարաբերություններն, ակնհայտորեն, հարթ չեն: Եթե հաշվի առնենք նաև վերջերս Իսրայելի տարածաշրջանային համագործակցության նախարար Ցախի Հանեգբիի այցը Երևան, Երևանում նրա` «հայ-իսրայելական հարաբերություններում «ճեղքում է գրանցվել»» հայտարարությունը, ապա կարելի է եզրակացնել, որ Իսրայելի կողմից որոշակի քայլեր` Ադրբեջանի ռազմական օժանդակությունը նվազեցնելու ուղղությամբ, ըստ ամենայնի, իրականացվում են: Թամար Բագրատունի