Ելույթների ժամանակ մասնակիցներով միմյանց դեմքի էինք նայում ու փորձում հասկանալ, թե ինչով ենք արժանացել այդ մուննաթին

«Հրապարակ օրաթերթը» գրում է. Հոկտեմբերի 29-31-ը տեւած համաշխարհային հայկական գագաթնաժողովը փակ դռների ետեւում անցավ` առանց լրագրողների անմիջական մասնակցության: Անգամ նիստերի ընդմիջումներին կազմակերպիչները թույլ չէին տալիս, որ լրագրողները շփվեն դրսից ժամանած հյուրերի հետ: Պարզվեց, որ այս գաղտնապահությունը պատահական չէ․ Սփյուռքի հանձնակատարի գրասենյակը բազմաթիվ պատճառներ ուներ այդպես անելու: Մեկը թերեւս այն է, որ 600 մասնակիցների մի պատկառելի մասը հայաստանցիներ էին, մի մեծ խումբ կազմում էին սփյուռքից վերջին ամիսներին Հայաստան վերադարձած անձինք, եւ հատկապես շատ էին խորհրդային տարածքից ժամանածները, որոնց մենք ավանդական իմաստով սփյուռքահայ չենք անվանում: Գագաթնաժողովին ժամանած սփյուռքի ներկայացուցիչներից մեկը մեզ պատմեց, որ զարմանքով հայտնաբերել են, որ այս կամ այն համայնքի անունից ներկայացող բազմաթիվ մասնակիցներ Հայաստանում են բնակվում։

«Շատ հետաքրքիր էր բացահայտելը, որ տարբեր հայկական համայնքների անդամներ արդեն տեւական ժամանակ է, ինչ Հայաստանում էին ապրում․ օրինակ, կար մի կին, ով Հայաստան էր Ուկրաինայից տեղափոխվել դեռեւս 8 տարի առաջ, մասնակիցներից մեկը՝ վեց ամիս առաջ եւ այլն: Սփյուռքի ավանդական համայնքներից Հայաստան եկած անձինք միմյանց հետ զրույցների ժամանակ ասել են, որ՝ ում հետ ծանոթացանք, Երեւանից էին։ «Գագաթնաժողովի մասնակիցների 30-40 տոկոսը, ամենայն պատասխանատվությամբ եմ հայտարարում, երեւանաբնակ հայեր էին, ովքեր տեղափոխվել են Հայաստան ապրելու տարբեր ժամանակներում»,- ասաց մեր զրուցակիցը։

Գագաթնաժողովի դրական կողմերի մասին էլ ասաց. «Ինչ խոսք, իսկապես լավ էին աշխատել՝ հյուրերին դիմավորելը, ավարտական երեկոն էին գեղեցիկ կազմակերպել, դա գագաթնաժողովի միակ դրական կողմն էր, ցավոք»։
Գագաթնաժողովի մասնակիցները սեփական միջոցներով են հոգացել Երեւանում իրենց կեցության հարցերը, մասնակիցներից շատերը հանգրվանել են հյուրանոցներում, մյուս մասը` ծանոթ-բարեկամների տներում։ «Գուցե հատուկենտ մարդկանց համար վճարել են, բայց հիմնականում մասնակիցներն իրենք իրենց գրպանից են վճարել։ Սնունդն էր նորմալ՝ առավոտյան եւ երեկոյան սուրճի ընդմիջում, նաեւ՝ ճաշ, իսկ գագաթնաժողովի բացման եւ փակման օրերին ընթրիք է կազմակերպվել՝ ֆուրշեթի մակարդակով»,- պատմեց գագաթնաժողովի մասնակիցը։

Իսկ ելույթներից իրենց զարմացրել են հատկապես ԱԺ պատգամավոր, պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Վարդանյանի եւ սփյուռքի գործերի հանձնակատար Զարեհ Սինանյանի ելույթները, որոնք ավելի շատ մեղադրանք ու մուննաթ են պարունակել սփյուռքի ներկայացուցիչների հասցեին, քան համախմբման նպատակ։
«Վլադիմիր Վարդանյանի ու Զարեհ Սինանյանի ելույթը զարմանք հարուցեց բոլորիս մոտ։ Իրենց ելույթների ժամանակ մասնակիցներով միմյանց դեմքի էինք նայում ու փորձում հասկանալ, թե ինչով ենք արժանացել այդ մուննաթին՝ մեզ վրա պարզապես մուննաթ էին գալիս։ Սինանյանը հայտարարում էր, որ բոլոր սփյուռքահայերը պաշտոն են ուզում Հայաստանում ստանալ, իսկ Հայաստանին ոչ թե պաշտոնյաներ, այլ հողը մշակող բանվորներ են պետք»,- պատմեց մեր զրուցակիցը` նշելով, թե զուտ անձնական պատճառներով չի ուզում, որ իր անունը հրապարակվի։

Եվ մի բան էլ հավելեց սփյուռքահայ մասնակիցը` գագաթնաժողովի ավարտից հետո, երբ սփյուռքի համայնքներից ժամանածներով ներքին քննարկումներ են ծավալել, եկել են այն եզրահանգման, որ գագաթնաժողովն իր նպատակին չի ծառայել եւ որեւէ արդյունք չի գրանցել, միակ դրական կողմն այն էր, որ հնարավորություն են ունեցել շփվելու տարբեր երկրներում բնակվող հայերի հետ, լինելու հայկական միջավայրում։ Իսկ վերջին երեկոյի ժամանակ հնչած հայտարարությանը, թե ամեն համայնք ունենալու է տեղում մեծ ազդեցություն վայելող հանձնակատար, ժողովի մասնակիցները թերահավատությամբ են վերաբերվել։