Վա՞տ է, դժգո՞հ ես՝ մի բանակցի, ումի՞ց ես բողոքում...
Մայիսի 22-ին Բրյուսելում Եվրամիության խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի, Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հանդիպման ժամանակ քննարկման հատուկ առարկա է եղել հաղորդակցությունների և տարածաշրջանի ապաշրջափակման հարցը, և երկու կողմերը հաստատել են, որ չկան արտատարածքային պահանջներ ապագա տրանսպորտային ինֆրակառուցվածքի առնչությամբ: Հակառակի վերաբերյալ շահարկումն ափսոսանք է հարուցում: Այս մասին նախօրեին հայտարարեց Եվրամիության խորհրդի նախագահի խոսնակ Բարենդ Լեյցը հրապարակած հայտարարությունում:
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև վերջին օրերի լարվածության համատեքստում Միշելը, ըստ հայտարարության, վերահաստատել է Եվրամիության հանձնառությունը՝ խորացնելու համագործակցությունը երկու երկրների հետ հանուն անվտանգ, կայուն, խաղաղ և բարգավաճ Հարավային Կովկասի՝ ի շահ տարածաշրջանի բոլոր բնակիչների: ԵՄ խորհրդի նախագահը ողջունել է սահմանային հանձնաժողովների մայիսի 24-ի հանդիպումը՝ այն անվանելով պատմական, և շեշտել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի երկայնքով կայունության և անվտանգության ապահովման հսկայական կարևորությունը սահմանազատումից առաջ:
«Ավելի լայն առումով՝ նախագահ Միշելը շեշտել է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կայուն կարգավորման համար կարևոր է անդրադառնալ բոլոր դեռ չլուծված խնդիրներին, այդ թվում առաջ մղելով ապագա խաղաղության պայմանագրի շուրջ քննարկումները և անդրադառնալով հակամարտության արմատներին: Նախագահ Միշելի կարծիքով՝ բոլոր առանցքային խնդիրները, որոնք հանգեցրել են Լեռնային Ղարաբաղի առաջին պատերազմին, ինչպես նաև 2020թ. ռազմական գործողությունների վերսկսմանը, պետք է կարգավորեն բոլոր շահագրգիռ կողմերը՝ պայմաններ ստեղծելու տևական և արդարացի խաղաղության համար», - ասված է հայտարարությունում:
Նշելով, որ «տերմինաբանությունը հատկապես զգայուն է այս համատեքստում», խոսնակն ընդգծում է, որ մայիսի 22-ի հանդիպման արդյունքներով Միշելի հայտարարությունը «չպետք է մեկնաբանվի որպես աջակցություն քննարկումների որևէ կանխորոշված ելքի», և որ ծայրաստիճան կարևոր է բոլոր խնդիրների համընդգրկուն հասցեագրումը. - «Սա ներառում է բոլոր բնակչությունների իրավունքները և անվտանգությունը»:
Եվ վերջապես, Շառլ Միշելը, ըստ խոսնակի հայտարարության, շեշտել է բնակչություններին խաղաղության պատրաստելու անհրաժեշտությունը և «այդ առնչությամբ հրապարակային հռետորաբանության կարևորագույն դերը»: Նա ողջունել է պաշտոնական Երևանի և Բաքվի արտահայտած՝ բանակցությունները շարունակելու պատրաստակամությունը և ընդգծել, որ Եվրամիությունը պատրաստ է աջակցել փոխադարձ վստահության ամրապնդման միջոցառումներին:
Խոսնակը հայտնում է նաև, որ առաջիկա օրերին տարածաշրջան կայցելի Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը՝ «հետևելու քննարկվող բոլոր ասպեկտներին»:
Ակնհայտ է, որ Բրյուսելում կայացած եռակողմ բանակցություններից հետո իրավիճակը գոնե կողմեր բանավոր հայտարարությունները հիմք ընդունելով, գնում է դեպի սրում:
Իսկ ինչո՞ւ եվրոպացի պաշտոնյան չի արձանագրում, որ Ադրբեջանի նախագահն է Բրյուսելի բանակցություններից հետո հանդես եկել նոր ու ծավալուն սպառնալիքներով լի ելույթով:
Տպավորություն է, որ Ադրբեջանին ու Հայաստանին ուղղված իրենց «բալանսավորված» հայտարարություններով՝ Երևանին էլ են հորդորում «արտատարածքային պահանջներ չներկայացնել»...
Որքա՞ն պետք է շարունակվի Ալիևի ցինիկ պահվածքը հանդուրժելը:
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, հիշեցնենք, որ բրյուսելյան բանակցություններից հետո ոչ ավել, ոչ պակաս, հայտարարեց, թե Հայաստանը համաձայնել է հարաբերությունների կարգավորման Ադրբեջանի օրակարգին, որտեղ Ղարաբաղի կարգավիճակի մասին ոչ մի խոսք չկա։ Նա այլ պնդումներ էլ է արել, մասնավորապես՝ «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին, հղում անելով Բրյուսելում վերջերս կայացած եռակողմ հանդիպման արդյունքներով Եվրամիության խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի հայտարարությանը, որում, սակայն, նման արձանագրումներ չկան: Պաշտոնական Երևանն էլ հակադարձեց Ալիևին՝ կոչ անելով չտորպեդահարել «առկա ձևաչափերում ընթացող քննարկումները»:
Մյուս կողմից էլ, որքան էլ միջազգային հանրությանը մեղադրենք, թե ինչու հասցեական քննադատություն չկա՝ Ալիևի հասցեին, իսկ այդ դեպքում Փաշինյանն ինչո՞ւ է համաձայնում Ալիևի թելադրած խաղի կանոններին ու շարունակում ադրբեջանական կողի հետ բանակցել...
Բրյուսելի բանակցություններից հետո հայտնի դարձավ, որ Հայաստան - Ադրբեջան սահմանին տեղի կունենա սահմանագծման հանձնաժողովի առաջին նիստը և այն կայացավ: Իսկ այս նիստից ընդամենը 3 օր անց Ալիևը հանդես եկավ նոր սպառնալիքներով ելույթով՝ ուղղված Հայաստանին:
Մետաքսյա Շալունց