«Զանգվածներն այդ հրեշներին բերեցին իշխանության, նրանք էլ կործանեցին և նվաստացրեցին մեր երկիրը». Անդրանիկ միհրանյան
«Այն ինչ Նիկոլն է անում, դա՝ հայկական բոլոր դիրքերի տոտալ հանձնում է», «Գոլոս Արմենի»-ում տպագրվել է ռուսաստանցի հայազգի քաղաքագետ, MGIMO-ի պրոֆեսոր Անդրանիկ Միհրանյանի հարցազրույցը, որում նա անդրադարձ է կատարել տարածաշրջանային և հայաստանյան ներքաղաքական իրավիճակին։
Գալով Բրյուսելում արդեն երեկ ուշ երեկոյան կայացած Փաշինյանի և Ալիևի հանդիպման թեմային, նա արձանագրում է, որ Փաշինյանը միաձուլելու է ամեն ինչ՝ Ղարաբաղը, և բոլոր պայմանավորվածությունները. «Նիկոլի արածը բոլոր հայկական դիրքերի տոտալ զիջումն է: Նրան ու իր համախոհներին թվում է, որ այդպիսով վերացնում են հարևանների հետ նորմալ հարաբերություններ հաստատելու խոչընդոտները։ Սակայն ճշմարտությունն այն է, որ ադրբեջանա-թուրքական տանդեմի համար, ի վերջո, նորմալ հարաբերություններ են լինելու, որի նկատմամբ հայերը չեն ունենա հարցեր ու պահանջներ»։
Ըստ Միհրանյանի, երբ Հայաստանը զիջի ամեն ինչ, ընդ որում՝ միջազգային հանրության առաջ թուրքերի նկատմամբ պահանջների վերացմամբ՝ ի՞նչ երաշխիք ունեն մեր ներկայիս վայ-դիվանագետները, որ հետագայում Ադրբեջանն ու Թուրքիան պատշաճ վարքագիծ կդրսևորեն Հայաստանի նկատմամբ՝ չխախտելով հայկական իրավունքներն ու շահերը՝ և՛ տարածքային, և՛ ինքնիշխանության պահպանության առումով:
Քաղաքագետը կարծում է, որ Փաշինյանի իշխանությունը համարում է, որ ներգրավելու են Արևմուտքին, ԱՄՆ-ին կամ մեկ ուրիշին, ով կարող է երաշխավորել իրենց համար ձեռք բերված պայմանավորվածությունները։ Այսինքն, ըստ էության, մի կողմից տեղի է ունենում Ռուսաստանի գործընթացից դուրս թողնելու, մյուս կողմից՝ չկա շահագրգիռ Արևմուտքի ներգրավում, ինչը կդառնա երաշխավորը, որի դերում երկար տարիներ հանդես է եկել Ռուսաստանը: «Եվ հետո, ամեն ինչ ու ամեն ինչ հանձնելով, Հայաստանը նույնպես կհայտնվի դեմ առ դեմ Ադրբեջանի ու Թուրքիայի դեմ։ Սա կատարյալ աղետ է։
Տպավորություն ունեմ, որ Փաշինյանն ու իր համախոհները դրա մասին չեն էլ մտածել ու չեն էլ մտածում։ Նրանք չեն կարծում, որ ի վերջո երկիրը կստանա լիակատար մենակություն, երբ դու ամեն ինչից հրաժարվես, բայց փոխարենը ոչինչ չես ստանում, և ոչ ոք քեզ հետագայում ոչինչ չի երաշխավորում։ Կարող է այնպես ստացվել, որ այսօրվա փուլը միայն զիջումների սկիզբն է, իսկ հետո շարունակական ճնշումներ ու պահանջներ առաջ գան, ու ոչ ոք չի կարող միջնորդել, աջակցել ու դիմադրել։ Այն, ինչ բացարձակապես չէր կարելի անել, դա այն էր, որ այդ բանակցությունները և ցանկացած պայմանագրեր ստորագրվեին առանձին՝ Հայաստանը՝ Թուրքիայի, Հայաստանը՝ Ադրբեջանի և Հայաստանը՝ Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ։ Որովհետև դե ֆակտո Թուրքիան և Ադրբեջանը մեկ պետություն են։ Սա է ամենից անհանգստացնողն ու տխուրը։
Փաշինյանը, իշխանության գալու պահից, միջազգային հարաբերություններում և իր բոլոր գործողություններում դրսևորեց ապաշնորհության հրաշքներ, ինչը բերեց նրան, որ Հայաստանը միայնակ էր պատերազմում և պատրաստ չէր պատերազմի։ Եվ հիմա էլ նա նույն կերպ գնում դեպի վճռորոշ որոշումների կայացման»։
Իսկ Ռուսաստա՞նը, խոսելով Ռուսաստանի դերի մասին, քաղաքագետը, նախ արձանագրում է, որ Փաշինյանի և նրա թիմի սկզբունքային դիրքորոշումը ի սկզբանե հակառուսական էր։ «Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղելը, ռուսական ռազմակայանը, հնարավոր է նույնիսկ ռուս խաղաղապահներին դուրս մղելը, տեղավորվում է Հայաստանի ներկայիս ղեկավարության դիրքորոշման մեջ: Ավելին, եթե Փաշինյանը պայմանագիր ստորագրի Ադրբեջանի հետ՝ ճանաչելով նրա տարածքային ամբողջականությունը, իսկ Արցախը՝ որպես այս Ադրբեջանի մաս, ապա Ռուսաստանը տարածաշրջանում ոչ մի գործառույթ ու դերակատարում չունի։ Հայաստանն իր ձեռքերով քանդում է վերջին հենարանը, որը կարող է դիմակայել Թուրքիայի և Ադրբեջանի հեռահար պահանջներին»։
Անդրադառնալով Իրանից վերջերս բավականին կոշտ հայանպաստ հայտարարությունների հարցին, քաղաքագետն արձանագրում է, որ դա միակ հուսադրող բանն էր. «Բայց նորից, եթե հայկական կողմը, ի դեմս իր պաշտոնական ղեկավարների, Իրանից աջակցություն չի խնդրում և ընդհանրապես ասում է՝ դու ով ես, համաձայն ենք, սրանք մեր խնդիրներն են, դու դրա հետ գործ չունես, դժվար թե Իրանը բոլորի դեմ գնա, հակառակ իր ցանկությանը, Հայաստանին՝ կապված, օրինակ, ադրբեջանական մի տարածքը մյուսի հետ կապող և Ադրբեջանը Թուրքիայի հետ կապող միջանցքների ստեղծման հետ։ Այո՛, Իրանը, ելնելով առաջին հերթին սեփական շահերից, շահագրգռված չէ իրավիճակի նման զարգացմամբ, բայց Հայաստանի կարծիքին ու ցանկությանը հակառակ ոչինչ անել չի կարող»։
Վերջում քաղաքագետն անդրադառնում է հայաստանյան քաղաքական գործիչների անելիքներին, ընդգծելով, որ բոլոր մտածող և ազնիվ մարդիկ, ովքեր հասկանում են, թե ինչ է կատարվում և ցանկանում են ընդդիմանալ հայկական շահերի ու պետականության ոչնչացմանը, պետք է՝ «անեն մեկ բան՝ հեռացնել Փաշինյանի ռեժիմին, հայտարարել անօրինական ցանկացած պայմանագիր»։ Նա համարում է, սակայն, որ դա հնարավոր չէ անել առանց զանգվածային աջակցության։ «Իսկ զանգվածներին պետք է ասել՝ դուք հիմար, կույր և դավաճան էիք, այս հրեշներին բերեցիք իշխանության, այս հրեշները նվաստացրեցին, կործանեցին պետությունը, հայ ժողովրդին... Ամոթ ձեզ, որ հայ ժողովուրդը պատմական այս փուլում ինքնասպան է լինում ողջ աշխարհի աչքի առաջ։ Սա կարելի՞ է թույլ տալ... Հասկացե՛ք, վերջապես»:
Մետաքսյա Շալունց