«Գառնուկների լռությունը». Թույլերը՝ «գայլերի» երախում
Հայաստան-Թուրքիա երկխոսության գործընթացում Հայաստանի հատուկ ներկայացուցիչը կլինի ՀՀ ԱԺ նախագահի տեղակալ Ռուբեն Ռուբինյանը, նախօրեին հայտնեց ՀՀ արտգործնախարարության խոսնակ Վահան Հունանյանը:
Օրերս էլ Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մևլյութ Չավուշօղլուն հայտնեց, որ Անկարան Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման համար հատուկ ներկայացուցիչ կնշանակի Վաշինգտոնում Թուրքիայի նախկին դեսպան Սերդար Քըլըչին:
Սերդար Քըլըչը համարվում է թուրքական դիվանագիտության ամենախիստ ու կոշտ կերպարներից մեկը, մի արմատական դիվանագետ, որը նույնիսկ ԱՄՆ-ի հետ հարաբերությունների համար է Էրդողանը համարել չափազանց կոշտ նշանակում:
Հիմա փաշինյանական Հայաստանը, որը Հայաստանին հասցրեց կապիտուլյացիայի ու այդ կապտուլյացիան դեռ շարունակվում է՝ արդեն դիվանագիտական ճակատում, Հայաստանի կողմից բանագնաց է նշանակում դիվանագիտական փորձ չունեցող, «թավշյա» հեղափոխականի, որի «հմտության» աստիճանի մասին կարելի է միայն պատկերացնել սարսափելի երազներում, թե ինչ օրը կընկի Հայաստանը, եթե այս երիտասարդն է ներկայացնելու Հայաստանը ու բանակցի թուրք «գայլ» դիվանագետի հետ:
Մյուս կողմից, ամեն ինչ խիստ օրինաչափ է...
Ում էլ նշանակեր Հայաստանը՝ Թուրքիայի հետ բանակցություններում որպես ՀՀ-ն ներկայացնող բանագնաց, նա հանդես է գալու պարտված, կապիտուլացված իշխանության դիրքերից, որը Թուրքիայից ու Ադրբեջանից խաղաղություն է մուրում, մինչդեռ Անկարան ու Բաքուն Հայաստանից «Զանգեզուրի միջանցք» են պահանջում:
Ավելին, Անկարան ասում է, որ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման պրոցեսը համակարգելու է Բաքվի հետ, այսինքն, ինչ դուր չեկավ Անկարային՝ Բաքվին «հարձակման» հրահանգ կտան:
Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն որոշ դետալներ է բացահայտել հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի վերաբերյալ: Չավուշօղլուն մասնավորապես ասել է. «Հայաստանի հետ փոխադարձաբար հատուկ ներկայացուցիչ նշանակելուց հետո նրանք ուղիղ կապի դուրս կգան, կհամաձայնեցնեն, թե որտեղ ու ինչպես են հանդիպելու: Ճիշտ չի լինի նախօրոք ասել, թե ինչ են խոսելու ներկայացուցիչները, սակայն առաջնահերթությունները կարելի է որոշակիացնել: Այնուհետև աշխատանք է տարվելու ճանապարհային քարտեզի վրա»: Թուրք նախարարը հայտնել է, որ Ադրբեջանը միշտ անուղղակի կերպով կլինի այդ գործընթացի մեջ:
«Ադրբեջանը մշտապես կտեղեկացվի: Քայլերն էլ համակարգված կկատարվեն: Այսինքն` Ադրբեջանի համար անակնկալ չի լինի: Ռուսաստանն ու ԱՄՆ-ն էլ աջակցում են այս գործընթացին: Սահմանների բացման վերաբերյալ Ադրբեջանի հետ միասին որոշում կկայացնենք: Օրինակ՝ Հայաստանին Ադրբեջանի հետ համընդգրկուն խաղաղության պայմանագիր կնքելու առաջարկ կարվի: Մենք էլ կարող ենք ընդգրկվել դրանում: Որպես օրինակ եմ ասում՝ նման պայմանագիր ստորագրելու ժամանակ սահմանների բացումն էլ կարող է մտնել դրա մեջ»։
Չավուշօղլուն նաև անդրադարձել է կարգավորման գործընթացին Թուրքիայի հայ համայնքի մասնակցության կամ աջակցության թեմային։ «Թուրքիայում ապրող Թուրքիայի քաղաքացի հանդիսացող հայկական համայնքն էլ անպայման իր նպաստը կունենա: Վերջին օրերին նրանց կողմից այս գործընթացին աջակցող հայտարարություններն արդեն իսկ ներդրում են: Ըստ իրավիճակի և գործունեության դաշտի՝ նրանց մասնակցությունն էլ օգտակար կլինի: Փոխադարձ չարտերային թռիչքներ իրականացնելու համար դիմած ավիաընկերություններ կան: Կարելի է մտածել այս փուլում երկու կողմերից մեկական ավիաընկերություններով սկսելու, ապա ըստ զարգացումների՝ դրանց թիվն ավելացնելու մասին»,- եզրափակել է Չավուշօղլուն։
Երեկ արդեն Թուրքիայի և Ադրբեջանի արտգործնախարարները քննարկել են իրավիճակը Հարավային Կովկասում: Թուրքիայի և Ադրբեջանի արտգործնախարարներ Մևլութ Չավուշօղլուն և Ջեյհուն Բայրամովը հանդիպել են Իսլամական համագործակցության կազմակերպության (ԻՀԿ) անդամ երկրների արտգործնախարարների խորհրդի արտահերթ նիստի շրջանակում։ Նրանք քննարկել են Հարավային Կովկասում տեղի ունեցող իրադարձությունները, Թվիթերի իր էջում հայտնել է Թուրքիայի ԱԳՆ ղեկավարը։ «Մենք կշարունակենք միասին գործել մեր տարածաշրջանում իրավիճակի կարգավորման յուրաքանչյուր փուլում»,- վստահեցրել է Չավուշօղլուն։ Ադրբեջանական կողմը հավելում է, որ հանդիպման օրակարգի առանցքում է եղել նաև «3+3» հարթակի անդրանիկ հանդիպման արդյունքների ամփոփումը:
Մետաքսյա Շալունց