Վերադարձ զրոյական կետին. Հայաստանի հանձնման գործընթացը մեկնարկեց
Նիկոլ Փաշինյանը կառավարության վերջին նիստում հայտարարեց, որ ինքը պատրաստ է ստորագրել դեմարկացիայի եւ դելիմիտացիայի փաստաթուղթը, տեղեկացրեց նաեւ, որ մայիս ամսից Ռուսաստանը երեկ տարբերակ է առաջարկել, երեքին էլ սկզբունքորեն համաձայն են:
Նա չմանրամասնեց, թե ինչ տարբերակներ են, ինչին է ինքը համաձայն, բայց Փաշինյանի հաջորդ հայտարարությունից պարզ է դառնում, որ այս մարդն ընդամենը աղերսագին խնդրում է՝ ինչ էլ տաք, կստորագրեմ: Նա պաշտպանության նորանշանակ նախարարին այս համատեքստում հանձնարարում է ՌԴ իր պաշտոնակցից ճշտել մանրամասները, այսինքն՝ ՀՀ վարչապետը հայտարարում է, թե համաձայն է, հետո հանձնարարում ճշտել մանրամասները:
ԱԺ պաշտպանության ու անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, ՔՊ-ական Անդրանիկ Քոչարյանն էլ Փաշինյանի սարքած աջապսանդալը հարստացնում է նոր գույներով, նա խորհրդարանական ճեպազրույցների ժամանակ իբր բացելով փակագծերը, ասել է, թե ինչին է համաձայն Նիկոլ Փաշինյանը. «Սահմանազատման նախապատրաստման գործընթացը սկսվելու է զրոյական կետից»,- ասել է նա ու շեշտել, որ հենց այդ զրոյական կետին է տվել իր համաձայնությունը: «Խոսքը գնում է զրոյական կետից սկսելու մասին ու Հայաստանը տվել է իր համաձայնությունն այդ աշխատանքների սկզբին մասնակցելու համար», - ասել է նա, իսկ դիջեյ Աղաջանյանն էլ լրացրել. «Բովանդակության մասին այս պահին վաղ է խոսել, մենք խոսում ենք նախապատրաստական աշխատանքների սկզբի մասին»:
Զրոյական կետի մասին հայտարարություններն ինքնին վատ հիշողություններ ու ասոցացիաներ են առաջացնում: Հիշում ենք՝ Փաշինյանն էլ էր հայտարարում, թե ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման բանակցությունները սկսելու է զրոյական կետից, արդյունքում զրո ստացանք: Մի բան էլ մինուսով դուրս եկանք՝ հանձնելով Արցախի 80 տոկոսը:
Հիմա Անդրանիկ Քոչարյանը սահմանազատման գործընթացը զրոյական կետից սկսելու մասին է ասում, տպավորություն է, որ սկսում են Հայաստանի հանձնմա գործընթացը: Ասված ամենեւին էլ երեւակայական ոլորտից չէ, դատելով Նիկոլ Փաշինյանի ու իշխանական մնացյալ թրքահպատակների հայտարարությունը, թե Գորիս-Կապան ճանապարհը մերը չէ, Սյունիքի ինչ-որ հատվածներ մերը չեն, Գեղարքունիք, Տավուշ, այստեղ էլ թուրքական հողեր են, պարզ է դառնում, թե ինչ դիրքերից են իրականացնելո դեմարկացիայի ու դելիմիտացիայի գործընթացը, ինչ ուզեն, տալու են, չտալու, դիմադրելու ռեսուրս Նիկոլ Փաշինյանը որպես պարտված ղեկավարի չունի: Իրականում հենց այդ պատճառով էլ հայկական տարածքները վերագրում է Ադրբեջանին:
Մինչդեռ վերջին օրերին փաստերով են ապացուցվել, որ Փաշինյանի ու ալենսիմոնյանների բարբաջանքը բացառապես թուրքական պատվերի շրջանակներում է եւ իրենց կողմից հնչեցված տարածքներն էլ՝ հայկական: Երգիչ Աղասի Իսպիրյանը հրապարակեց 1930 թվականի Հայաստանի հանրապետության քարտեզը՝ ցույց տալով, որ Սյունիքի հատվածի իշխանության կողմից աճուրդի հանված տարածքները եղել են մերը: «Մեր 9 գյուղերը ներառյալ Հայաստանի կազմում են ՝ թե Արծվանիկը և թե Սև քարը, թե Շուռնուխը և թե մյուսները. ՀՀ քարտեզով Հայաստանի տարածք է..Եթե առաջնորդվում են ԽՍՀՄ-ի քարտեզով ուրեմն հիմք ընդունք սա, ըստ որի Հայաստանի տարածքը ոչ թե 29.000 քառակուսի կմ է, այլ 31.900 քառակուսի կիլոմետ...որի մեջ է նաև Ագարակի նորակառույց Ղափան ՄԵՂՐԻԻ ԱԼՏԵՐՆԱՏԻՎ ՃԱՆԱՊԱՐՀԸ.....»,- գրել էր երգիչը: Նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանն է քանիցս հայտարարել այդ մասին եւ քարտեզով ցույց տվել, ասել, որ խնդրահարույց ճանապարհի հողահատկացումն իրականացվել է հայկական կողմից, այսինքն սուտ են բոլոր այն հայտարարությունները, թե Գորիս-Կապան ճանապարհի ինչ-որ մի հատված անցնում է Ադրբեջանի տարածքով:
Գորիս-Կապան ճանապարհը կառուցվել է 1964թ․ և ամբողջությամբ Հայաստանի տարածքում է եղել: Այս մասին էլ օրերս «Ա1+»-ի հետ զրույցում ասաց Հայաստանի առաջին՝ 1990-1998թթ․ ՀՀ տրանսպորտի և կապի նախարար Հենրիկ Քոչինյանը։
«1964թ․ Խորհրդային Հայաստանի մինիստրների սովետը՝ կառավարությունը, հոկտեմբերի 16-ին Գորիս-Կապան ճանապարհի կառուցման, շահագործման, պահպանման մասին որոշում է կայացրել»,-ասաց Քոչինյանը՝ հավելելով. «Մինիստրների սովետը Ադրբեջանի տարածքում ճանապարհ էր կառուցո՞ւմ։ Հարցնում եմ, ինչպե՞ս։ 1964-ից առ այսօր, այդ ճանապարհի նորոգում, լայնացում, սպասարկում, շահագործում և այլն Հայաստանն է կատարել՝ Կապանի և Գորիսի ճանշինների ուժերով»,- ասում է Հ․Քոչինյանը՝ հավելելով, որ իր պաշտոնավարման տարիներին այդ ճանապարհն ամբողջությամբ ՀՀ սեփականությունն է եղել։
Այնպես որ դեռ ուշ չէ վռնդել այս իշխանություններին եւ դեմարկացիայի ու դելիմիտացիայի գործընթացն իրականացնել ուժեղ դիրքերից:
Անի Սահակյան