Ինչի՞ մասին է «3+3»–ը և ի՞նչ է մեզ սպասում

Արցախյան պատերազմից ու մեր պարտությունից հետո տարածաշրջանային հաշվեկշիռը կտրուկ փոխվեց։ Մենք կորցրեցինք Արցախի պետականությունը։ Արցախը հիմա տարածք է, որի անվտանգության երաշխավորը ՀՀ–ն չէ, ռուս խաղաղապահներն են։

Հայաստանի ինքնիշխանության մակարդակը 1991–ից հետո գտնվում է պատմական մինիմումի վրա։ ՀՀ–ն միջազգային հարաբերություններում դարձել է օբյեկտ, որի շուրջ ու որի վրա քննարկումներ են տեղի ունենում։ Նիկոլ Փաշինյանը, որը խոստացել էր Արցախին նստեցնել բանակցային սեղանի շուրջ, մտել է բանակցային սեղանի տակ ու հետևում է, թե ինչ են որոշելու մյուսները։

Արցախյան 44–օրյա պատերազմի արդյունքները հնարավորություն տվեցին Թուրքիային մտնել մեր տարածաշրջան և առաջարկել տարածաշրջանային նոր հաշվեկշիռ՝ «3+3»։ Առաջին երեքը Թուրքիան, Ռուսաստանն ու Իրանն են։ Մյուս երեքը՝ Հայաստանը, Ադրբեջանը, Վրաստանը։

«3+3»–ը նոր իրողությունների արձանագրումն է, որի հետ չի կարող հաշվի չնստել ՌԴ–ն։ Իրանը կողմ է այդ բանաձևին, քանզի պատմական երկար դադարից հետո կրկին մտնում է մեր տարածաշրջան։ Իրանի գործոնը տվյալ դեպքում կայունացնող ու հավասարակշոռ ֆունկցիա ունի։

«3+3»–ը Արցախի հարցով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող միջնորդների գործունեության փաստացի դադարեցում է նշանակում։ ՌԴ–ն դրան կողմ չէ, բայց Թուրքիան ու Ադրբեջանը կողմ են։

«3+3»–ին դեմ են ԱՄՆ–ը և ԵՄ–ն՝ ի դեմս Ֆրանսիայի։ Բայց քանի որ երկուսն էլ մեր տարածաշրջանում ռազմական ներկայություն չունեն ու չեն կարող ունենալ, ուստի ստիպված են բավարարվել այն բանով, որ ՆԱՏՕ–ի անդամ Թուրքիան մխրճվում է ավանդաբար ռուսական համարվող տարածք։

Ինչ վերաբերում է «3+3»–ի վերջին 3–ին, ապա Վրաստանին զոռով են մտցնում բանաձևի մեջ, Ադրբեջանը կողմ է երկու ձեռքով, իսկ Հայաստանի կարծիքը չեն հարցնում (Կրեմլից ինչպես ասեն, Նիկոլն այդպես էլ կանի)։

Վրաստանը մի քիչ դիմադրում է և դրսից տղա բերում՝ ի դեմս ԱՄՆ պենտագոնի ղեկավարի։

«Ինչ վերաբերում է «3+3» ձևաչափին, կընդգծեմ, որ Ռուսաստանը պետք է հարգի 2008 թվականի հրադադարի համաձայնագիրը, նախքան նոր հարթակների մասին խոսելը»,–հայտարարել է պենտագոնի ղեկավար Օսթինը։

Չնայած ԱՄՆ–ի դիրքորոշմանը, Վրաստանը ստիպված է համաձայնելու «3+3»–ին, քանզի այլ տարբերակ չունի։

Ադրբեջանը փորձում է առավելագույնը քաղել ստեղծված իրավիճակից ու Հայաստանի հետ խոսում է նախապայմանների լեզվով։ Նույն լեզվով խոսում է նաև Թուրքիան։

Իրանի ակտիվացումն ու ատամ ցույց տալը զսպել է Սյունիքի մասով թուրք–ադրբեջանական զույգի ախորժակը և հռետորաբանությունը։ Թե հետագայում ինչ կլինի, դեռ պարզ չէ։ Այս ամենի վրա անուղղակիորեն ազդելու է նաև Սիրիայում տեղի ունեցող գործընթացն ու ռուս–թուրքական մրցակցության արդյունքը։

ՌԴ–ն փորձում է մնալ արբիտրի դերում ու խաղաղության աղավնի խաղում հայ–ադրբեջանական հարաբերություններում։

Նիկոլի համար այս պատմության մեջ կարևորն իր աթոռն է։ Իսկ թե ով ինչպես կփորձի Հայաստանին օգտագործել, իրեն չի հետաքրքրում։ Ինքը «խաղաղության դարաշրջանից» է խոսում ու ապավինում այլոց։ Այդ դարաշրջանը, սակայն, բացառվում է Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության պարագայում։ Նիկոլի օրոք մի օր կարող է կրակեն, մի օր՝ չկրակեն։ Չկրակելու օրը կհամարվի «խաղաղության դարաշրջան», իսկ կրակելու օրերին նա ու իր թիմակիցները կասեն՝ «դե մենք ի՞նչ կապ ունենք, ռուսներից ճշտեք, թե ինչու են կրակում, չէ՞ որ նրանք են խաղաղության երաշխավորը, իսկ մենք Թուրքիայից դրական ազդակներ ենք ստանում»։

Պետրոս Ալեքսանյան

7or.am

դիտվել է 289 անգամ
Լրահոս
Միակ և անկրկնելի. ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպանը՝ Իրանի Արևմտյան Ադրբեջան նահանգի քարտեզն է հրապարակել Ամեն օր այս իշխանությունը մեր զուտ պետական պարտքն ավելացնում է շուրջ 2.5 միլիոն ԱՄՆ դոլարով, փոխարենը ստանում ենք տկար և քայքայված պետություն. Հովհաննես Ավետիսյան Ջուր չի լինի նոյեմբերի՝ 25, 26 և 27-ին տասնյակ հասցեներում Ով կկարողանա վերահսկել Կենտրոնական Ասիան, նա կտիրապետի ողջ աշխարհին. Ստեփան Դանիելյան Աննա֊Էրատոն որոշել է պայքարել քայլիստների և իրենց ընտրազանգվածի դեմ Ու՞մ է «քարտեզով» պատասխանել Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպանը` Բաքվին, թե՞` Երևանին Գլխավոր «Էրատոն» առաջարկում է 2025 թվականը հայտարարել իր և ամուսնու դեմ պայքարի տարի. 168.am ԱՄԷ-ում հայտնաբերվել է հրեա ռաբբիի մարմինը Բորելը 200 միլիոն եվրո է խոստացել Ջոել Թենի. Թրամփի վարչակազմը Վուդրո Վիլսոնի ժամանակներից հետո կլինի ամենահայամետը Արարատի մարզում բախվել են Opel-ն ու Toyota-ն.Opel-ի վարորդը վարորդական իրավունքի վկայական չի ունեցել Վրաստանի ընդդիմությունը խորհրդարանի մոտ ցույցի է պատրաստվում 33-ամյա տղամարդը հոսանքահարվել էր գազալցակայանում Թրամփի երիտասարդ համակիրի նման պոռթկումները ինձ մոտ մտահոգություն են առաջացնում. Հակոբ Բադալյան ՌԴ-ն իրեն իրավունք է վերապահում կիրառել միջուկային զենք՝ ի պատասխան իր և իր դաշնակիցների դեմ միջուկային զենքի կիրառման ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը շնորհակալություն է հայտնել Ադրբեջանին COP29-ի հաջող կազմակերպման համար «Տրանսպորտի գինը մինչև 3 անգամ բարձրացնում են, ընդդիմադիրները մի թամամ ելույթ չունեն»․ Բորիս Մուրազի Ջո Բայդենն ի վիճակի է միջուկային պատերազմ սկսել մինչև Դոնալդ Թրամփի պաշտոնավարումը. ամերիկացի նախկին հետախույզ Բախվել են Ֆրանսիայի դեսպանատան Volkswagen Tiguan-ը, Lexus-ն ու բեռնատար ГАЗель-ը. կա վիրավոր Առեղծվածային հրդեհ՝ Երևանում հայտնի Նոր Արեշի գարեջրատան սեփականատիրոջ ավտոտնակում․ 2 «Lexus»-ները վերածվել են մոխրակույտի Ծեծկռտուք և կրակոցներ` Զորավար Անդրանիկի Բ2 հասցեում (տեսանյութ)
Ամենաընթերցվածները
Շուտով
Նոյեմբերի 25-ին՝ ժամը 16:30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Տաթև Արցախը Նոյեմբերի 25-ին՝ ժամը 14:30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Արդարադատության գեներալ-մայոր Թաթուլ Պետրոսյանը Նոյեմբերի 25-ին՝ ժամը 13:30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Հայկ Նահապետյանը Նոյեմբերի 25-ին, ժամը 12:30-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Էդգար Ղազարյանը Նոյեմբերի 21-ին՝ ժամը 15:30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Մայր Հայաստանից Սամվել Հակոբյանը Նոյեմբերի 21-ին՝ ժամը 12:00-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Սարգիս Ավետիսյան Նոյեմբերի 20-ին՝ ժամը 15:30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Ձյունիկ Աղաջանյանը Նոյեմբերի 20-ին՝ ժամը 14:30-ին, Հայելի ակումբի հյուրն է Խաչիկ Մանուկյանը Նոյեմբերի 20-ին, ժամը 13:00-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Սուրեն Սուրենյանցը Նոյեմբերի 20-ին, ժամը 11:00-ին Հայելի ակումբի հյուրն է Էդգար Ղազարյանը
Հետևեք մեզ Viber-ում https://cutt.ly/5wn8sJBS
Hayeli.am