Իլհամի ջղաձգության պատճառները. Ծանր «բազար»՝ Զանգեզուրի հարցով
Ադրբեջանը շարունակելու է ամրացնել իր դիրքերը Հայաստանի հետ սահմանին, սա Ադրբեջանի նախագահի խոսքերն են, որը, պարզվում է ասվել են Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի տարածաշրջանային այցի, մասնավորապես՝ Երևանում արված հայտարարությունների ֆոնին:
Ինչպես հայտնի է, Շառլ Միշելը անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանային լարվածությանը՝ օգտագործել էր՝ սահմանային «վիճելի» տարածքներ ձևակերպումը:
Ահա, ի պատասխան դրան, Շառլ Միշելի այցից հետո Ալիևը որոշել է «հստակություն» մտցնել: Ալիևը նախ շեշտել է, որ համաձայն չէ այդ ձևակերպման հետ, ապա հավելել է. «Ես կարծում եմ, որ դա Զանգեզուրի տարածքն է, իսկ Զանգեզուրը՝ դա մեր նախնիների հողն է և մենք գտնվում ենք մեր հողի վրա»:
Ինչպես երևում է, Ալիևի մոտ ջղաձիգ իրավիճակում է հայտնվել: Դա կարող է ունենալ մի քանի պատճառներ՝ Բաքու կատարած այցի ժամանակ Շառլ Միշելի կողմից Բաքվին ներկայացված պահանջներն են՝ Հայաստանի տարածքային ամբողջականության պահպանման հարցով, ինչպես նաև ԼՂ հարցով հետագա բանակցությունների շարունակման անհրաժեշտությունը՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում:
Արևմուտքի համար հաջորդ ցավոտ հարցը՝ ռազմագերիների վերադարձի հարցն է, Ալիևից պահանջվում է, որպեսզի նա բոլորին վերադարձնի: Ալիևն առայժմ կարողանում է դիմադրել և հնարավորինը պոկել հայկական կողմից՝ գերիների դիմաց:
Գումարած դրան, հավանաբար Մոսկվայում Պուտինի հետ հանդիպմանն էլ Ալիևի համար եղել են որոշ տհաճ պահեր՝ Հայաստանի դիրքորոշման հետ կապված:
Ու հիմա Ալիևը ջղաձգված որոշել է հրապարակային պահանջների «դոզան» ավելացնել...
Պարզվում է Ալիևը փոխհատուցում է պահանջում Արցախում ոսկի արդյունահանած ընկերություններից: Խոսքը ընկերությունների մասին է, որոնք գործել են Ադրբեջանի կողմից օկուպացված Կովսականում և Քարվաճառում: «Այս ընկերություններն երկու տարբերակ ունեն՝ կամ փոխհատուցում կվճարեն մեզ, կընդունեն մեր պայմանները, կամ կա այլ տարբերակ՝ հարցը լուծել իրավական դաշտում... Նորից եմ ցանկանում ասել, որ դրանք (ընկերությունները - խմբ.) պետք է կամավոր վերականգնեն վնասը, փոխհատուցում վճարեն ադրբեջանական պետությանը, և միայն այդ դեպքում կկարողանան հարմարավետ ապրել», - ասել է Ալիևը:
Այսինքն, բոլոր կողմերից՝ Ալիևը փորձում է ցույց տալ, որ Ադրբեջան պետությունից ոչ մի զիջում չի լինելու: Իսկ դա իր հերթին վկայում է այն մասին, որ այնուամենայնիվ, թե՛ արևմուտքից, թե՛ Ռուսաստանից Ադրբեջանի նկատմամբ որոշակի ճնշումներ կան:
Գումարած այս ամենին, թե՛ Բրյուսելը, թե՛ Մոսկվան փորձելու են Ադրբեջանի հետ բանակցություններում նրանից ստանալ ավելին, քան ունեն՝ «դու սրան համաձայնիր, մենք սա չենք պահանջի» սկզբունքով:
Մետաքսյա Շալունց