Ալիևն ուզում է մնացածը. Պուտինի հետ հանդիպման նոր օրակարգ
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն աշխատանքային այց կկատարի Ռուսաստան: Այս տեղեկությունը հաստատել է ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը: «Այո, նման աշխատանքային այց նախապատրաստվում է: Դա աշխատանքային այց է, տեղի է ունենալու «ժամացույցների ստուգում»», - լրագրողներին ասել է Պեսկովը՝ պատասխանելով այն հարցին, թե արդյոք ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի օրակարգում հանդիպում նախատեսված է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ:
Պեսկովը հավելել է, որ այցի ընթացքում փաստաթղթերի ստորագրում չի նախատեսվում:
Անցյալ շաբաթվանից Ալիևն, ակնհայտորեն սրում է իրավիճակը հայ-ադրբեջանական սահմանին: Հայաստանում ԱԺ ընտրություններն ավարտվեցին, Փաշինյանի իշխանությունը հաղթեց, իսկ հիմա Ալիևն ուզում է մնացածը, այսինքն՝ «Զանգեզուրի միջանցքը»: Ընդ որում, Ալիևը հասկացնում է, որ չի պատրաստվում սպասել:
Ըստ երևույթին, հենց այս հարցերն էլ նա պատրաստվում է քննարկել առաջիկայում Մոսկվայում՝ Պուտինի հետ: Նա արդեն ռուս-ադրբեջանական բանակցությունների համար հիմք է նախապատրաստել. Դրել է մի բարձր նշաձող, այսինքն, դրանից պակաս ինչ էլ ստանա՝ էլի շահած դուրս կգա:
Ինչ էր նա պահանջում առաջիկա օրերին.. Բաքվի առաջնահերթությունը, ըստ Ալիևի, «հարյուր հազարավոր փախստականների վերադարձն է հայրենի օջախներ»: Տարիներ շարունակ մեկ միլիոն փախստականների մասին խոսելուց հետո՝ հիմա պատերազմի ավարտից հետո նա կրկին ասում է. «Հարյուր հազարավոր փախստականների վերադարձը շարունակում է Ադրբեջանի իշխանությունների առաջնահերթությունը մնալ։ Մենք սկսել ենք ազատագրված տարածքների վերականգնումը։ Այդ գործընթացը, սակայն, դանդաղում է այն ահռելի չափերի հասնող ականապատման պատճառով, որ իրականացրել են հայերն այդ շրջաններում», - հայտարարել է Ալիևը՝ հերթական անգամ պնդելով, թե 2020թ. աշնանը Ադրբեջանին հաջողվել է սեփական ուժերով և «ռազմաքաղաքական մեթոդներով» կատարել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի չորս բանաձևերի պահանջները։
Ավելին, Ալիևն ասում է, որ «Հայաստանը պատրաստ չէ խաղաղ համաձայնագրի ստորագրմանը», այսինքն, կրկին Հայաստանին ներկայացնում է որպես լարվածություն ստեղծող կողմ... «Ոչ պաշտոնական խողովակներով ստացվող տեղեկատվության համաձայն` Հայաստանը պատրաստ չէ խաղաղ համաձայնագրի ստորագրմանը», - Բաքվում օրերս նշեց Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը՝ պնդելով, որ նման մոտեցումը «մեծ սխալ կլինի հայերի կողմից»։
Նա պահանջում է, որ Հայաստանը ճանաչի Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը և սահմանները: Ալիևի ակնկալում է, որպեսզի սկսեն աշխատանքները՝ սահմանների դելիմիտացիայի ուղղությամբ։ «Եթե Հայաստանը չի ցանկանում դա անել, իր գործն է։ Նրանք, սակայն, պետք է լավ մտածեն այդ ուղղությամբ, քանի որ հետագայում կարող է ուշ լինել», - սպառնում է Ալիևը։
Ավելի հեռուն է գնաց Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն...
Ադրբեջանի ԱԳՆ մամուլի ծառայության ղեկավար Լեյլա Աբդուլլաևան մեկնաբանել է Նիկոլ Փաշինյանի`ԵԽ նախագահ Շառլ Միշելի հետ ճեպազրույցի ժամանակ արված հայտարարությունները: Նա որպես առաջնահերթ գերակայություն կարևորել էր Ադրբեջանում պահվող ռազմագերիների, պատանդների և այլ պահվող անձանց առանց նախապայմանների և անհապաղ վերադարձը` համաձայն միջազգային մարդասիրական իրավունքի և 2020թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության: «Ուզում եմ ընդգծել, որ ռազմագերիների, պատանդների և այլ պահվող անձանց չվերադարձնելու Ադրբեջանի գործելակերպը նրա կողմից նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության խախտման միակ դեպքը չէ: Ինչպես գիտեք նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ նախատեսված է տարածաշրջանի բոլոր տրանսպորտային և տնտեսական ենթակառուցվածքների ապաշրջափակումը: Ադրբեջանը այս գործընթացին խոչընդոտում է ոչ միայն Հայաստանի սուվերեն տարածքը օկուպացնելու ակնհայտ սպառնալիքներով, այլև ի հեճուկս իր պարտավորությունների՝ հրաժարվում է Հայաստանին միջանցք տրամադրել Հայաստան-Վրաստան, Ադրբեջան-Ռուսաստան երկաթուղու գործարկման համար»,-ասել է Փաշինյանը:
Ահա, թե ինչ է պատասխանել Ադրբեջանի ԱԳՆ ներկայացուցիչը: «Ադրբեջանցի ժողովրդի ազգային պատմական հիշողության մեջ ժամանակակից Հայաստանի տարածքը, որտեղ մեր հայրենակիցներն ապրում էին որպես պատմականորեն արմատավորված ժողովուրդ, կոչվում է Արևմտյան Ադրբեջան և, ինչպես գիտեք, մեր հայրենակիցները 3 անգամ արտաքսվել են այս տարածքից, վերջին անգամ 1988 թվականին: Զանգեզուրի շրջանը և դրա բաժանումը արևելյան և արևմտյան մասերի նույնպես պատմական իրողություն է: Մեր հայրենակիցների վերադարձը այս տարածքներ նրանց ամենաբնական իրավունքն է: Դրանք տարածքային պահանջներ չեն, այլ փախստականների իրենց տներ վերադարձ, որն արտացոլված է 2020թ. նոյեմբերի 10-ի եռակողմ հայտարարությունում»,-ասել է Աբդուլաևան:
Ինչպես տեսնում ենք՝ նոր փակուղային իրավիճակ, տրամագծորեն հակառակ դիրքորոշումներ, գումարած՝ Ադրբեջանի կողմից սպառնալիքներ արդեն Հայաստանի նկատմամբ, համեմված տարածքային պահանջների ներկայացմամբ:
Հետաքրքիր է, թե ինչ է հորդորելու Պուտինն Ալիևին:
Մետաքսյա Շալունց