Փաշինյանն ու Ալիևը «հաշիվներ» ունեն Մոսկվայի հետ. Փոխշահավետ պլան
Ավարտվեց ԵՄ անդամ երեք պետությունների հարավկովկասյան տարածաշրջանային այցը: Բրյուսելը՝ հստակ ուղերձով էր ուղարկել պատվիրակություն Երևան, Բաքու և Թբիլիսի:
Եվրամիությունն այն աշխարհաքաղաքական ուժն է, որը կարող է կարևոր առաքելություն ունենալ Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում՝ ապահովելու կայունություն, ժողովրդավարություն և բարեփոխումներ, որոնք կօգնեն երկրներին՝ դեպի եվրոպական արժեքներ իրենց ձգտումներում, այս մասին Վրաստանում ԵՄ պատվիրակության գրասենյակում հրավիրված ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց Լիտվայի արտաքին գործերի նախարար Գաբրիելիուս Լանդսբերգիսը՝ ամփոփելով Ավստրիայի Եվրոպական և միջազգային հարցերով դաշնային նախարար Ալեքսանդր Շալլենբերգի, Ռումինիայի արտաքին գործերի նախարար Բոգդան Աուրեսկուի հետ տարածաշրջան այցի արդյունքները:
Նրա համոզմամբ՝ կայունության ու կանխատեսելիության կարիքը տարածաշրջանը շատ ունի: «Այցը լավ ժամանակաշրջան էր լսելու կողմերի կարծիքը՝ ինչպես կարող է Եվրամիությունն ավելի ներգրավված լինել: Երբ խոսում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի մասին, մենք պետք է օգնենք վստահության կառուցման հարցում»,-համոզմունք հայտնեց Լանդսբերգիսը:
Նա հուսով է, որ վերջերս նաև Եվրամիության ու Վրաստանի ղեկավարության դերակատարությամբ իրականացված հայ գերիների վերադարձը և ականապատված տարածքների քարտեզների՝ Ադրբեջանին տրամադրումը կարող է շարունակություն ունենալ: «Ժամանակն է խոսելու Եվրամիության դերակատարության մասին՝ ողջ տարածաշրջանում կապեր ստեղծելու իմաստով՝ կլինի ճանապարհներով միջոցով, թե այլ ենթակառուցվածքներով՝ գազամատակարարում, էլեկտրամատակարարում: Եվրամիությունը գիտի, թե դա ինչպես պետք է անել»,- նշեց Լիտվայի արտաքին գործերի նախարարը:
Ի դեպ, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն ընդունելով եվրոպացիների պատվիրակությանը, նկատել է, թե «Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմն անխուսափելի էր Հայաստանի ղեկավարության սադրիչ հայտարարություններից և գործողություններից հետո»: «Այն ամենի համար, ինչը տեղի է ունեցել վերջերս, պատասխանատու է Հայաստանի կառավարությունը, որը ձեռնարկել է բազմաթիվ սադրիչ քայլեր, գործողություններ և հրահրել պատերազմը», - ուրբաթ ասել է Ալիևը ՝ Բաքվում ընդունելով Ռումինիայի, Ավստրիայի և Լիտվայի արտգործնախարարներին:
Նա հիշեցրել է, որ ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարարը հրապարակավ հայտարարել էր, որ «Հայաստանը նոր պատերազմի դեպքում նոր տարածքների կստանա», ինչը, Ալիևի կարծիքով, «բացահայտ սպառնալիք էր Ադրբեջանի համար»: Ալիևը հիշեցրել է նաև Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունն առ այն, որ «Լեռնային Ղարաբաղի ղեկավարությունը պետք է մասնակցի բանակցային գործընթացին»:
«Իրականում դա ոչ միայն դեմ էր մեր շահերին, այլ նաև դեմ էր ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի և նրա համանախագահների կողմից մշակված ձևաչափին: Հայաստանի ղեկավարության մեկ այլ սադրիչ հայտարարություն այն էր, որ «Արցախը Հայաստան է և վերջ»: Սա վերջ տվեց գրեթե ցանկացած բանակցությանը...Այսպիսով, Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմն անխուսափելի էր, և դա բոլորի համար պարզ էր», - հայտարարել է Ալիևը:
Ու Ալիևը չի մոռացել ներկայացնել պահանջը, թե ինչ է ակնկալում Հայաստանից՝ խաղաղության պայմանագիր, այսինքն՝ Ադրբեջանի տարածքների ճանաչում:
Նկատենք, որ Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին օրերս խորհրդարանում ելույթի ժամանակ հայտարարել է, որ Վրաստանը հաջողությամբ կատարել է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև միջնորդի դերը՝ նկատի ունենալով Ադրբեջանում պահվող 15 հայ գերիների վերադարձի հարցում Վրաստանի դերակատարությունը: «Դա Վրաստանի նկատմամբ երկու երկրների առաջնորդների վստահության արտահայտման ձև էր։ Իմ հերթին, ես ևս մեկ անգամ հաստատում եմ Վրաստանի լիակատար պատրաստակամությունը՝ շարունակելու միջնորդի դեր խաղալ այդ գործընթացում»,- ասել է Ղարիբաշվիլին:
Վրաստանի վարչապետը նաև նշել է՝ «Լեռնային Ղարաբաղում պատերազմը լուրջ դժվարությունների առջև է կանգնեցրել ամբողջ տարածաշրջանը»։«Հարևան երկրներում խաղաղությունն ու կայունությունը չափազանց կարևոր են Վրաստանի համար։ Կառավարությունը շարունակում է իրականացնել համագործակցության կշռադատված և միևնույն ժամանակ փոխշահավետ քաղաքականություն»,- հավելել է Ղարիբաշվիլին:
Հիմա հնարավոր է, որ թե՛ ԵՄ երկրները, թե՛ ԱՄՆ-ն դրդեն Թբիլիսիին հայ-ադրբեջանական խնդիրներով միջնորդի դեր ստանձնել, որպեսի խամրի ռուսական խաղաղապահ առաքելության դերը մեր տարածաշրջանում: Սա ձեռնտու է թե՛ Ալիևին ու Էրդողանին, թե՛ Փաշինյանին, որն էլ իր «հաշիվներն» ունի Ռուսաստանի հետ:
Այս առումով, նրանց ձգտումները, կարելի է ասել՝ փոխշահավետ են: 15 ռազմագերիների վերադարձն, ի դեպ, հենց այս համատեքստում էլ պետք է դիտարկել:
Մետաքսյա Շալունց