Հանձնված Շուշին, բութ չաքուճն ու ազգային ամոթի մի քանի կիլոմետրը
Մինչ Հայաստանում Նիկոլ Փաշինյանի թելադրած խաղի կանոններով նախընտրական պայքարն է թեժացել, Շուշիում երեկ տեղի ունեցան իրադարձություններ, որոնք ցանկացած ինքնասիրություն ունեցող Հայաստանի ղեկավարին կստիպեին պարզապես «սուս ու փուս» հեռանալ:
Բայց ոչ՝ Փաշինյանի դեպքում: Չաքուճն առած՝ ուրախ-զվարթ դուրս է գալիս Փաշինյանը, կատակում, ելույթ ունենում: Երեկ օրինակ... Իսկ մի քանի կիլոմետր այն կողմ երեկ Էրդողանն ու Ալիևը պարում էին Շուշիում:
Երեկ Շուշիում տեղի է ունեցել Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հանդիպումը, որից հետո համատեղ մամուլի ասուլիս է կազմակերպվել։ Մամուլի ասուլիսում Էրդողանը գոհունակություն է հայտնել, որ Շուշին «ազատագրվել է հայկական բռնազավթումից»։ Ցույց տալով կիսաքանդ շինությունը, որի առջև կազմակերպվել էր մամուլի ասուլիսը՝ Էրդողանը նշել է, թե իբր դա «հայերի վայրագությունների վկան է»։
Էրդողանը շեշտել է, որ Շուշիի ճանապարհին տեսել են այն մեծածավալ աշխատանքները, որոնք կատարվում են Լեռնային Ղարաբաղի ենթակառուցվածքների վերականգման ուղղությամբ՝ նշելով որ կառուցվում են ՀԷԿ-եր, ճանապարհներ, Էլեկտրաէներգիայի ապահովման համար հոսանքագծեր, ջրատարներ, Ֆիզուլիի օդանավակայանը և այլն։ Էրդողանը տարածաշրջանում ազդեցություն ունեցող բոլոր կողմերին կոչ է արել տեսնել իրողությունները, ընդունել Ադրբեջանի հաղթանակը և նայել դեպի ապագան։ Ըստ նրա՝ հրադադարի պայմանագրից հետո բոլոր կողմերի համար նոր հնարավորություններ են ծագել տարածաշրջանային համագործակցության հարցում։
Այս համատեքստում Էրդողանը հետևյալ շեշտադրումն է արել․ «Թուրքիան ցանկանում է տարածաշրջանում բարիդրացիական հարաբերություններն ուղղորդել դեպի ավելի խորը համագործակցության հուն։ Մեր ցանկությունն է, որ Հայաստանը սեղմի իրեն մեկնված բարի կամքի և համերաշխության ձեռքը։ Հույս ունենք, որ Հայաստանը ճիշտ կօգտագործի ապագան համատեղ կառուցելու այս հնարավորությունը»։ Էրդողանը խոսել է վեցնյակի կովկասյան պլատֆորմի մասին՝ նշելով, որ դա պատմական հնարավորություն է տարածաշրջանում խաղաղ կյանք ստեղծելու համար։ Այդ նպատակի իրագործման համար նշել է, թե ինքը և «իր եղբայր Ալիևը» պատրաստ են ամեն զոհողության։ Վստահեցրել է, որ նույն զոհողությանը պատրաստ է նաև ՌԴ նախագահ Պուտինը։
Տարածաշրջանում նոր ստատուս-քվոյին աջակցող բոլոր կողմերին Թուրքիայի նախագահը կոչ է արել հրաժարվել ատելություն հրահրելու քաղաքականությունից և խրախուսել խաղաղ համագործակցությունը։ «Մենք բազմիցս հայտարարել ենք, որ երբ նման մթնոլորտ ձևավորվի, մենք ևս պատրաստ կլինենք անել մեզնից կախված ամեն բան Հայաստանի հետ հարաբերությունները կարգավորելու համար։ Հավատում ենք, որ այս հուսադրող գործընթացն ավելի առողջ և արդյունավետ կընթանա, եթե Հայաստանի ու Ադրբեջանի ստորագրած հրադադարի պայմանագիրը պսակվի համապարփակ և տեսլական ունեցող հաշտության պայմանագրով»։
Հայաստանում նախընտրական քարոզարշավ է, իսկ թուրք-ադրբեջանական դաշինքը Շուշին թյուրքական մշակութային մայրաքաղաք է անվանում, ռազմաքաղաքական թուրք-ադրբեջանական նոր դաշինքի հիմքեր գցվեցին, գումարած՝ Էրդողանի այցով Շուշի՝ տարածաշրջանում նոր իրավիճակի մասին ազդարարվեց:
Ու այս ամենի համատեքստում հունիսի 20-ին հայը գնալու է ընտրության ու մեր ժողովրդի դժբախտությունների հիմնական մեղավորին ձայն տա՞...
Երեկ Փաշինյանին, Էրդողանին ու Ալիևին մի քանի կիլոմետր էր միմյանցից բաժանում: Դրանք հայի համար ազգային ամոթի մի քանի կիլոմետր էին...
Մետաքսյա Շալունց