Եվրոպայի «վերջին բռնակալին» կտրում են Պուտինից
Եվրամիությունը չեղյալ հայտարարեց Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի, ինչպես նաև 169 բելառուսցի պաշտոնյաների նկատմամբ ավելի վաղ սահմանած պատժամիջոցները։ Այսուհետ նրանք կարող են իրենց միջոցները շրջանառության մեջ դնել եվրոպական բանկերում և ճամփորդել Եվրոպայում։ Բրյուսելը, սակայն, ուժի մեջ թողեց զենքի մատակարարման արգելքը և Բելառուսի չորս քաղաքացիների նկատմամբ սահմանած պատժամիջոցները, ովքեր, Եվրամիության պնդմամբ, առնչություն ունեն 1999-2000 թվականներին ընդդիմադիր գործիչների անհետացման հետ։ Շուրջ տասը տարի գործող պատժամիջոցների չեղարկման մասին որոշումն ընդունվեց նախօրեին Եվրամիության անդամ երկրների արտգործնախարարների՝ Բրյուսելում տեղի ունեցած նիստի ընթացքում։ 2000-ականների կեսերին սահմանված պատժամիջոցները տարածվել էին մեծամասամբ այն անձանց վրա, ովքեր առնչություն էին ունեցել Մինսկում նախորդ նախագահական ընտրությունների շրջանում ընդդիմադիր հանրահավաքները ցրելու հետ։ Գերմանիայի դիվանագիտական գերատեսչության ղեկավար Ֆրանկ-Վալտեր Շտայնմայերը նշել է, որ պատժամիջոցները չեղարկելու հիմնական պատճառը Բելառուսի քաղբանտարկյալների ազատ արձակումն է։ Անցյալ հոկտեմբերին, այն բանից հետո, երբ բելառուսցի վերջին քաղբանտարկյալը ազատ արձակվեց, Բրյուսելը չորս ամսով դադարեցրեց պատժամիջոցները։ Բելառուսի նախագահական ընտրություններից ընդամենը մի քանի շաբաթ առաջ, հիշեցնենք, նախագահ Լուկաշենկոն «մարդասիրական մղումներից դրդված» որոշեց ներում շնորհել և բանտից ազատ արձակել ընդդիմադիր վեց գործիչների, այդ թվում՝ 2010թ. նախագահական ընտրություններում իր հակառակորդին՝ Նիկոլայ Ստատկևիչին։ Լուկաշենկոյի այս քայլը փորձագետները գնահատեցին որպես սովորական առևտուր։ «Այլևս որպես մրցակից չներկայացող քաղբանտարկյալների ազատ արձակումից հետո, միջազգային ֆոնդերը բացեցին իրենց դռները Բելառուսի առջև։ Բրյուսելը չեղարկեց պատժամիջոցները, և վերջապես Եվրոպայի վերջին բռնակալը սկսեց հետզհետե ընդունելի դառնալ Արևմուտքի համար», - նշում էին վերլուծաբանները։ Եվ չնայած Բելառուսի նկատմամբ պատժամիջոցների չեղարկմանը՝ այդ երկրում նախագահի հոկտեմբերյան ընտրություններից ի վեր որևէ փոփոխություններ չեն իրականացվել, վերջերս ավարտին հասցնելով իր փաստահավաք առաքելությունը՝ հայտարարել էր Բելառուսում մարդու իրավունքների հարցերով ՄԱԿ-ի հատուկ զեկուցող Միկլոշ Հարաշտին։ «Իշխանությունները չեն դադարեցրել համակարգային հետապնդումները այն անձանց նկատմամբ, ովքեր փորձում են կյանքի կոչել իրենց քաղաքական, քաղաքացիական և այլ իրավունքները՝ չնայած Եվրամիության և Միացյալ Նահանգների կողմից սահմանված պատժամիջոցների մասնակի չեղարկմանը», - ընդգծել էր Հարաշտին։ Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն մեկնաբանելով Եվրամիության նախօրեին կայացրած որոշումը Բելառուսի դեմ պատժամիջոցների մասամբ չեղարկման վերաբերյալ, նշել է. «Արտգործնախարարը պետք է շնորհակալություն հայտնի իր գործընկերներին նման որոշում կայացնելու համար։ Եվրամիութենականնե՛ր, ապրեք։ Նրանք հասկացան, որ պետք է ժամանակին հետ քաշվել Բելառուսի հետ առճակատումից։ Նրանք ընդունեցին մեզ միանգամայն բավարարող որոշում»։ Ահա, Ռուսաստանի ազդեցության տակ գտնվող, ԱՊՀ-ի ու ԵԱՏՄ-ի անդամ հանդիսացող ևս մի պետության` Բելառուսի իշխանության նկատմամբ Եվրամիությունը կարևոր քայլ իրականացրեց: Բելառուսը Հայաստան չէ: Առանց Բելառուսի Պուտինի հաշվարկները այս կամ այն կառույցում ոչինչ են: Հենց այդ պատճառով էլ Լուկաշենկոն ժամանակ առ ժամանակ իր բռունցքն էր ցույց տալիս ԵՏՄ-ում` չհամաձայնելով Ռուսաստանի ճնշումային քաղաքականությանը: Վերջ, Լուկաշենկոն այլևս Եվրոպայի «վերջին բռնակալը» չէ, Բատկան ազատություն ստացավ: ԵՄ-ն, գիտակցեց, որ նախկին խորհրդային միության հանրապետությունների նկատմամբ Պուտինի կողմից վարվող քաղաքականությանը ուղիղ առճակատմամբ չի կարող է հակազդել, ուստի բռնեց հանդարտ իր կողմը քաշելու մարտավարությունը: Հիմա ԵՄ-ն նախկին խորհրդային միության երկրների հետ շարունակում է իր հետևողական աշխատանքը, կարծես, այդ երկրների հասարակություններին տալով ընտրության հնարավորություն, հասկացնելով` «ընտրեք, թե ինչ արժեքներ եք ցանկանում հաստատվեն ձեր երկրներում, մենք ձեզ հետ կամուրջները չենք այրում, որոշումը ձերն է...»: Մետաքսյա Շալունց