Էլ ի՞նչ ունենք զիջելու, որ Թուրքիան նոր գործարք է առաջարկում
Պաշտոնական Անկարան բավական հետևողական թեժ է պահում Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման թեման, կարծես, նպատակ ունենալով գործարք առաջարկել հայկական կողմին՝ ինչ-ինչ զիջումների դիմաց:
Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն կրկին հայտարարել է, որ եթե Լեռնային Ղարաբաղում կայուն հրադադար պահպանվի, Թուրքիան և Ադրբեջանը կարող են քայլեր ձեռնարկել կարգավորելու հարաբերությունները Հայաստանի հետ: Նման հայտարարությունը Չավուշօղլուն արել է Գերմանիայի իր գործընկեր Հեյկո Մաասի հետ համատեղ մամուլի ասուլիսում: «Այս կարևոր հնարավորությունը չի կարելի բաց թողնել: Եթե հրադադարը լինի երկարաժամկետ, Թուրքիան և Ադրբեջանը քայլեր կձեռնարկեն Հայաստանի հետ հարաբերությունները կարգավորելու ուղղությամբ: Մենք այդ գործընթացը կկոորդինացնենք Ադրբեջանի հետ»,- ասել է Չավուշօղլուն:
Այսպես, պաշտոնական Անկարան չի բացառում Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորումը: Չավուշօղլուն պարզաբանում է, թե որ դեպքում. «Եթե հրադադարը հարատև բնույթ կրի, ապա Թուրքիան և Ադրբեջանը կարող են Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորմանն ուղղված քայլեր ձեռնարկել»։
Թուրք դիվանագետները լուրջ հույսեր ունեն, որ առաջիկայում հնարավոր կլինի կարգավորել հարաբերությունները նաև Եվրամիության մեկ այլ առաջատար պետության՝ Ֆրանսիայի հետ։ Համենայնդեպս դա են վկայում Փարիզի ձեռնարկած վերջին քայլերը։
Անցած շաբաթավերջին թուրքական լրատվամիջոցները տեղեկացրեցին Ֆրանսիայի նախագահ Էմանյուել Մակրոնի՝ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանին ուղարկված նամակի մասին։ «Թանկագին Թայիփ» բառերով սկսվող այս նամակում, ըստ թուրքական աղբյուրների, Մակրոնը Անկարայի և Փարիզի հարաբերությունները խորացնելու պատրաստակամություն է հայտնել։
Թուրքիայի արտգործնախարարի խոսքով, Էրդողանն ու Մակրոնը մոտ ապագայում կարող են հեռավար բանակցություններ անցկացնել, որոնց հիմնական թեմաներն են լինելու ոչ միայն երկկողմ հարաբերությունները, այլև մի շարք տարածաշրջանային թեմաներ՝ մասնավորաբար Սիրիայում և Լիբիայում ծավալված իրադարձությունները։
Այսինքն, Թուրքիան կարող է մեղմել իր դիրքորոշումը Ֆրանսիայի նկատմամբ, որը վերջին ժամանակներին բավական սրվել էր, իսկ դրա դիմաց՝ Ֆրանսիան մեղմի իր դիրքորոշումը Թուրքիայի ու Էրդողանի նկատմամբ:
Այստեղ կարևոր է, թե ինչ դիրքորոշում է որդեգրելու Ռուսաստանը՝ Թուրքիայի՝ Արևմուտքի ուղղությամբ մանևրերին ի պատասխան:
Մի կողմից՝ թուրք իշխանավորները հայերին հասկացնում են, թե կարող ենք բացել սահմանները, հաշտ ու համերաշխ ապրել, մյուս կողմից Ադրբեջանը շարունակում է սպառնալ Հայաստանին ու Արցախին, պայմաններ թելադրել:
Տպավորություն է ստեղծվում, որ Թուրքիան Հայաստանի հետ սահմանի բացման հարցը, որպես պայման են պահելու՝ առաջարկելով նոր գործարքներ Հայաստանին՝ «եթե ուզում եք բացենք պայմանը, արեք՝ սա, կամ նա...»
Մետաքսյա Շալունց