Ռևերանսներ Պուտինին. Երեւանի սուր գնահատականները՝ «խուլ ու համր» արևմուտքին
Հայաստանի նախագահ Արմեն Սարգսյանը «Կոմերսանտ» թերթին տված հարցազրույցում բացատրել է՝ ինչու դեռևս չի ներկայացվել ապացույց, որ թուրքական F-16 կործանիչը խոցել է հայկական Սու-25-ը:
«Այդպիսի ներկայացումները չեն արվում լրագրողական կամ հանրային մակարդակում: Եկեք հիշենք, որ Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի անդամ է: Իսկ ի՞նչ է անում ՆԱՏՕ-ի անդամ երկիրն Ադրբեջանում և ինչո՞ւ է այն պատերազմում Ղարաբաղում: Հարց է՝ ՆԱՏՕ-ն Թուրքիային կանաչ լո՞ւյս է տվել: Կամ ՆԱՏՕ-ի դաշինքը թո՞ւյլ է տվել միության անդամներին օգտագործել սպառազինություն և տեխնոլոգիաներ, որոնք պատկանում են միությանը կամ որոնք ստեղծված են ՆԱՏՕ-ի կողմից երրորդ երկրներում, ներքաշել մարդկանց, որոնք անցել են զորավարժություններ ՆԱՏՕ-ի շրջանակում:
Եթե խոսենք այն F-16-ի մասին, ապա առաջին փաստաթղթերը պետք է ներկայացվեն ՆԱՏՕ-ի հասցեին: Պետք է պարզաբանումներ ստանալ՝ տվե՞լ է արդյոք միությունը կանաչ լույս Թուրքիային, որ զբաղվի իր ներկայիս գործունեությամբ: Խոսքը ոչ միայն F-16-ի մասին է: Թուրքական «Բայրաքթար» հիմնական դրոնն ամեն օր ինտենսիվ օգտագործվում է ռազմաճակատում, սակայն խաղաղ բնակիչների դեմ: Դա ՆԱՏՕ-ի արտադրանք է, որի առանձին մասերը ստեղծվել են ՆԱՏՕ-ի տարբեր երկրներում»,-նշել է նա:
Այսպես, Հայաստանի նախագահ Արմեն Սարգսյանը ռուսաստանյան պարբերականին տված հարցազրույցում փաստել է, որ Հայաստանը Պաշտպանության և Արտաքին գործերի նախարարության մակարդակով ՆԱՏՕ-ին հարցեր են ուղղվել։ Մասնավորապես, այն մասին, թե արդյոք դաշինքի ղեկավարությունը համաձայնություն տվել է Լեռնային Ղարաբաղում իր զենքի կիրառման համար:
Արմեն Սարգսյանի հարցազրույցը հրապարկվեց ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի՝ այսօր ծրագրված փակ քննարկումից առաջ: ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների՝ Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի խնդրանքով ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը այսօր՝ հոկտեմբերի 19-ին փակ խորհրդակցություններ կանցկացնի Լեռնային Ղարաբաղում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ:
Ավելի վաղ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդն արդեն անցկացրել էր փակ խորհրդակցություններ` կապված Լեռնային Ղարաբաղում հակամարտության սրման հետ: Սեպտեմբերի 29-ի հանդիպումից հետո Անվտանգության խորհրդի անդամները կոչ էին արել Ադրբեջանին և Հայաստանին անհապաղ դադարեցնել ռազմական գործողությունները և վերադառնալ բանակցությունների:
ՆԱՏՕ-ական ուժերով Արցախի դեմ պատերազմի մասին ակնարկը, վստահաբար, Արմեն Սարգսյանը պատահական չի արել: Առայժմ, մենք արևմտյան երկրների իշխանություններից լսում ենք զուսպ ու հավասարակշռված կոչեր՝ պատերազմին վերջ տալու ու բանակցությունների սեղանին նստելու մասին:
Չկա որևէ հասցեական քննադատություն Թուրքիայի ու Բաքվի նկատմամբ՝ երկրների առաջնորդների մակարդակով, հստակ ու կոնկրետ, որով կդատապարտեն պատերազմ սանձազերծած Էրդողանի ու Ալիևի քաղաքականությունը, բացառությամբ թերևս, Ֆրանսիայի նախագահի գնահատականները:
Հայաստանի ԱԳ նախարարի մակարդակով ևս պաշտոնական դժգոհություն է հնչել:
Հոկտեմբերի 18-ին ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը հեռախոսազրույց ունեցավ ԵՄ արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելի հետ: ԱԳՆ-ի տարածած հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ Մնացականյանը զրուցակցի ուշադրությունը հրավիրեց նաև Ադրբեջանի կողմից իր իսկ վերահսկողության ներքո հայտնված Արցախի քաղաքացիական բնակչության, ռազմագերիների նկատմամբ իրականացվող խոշտանգումների, նվաստացուցիչ վերաբերմունքի և սպանությունների վրա: «ՀՀ ԱԳՆ ղեկավարը նշեց, որ ադրբեջանական կողմի այս ագրեսիան տեղի է ունենում Թուրքիայի ուղղակի ներգրավվածության պայմաններում, որն արտահայտվում է վերջինիս կողմից տարածաշրջան զինյալ ահաբեկիչների ներմուծմամբ, ինչն էլ լուրջ սպառնալիք է տարածաշրջանային և միջազգային անվտանգության համար: Զոհրաբ Մնացականյանը խորը մտահոգություն հայտնեց միջազգային հանրության որոշ դերակատարների դրսևորած ոչ հստակ դիրքորոշման առնչությամբ՝ ընդգծելով, որ նման քաղաքականությունն Ադրբեջանի կողմից դիտարկվում է որպես միջազգային իրավունքի նորմերի խախտմամբ ուղեկցվող ադրբեջանական ագրեսիայի շարունակման համար թողտվություն», նշվում է ԱԳՆ-ի տարածած հաղորդագրությունում:
Որքան էլ հայ հասարակության մեջ հայ-ռուսական ռազմավարական դաշնակից պետությունների հարաբերությունների առումով այս օրերին հարցեր ծագեն՝ այնուամենայնիվ, արևմուտքի «հավասարակշռված» լոյալությունն արդեն անտանելի է: Տարիներ շարունակ Հայաստանին ու Ադրբեջանին ժողովրդավարության ու մարդու իրավունքների պաշտպանության խնդիրներով խորհուրդներ տվող արևմտյան կառույցներն այսօր խուլ ու համրի դերում են:
Իսկ դա ապացուցում է, որ իրենց «դավանած» սկզբունքները կարևոր են, երբ իրենց է հարկավոր, երբ պետք է ճնշել այս կամ այն իշխանությանը: Երբ խոսքը իրենց է վերաբերում՝ այդ սկզբունքների պահպանումը պահանջելու հարցում նրանք իսկական երկերեսանիության են դրսևորում:
Իսկ պաշտոնական Երևանից արևմտյան կառույցներին նկատմամբ հստակ դժգոհությունը որքան էլ լիովին արդարացված է այս առումով: Սակայն այն կարող է նաև հստակ ռևերանս դառնալ Պուտինի ուղղությամբ:
Մետաքսյա Շալունց