Պուտինը սպասում է Փաշինյանի ու Ալիևի որոշմանը
«Մենք հուսով ենք, որ այն, ինչ տեղի ունեցավ հուլիսին, այլևս չի կրկնվի: Եվ մենք Հայաստանի և Ադրբեջանի մյուս ընկերների հետ միասին կաջակցենք դրան», - երեկ Մոսկվայում իր ադրբեջանցի պաշտոնակից Ջեյհուն Բայրամովի հետ բանակցությունների արդյունքներով կայացած մամուլի ասուլիսին հայտարարել է Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը:
Սա Ադրբեջանի նորանշանակ արտգործնախարար Բայրամովի առաջին պաշտոնական այցն է Մոսկվա: Եվ երկրորդ արտասահմանյան այցը. առաջինը Ջեյհուն Բայրամովը կատարել էր իհարկե Թուրքիա:
Ասուլիսում Լավրովն ասել է նաև, որ մանրամասնորեն քննարկել են ղարաբաղյան խնդիրը: Պատկերը, նրա ներկայացմամբ, հետևյալն է. Բաքուն և Մոսկվան համարում են, որ այսօր պետք է վերսկսել խնդրի շուրջ առարկայական բանակցություններ, և վերսկսել արդեն մշակված փաստաթղթերի և սկզբունքների հիման վրա, բոլորի կողմից ընդունված ձևաչափի շրջանակներում:
«Մենք, ցավոք սրտի, տեսել ենք բանակցողների կազմը փոխելու փորձեր, ինչը համանախագահների համար անընդունելի է», - հայտարարել է Ռուսաստանի արտգործնախարարը` հավելելով, որ հուլիսյան սրացումից հետո ավելի ինտենսիվ բանակցությունները «չէին խանգարի»: Միաժամանակ, Լավրովը համարում է, որ բանակցությունները վերսկսելու համար անհրաժեշտ է ստեղծել «համապատասխան մթնոլորտ»:
Ի դեպ, երբ Բայրամովը Մոսկվայում էր, կայացել էր նաև Ռուսաստանի և Հայաստանի արտգործնախարարների հեռախոսազրույցը, որի ժամանակ նույնպես քննարկվել է ղարաբաղյան խնդիրը: Մեր աղբյուրի փոխանցմամբ, Մոսկվան քննարկում է եռակողմ հանդիպում կազմակերպելու հնարավորությունը:
Առանձնակի ուշադրության է արժանի այն, որ Լավրովն այսօր նույնպես խոսել է առարկայական բանակցությունների մասին, նույնիսկ երբ խոսել է բանակցությունները վերսկսելու մասին, շտկել է իր խոսքը` ասելով, թե խոսքն առարկայական բանակցությունների մասին է:
Ադրբեջանի արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավարը բողոքել է, որ ղարաբաղյան բանակցային գործընթացում առաջընթաց չկա: Նա, բնականաբար, հայկական կողմին է մեղադրել և' հուլիսյան բախումների, և' դիվերսիոն նոր փորձերի մեջ:
Որպես փաստարկ, թե Բաքուն ունի կառուցողական մոտեցում բանակցային գործընթացում, Բայրամովը բերել է հենց 30 տարի բանակցելու փաստը. – «Մեր տարածքի 20 տոկոսը հայկական կողմը օկուպացրել է, բայց մենք 30 տարի է բանակցում ենք և հավատում ենք, որ խնդիրը կկարգավորվի բանակցային ճանապարհով»:
Բայրամովն ընդգծել է, որ Բաքուն ակնկալում է այս հարցում միջազգային հանրության, այդ թվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ Ռուսաստանի աջակցությունը:
Բայրամովը նաև նշել է, որ հուլիսյան բախումները տեղի են ունեցել այն տարածքում, որտեղով անցնում են նավթային և գազային խողովակաշարերը: Ջեյհուն Բայրամովը հանդիպումներ է ունեցել Ռուսաստանի կառավարությունում և Դաշնային խորհրդում: Դրան արարողակարգային հանդիպումներ էին, հիմնականը, անկասկած, Լավրովի հետ բանակցություններն էին:
Ադրբեջանի և Ռուսաստանի միջև ապրանքաշրջանառությունը աճել է նույնիսկ ընթացիկ տարում` չնայած կորոնավիրուսի համավարակին: Իսկ ռուսական ներդրումներն Ադրբեջանի տնտեսությունում կազմում են շուրջ 5 միլիարդ դոլար: Այս մասին այսօր համատեղ մամուլի ասուլիսում հայտարարեցին Ադրբեջանի և Ռուսաստանի արտգործնախարարները:
Առաջին հայացքից փայլուն թվացող ռուս-ադրբեջանական հարաբերություններում, սակայն կան լուրջ տարաձայնություններ: Հիշեցնենք, որ Ռուսաստանի պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուն Բաքվում ստիպված է եղել է արդարանալ, թե ռազմավարական ոլորտում հայ-ռուսական վերջին շրջանի ակտիվ շփումներն ուղղված չեն Ադրբեջանի դեմ: «Տագնապով հետևում էինք այն իրադարձություններին, որոնք տեղի էին ունենում Հայաստանի հետ սահմանին, և գիտենք այն տագնապների մասին, որոնք կապված են մեր ռազմական բազա թռիչքների հետ: Ուզում եմ միանգամից ասել, որ մեր բոլոր գործողությունները երբեք ուղղված չեն եղել և այսօր էլ ուղղված չեն Ադրբեջանի` մեր հարևանի և գործընկերոջ դեմ: Ռուսաստանը շահագրգռված չէ Անդրկովկասում լարվածության սրմամբ», - ասել էր Շոյգուն:
Մոսկվան, այսպիսով, հստակ հասկացնել է տալիս, որ սպասում է բանակցությունների շարունակման՝ նախկինում ձեռքբերված պայմանավորվածությունների ու փաստաթղթերի հիման վրա:
Այլ կերպ ասած՝ Մոսկվան կափսոսար, եթե նրա հովանավարչությամբ տարված աշխատանքը, փաստաթղթերն, այսպես ասած՝ «ջուրը» նետվեր:
Մետաքսյա Շալունց