Նոր զոհ ցուցարարների շարքում. ԵՄ-ում չեն բացառում պատժամիջոցները Լուկաշենըկոյի նկատմամբ
Բրեստում բողոքի ցույցերի ընթացքում գլխին ստացած հրազենային վիրավորումից Մինսկի հիվանդանոցներից մեկում մահացել է 44-ամյա Գենադի Շուտովը: Երկու օր հարազատները չէին կարողանում գտնել նրան: Ներքին գործերի նախարարությունը հաստատում էր, որ Բրեստում ոստիկանությունը կրակել է ցուցարարների վրա, և մեկ մարդ վիրավորվել է: Քննչական կոմիտեից հայտնում են, թե տղամարդն ինքն էր հարձակվել ոստիկանների վրա:
Վոլկովիսկի Ռազմական պատմության թանգարանի տնօրեն 29-ամյա Կոնստանտին Շիշմակովի դին գտել են անտառում: Մահվան պատճառը դեռ պարզ չէ: Շիշմակովը օգոստոսի 9-ի նախագահական ընտրություններից հետո հրաժարվել էր ստորագրել կեղծված արձանագրությունը, այնուհետև մեկ շաբաթով գնացել էր արձակուրդ, արձակուրդից հետո առաջին աշխատանքային օրը հեռախոսով հայտնել էր կնոջը, որ ազատված է աշխատանքից և տուն է վերադառնում, ապա անհետացել էր:
Մինսկում ավտոբուսի կանգառում 16-ամյա Թիմուր Միցկևիչը դաժանորեն ծեծի էր ենթարկվել անվտանգության ուժերի կողմից, բժիշկները նրան արհեստական կոմայի մեջ են պահում: Ծեծի ենթարկելու վերաբերյալ քրեական գործ չի հարուցվել: Նախնական կալանքի վայրերում խոշտանգումների ապացույցներն էլ բազմապատկվում են:
Բելառուսի նախագահի նախկին թեկնածու Սվետլանա Տիխանովսկայան առանձին տեսաուղերձով կոչ էր արել եվրոպական երկրների առաջնորդներին չճանաչել նախագահական ընտրությունների արդյունքները: Եվրամիությունը հատուկ գագաթնաժողով անցկացնելով չճանաչեց դրանք և պատրաստվում է պատժամիջոցներ սահմանել ընտրակեղծիքներին և բռնություններին մասնակցած անձանց նկատմամբ։ 53 միլիոն եվրոն, որը նախատեսված էր Բելառուսի կառավարության համար, Եվրամիությունն ուղղելու է քաղաքացիական հասարակությանը և ոստիկանության բռնությունների զոհերին:
Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելը զանգահարել է Բելառուսի գործող նախագահ, ընտրությունների պաշտոնական արդյունքներով վերընտրված Ալեքսանդր Լուկաշենկոյին, սակայն վերջինս հրաժարվել է խոսել: Լիտվայի արտգործնախարարությունն արգելել է Լուկաշենկոյի և բելառուսցի 31 այլ պաշտոնյաների մուտքը երկիր:
Այսպիսով, Եվրամիությունը չի ճանաչում Բելառուսում օգոստոսի 9-ին կայացած նախագահական ընտրությունների արդյունքները, որ հնարավորություն են ընձեռել քսանվեց տարի երկիրը ղեկավարող Ալեքսանդր Լուկաշենկոյին ևս հինգ տարի պաշտոնավարել։ «Այդ ընտրությունները ո'չ ազատ էին, ո'չ էլ արդար», - ասվում է Եվրամիության անդամ երկրների առաջնորդների մասնակցությամբ այսօր շուրջ երեք ժամ տևած արտահերթ նիստի արդյունքներով ընդունված հայտարարության մեջ։
Գագաթաժողովի մասնակիցները խստորեն դատապարտել են տասներորդ օրը Բելառուսում շարունակվող բազմահազարանոց ցույցերի մասնակիցների դեմ բռնությունները և Լուկաշենկոյից պահանջել են ճգնաժամի հանգուցալուծման խաղաղ ուղիղներ գտնել։
Բելառուսում հետընտրական բողոքի ցույցերի ընթացքում ձերբակալվել է ավելի քան 7000 մարդ, տասնյակ ցուցարարներ վնասվածքներ են ստացել ոստիկանական բռնությունների հետևանքով, երկու մարդ մահացել է:
Եվրոպական միության անդամ պետությունների առաջնորդները նաև համաձայնեցրել են ֆինանսական օգնության փաթեթը, որը կուղղվի, ինչպես շեշտում է Բրյուսելը, Բելառուսի ժողովրդին․ 53 միլիոն եվրոյի մի մասը կտրամադրվի բռնությունների զոհերին և քաղաքացիական հասարակությանը, մյուս մասը նախատեսված է կորոնավիրուսի համաճարակի դեմ պայքարի համար: «Մենք ցանկանում ենք հստակ ուղերձ հղել՝ Եվրամիությունը իր համերաշխությունն է հայտնում բելառուս ժողովրդին, և մեզ համար անպատժելիությունն անընդունելի է։ Օգոստոսի 9-ի ընտրությունները ո'չ ազատ էին, ո'չ արդար և ո'չ էլ համապատասխանել են միջազգային չափանիշներին։ Մենք չենք ճանաչում բելառուսական իշխանությունների ներկայացրած արդյունքները։ Բելառուսի ժողովուրդը լավագույնին է արժանի», - հայտարարել է Եվրամիության խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը՝ կոչ անելով Լուկաշենկոյի վարչակազմին խուսափել բողոքի ակցիաների մասնակիցների նկատմամբ հետագա բռնություններից:
Միշելի խոսքով, Բրյուսելն առաջիկայում պատժամիջոցներ կսահմանի այն անձանց նկատմամբ, որոնք պատասխանատու են ինչպես ընտրությունների կեղծման, այնպես էլ խաղաղ ցուցարարների դեմ բռնությունների համար։ Շարլ Միշելի խոսքերով, չի բացառվում, որ պատժամիջոցներ ընդունվեն նաև անձամբ Լուկաշենկոյի, նրա մերձավոր շրջապատի ներկայացուցիչների և բելառուսական ուժայինների նկատմամբ։
«Դրանք կլինեն հասցեական պատժամիջոցներ, ինչը չի անդրադառնա Բելառուսի ժողովրդի վրա։ Մոտ ապագայում կհաստատվի այդ անձանց ցանկը կհաստատվի», - հավելել է Եվրամիության գործադիր մարմնի ղեկավար Ուրսուլա Ֆոն դեր Լյայենը:
Եվրամիությունը տարածած հայտարարությամբ նաև իր աջակցությունն է հայտնում ԵԱՀԿ ի առաջարկին՝ Բելառուսի իշխանությունների և ընդդիմության միջև երկխոսություն սկսելու վերաբերյալ` իր հերթին պատրաստակամություն հայտնելով մասնակցություն ունենալ այդ գործընթացում։
Եվրամիությունը ընդամենը չորս տարի առաջ էր չեղարկել Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի, ինչպես նաև 169 բելառուսցի պաշտոնյաների նկատմամբ պատժամիջոցները: Ուժի մեջ են միայն Բելառուսին զենք մատակարարելու արգելքը և Բելառուսի չորս քաղաքացիների նկատմամբ սահմանած պատժամիջոցները, ովքեր, Եվրամիության պնդմամբ, առնչություն ունեն 1999-2000 թվականներին Լուկաշենկոյի քաղաքական մրցակիցների անհետացման հետ։
Մետաքսյա Շալունց