200 զինյալներ՝ Ռուսաստանից. Լուկաշենկոն «կեղտոտ մտադրություններ» է գաղտնազերծում
Օգոստոսի 9-ին Բելառուսում կկայանան նախագահական ընտրություններ: Բելառուսի Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը հինգ թեկնածու է գրանցել՝ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյին, Անդրեյ Դմիտրիևին, Աննա Կանոպացկայային, Սերգեյ Չերեչենին և Սվետլանա Տիխանովսկայային: Չգրանցված թեկնածուներ Վիկտոր Բաբարիկոն և Վալերի Ցեպկալոն իրենց աջակիցներին կոչ են արել միավորվել և ընտրություններին իրենց ձայնը տալ Սվետլանա Տիխանովսկայային:
Նախօրեին գիշերը սկանդալային իրադարձություններ տեղի ունեցան Բելառուսում: Իրավապահները Մինսկի մերձակայքում ձերբակալել են «Վագներ» մասնավոր ռազմական ընկերության 32 գրոհայինների:
Ինչպես «Բելտա» հեռուստաընկերությանը պատմել են իրավապահ մարմինները, ավելի վաղ տեղեկություն էր ստացվել, որ Բելառուս է ժամանել ավելի քան 200 գրոհային՝ ընտրարշավի ընթացքում իրավիճակն ապակայունացնելու համար: Հուլիսի 24-ի լույս 25-ի գիշերը մայրաքաղաք ժամանելուց հետո «Վագներ»-ի գրոհայինները բնակություն էին հաստատել Մինսկի հյուրանոցներից մեկում, իսկ հուլիսի 27-ին տեղափոխվել են Մինսկի շրջանի առողջարաններից մեկը: Հեռուստաընկերությունը հրապարակել է գրոհայինների ցուցակը, նրանք Ռուսաստանի քաղաքացիներ են, ովքե՞ր են մնացած գորհայինները, իրավապահները չեն հայտնում:
Լուկաշենկոյի հիմնական մրցակից Սվետլանա Տիխանովսկայան դեմ է արտահայտվել Ռուսաստանի հետ ինտեգրմանը, իսկ Լուկաշենկոյի հիմնական կարգախոսներից մեկը Բելառուսի ինքնիշխանությունն է: Ավելի վաղ Լուկաշենկոն հայտարարել էր, որ երրորդ ուժերը կփորձեն ապակայունացնել իրավիճակը Բելառուսում նախագահական ընտրությունների ժամանակ:
Իրավապահները ձերբակալել էին նաև լրագրողների, բողոքի հավաքներին մասնակցող ակտիվիստների:
Մինչ Բելառուսի նախագահի գրանցված թեկնածու Սվետլանա Տիխանովսկայան տասնյակ հազարավոր մարդկանց էր հավաքում իր նախընտրական հանրահավաքներին, Բելառուսի իշխանությունները հրապարակեցին հարցման նոր արդյունքներ, որոնց համաձայն, երկրի գործող նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն վայելում է բելառուսցիների գերակշռող մասի աջակցությունը:
Ալեքսանդր Լուկաշենկոյին, ով 6-րդ անգամ է առաջադրվել նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար, պատրաստ է աջակցել Բելառուսի քաղաքացիների 72,3 տոկոսը: Այս մասին են վկայում Ecoom վերլուծական կենտրոնի անցկացրած սոցիալական հարցման տվյալները:
Բելառուսցի օգտատերերի շրջանում ավելի վաղ տարածվել էին մեկ այլ հարցման արդյունքներ: Նախագահի գրանցված մեկ այլ թեկնածու Սերգեյ Չերեչենը ֆեյսբուքյան իր էջում հրապարակել էր ամերիկյան Gallup վերլուծական կենտրոնի հեռախոսային հարցման հնարավոր արդյունքները: Gallup-ի պաշտոնական կայքում հարցման արդյունքները կամ անցկացման մասին տեղեկություններ, սակայն, չեն հրապարակվել: Ամեն դեպքում այս հնարավոր հարցման արդյունքների համաձայն, գործող նախագահն ունի 8,4 տոկոս, Չերեչենը՝ 9 տոկոս, իսկ Սվետլանա Տիխանովսկայան՝ 65,4 տոկոս:
Տիխանովսկայան ավելի վաղ հայտարարել էր, որ Բելառուսը պետք է դուրս գա Բելառուս-Ռուսաստան միասնական պետությունից և ինքնուրույն արտաքին քաղաքականություն վարի: Նա ստիպված է եղել պատասխանել նաև Ղրիմի պատկանելիության մասին հարցին: Տիխանովսկայան ասել է, որ իրավական առումով Ղրիմն Ուկրաինայի տարածքն է, սակայն դե ֆակտո Ռուսաստանին է պատկանում:
Սվետլանա Տիխանովսկայան որոշել էր մասնակցել ընտրություններին այն բանից հետո, երբ նրա ամուսնուն՝ հայտնի ընդդիմադիր բլոգեր Սերգեյ Տիխանովսկուն ձերբակալել էին: Մինչ նախընտրական արշավի մեկնարկը բելառուսցի քաղաքագետները համարում էին, որ Լուկաշենկոյի հիմնական մրցակիցներն են ԱՄՆ-ում Բելառուսի նախկին դեսպան Վալերի Ցեպկալոն, բլոգեր Սերգեյ Տիխանովսկին և «Բելգազպրոմբանկի» նախկին կառավարիչ Վիկտոր Բաբարիկոն, ով որոշ տեղեկություններով վայելում էր Մոսկվայի աջակցությունը:
Վերջին երկուսը՝ Բաբարիկոն և Տիխանովսկին ձերբակալված են, իսկ Ցեպկալոն էլ վերջերս իր տղաների հետ միասին փախել է Մոսկվա:
Անգլերենի ուսուցչուհի Տիխանովսկայան փաստացի դարձել է բելառուսական ընդդիմության առաջնորդը և Լուկաշենկոյի հիմնական մրցակիցը: Ալեքսանդր Լուկաշենկոն չնայած իր դեմ բազմահազարանոց բողոքի հավաքներին, մտադիր է պայքարել իշխանության համար և նույնիսկ սպառնում է բելառուսցիներին՝ ասելով՝ թույլ չի տա, որ Բելառուսում լինի մայդան: Նա ի տարբերություն Տիխանովսկայայի մեծ հավաքներ դեռ չի անցկացրել, փոխարենը երեկ գնացել էր Ներքին գործերի նախարարության զորամասերից մեկը, որտեղ հայտարարել էր, թե իրավապահների վրա հարձակման փորձերը պետք է անմիջապես կասեցվեն: «Տեսել եմ Մինսկում փողոցային ակցիաներից մեկի կադրերը, որտեղ մարդիկ հարձակվում են ոստիկանության վրա և նույնիսկ ոտքերով հարվածում իրավապահներին: Տղաները պետք է հասկանան, որ նրանք իրենց տանն են և պետք է թույլ չտան նրանց ոտքերով հարվածել: Ոչ մի դեպքում չգնալ սադրանքների, բայց նաև թույլ չտալ նեղացնել իրավապահներին», - հայտարարել էր Բելառուսի նախագահը:
Ինչևէ, նախընտրական թոհուբոհում Լուկաշենկոն հայտարարել է «Ռուսաստանի կեղտոտ մտադրությունների մասին»: Հուլիս 30-ին Լուկաշենկոն Անվտանգության խորհրդի արտահերթ նիստ է գումարել՝ երկրի տարածքում շուրջ 3 տասնյակ արտասահմանցի վարձկանների ձերբակալության առնչությամբ, որոնց մեծ մասը Ռուսաստանի քաղաքացիներ են: Լուկաշենկոն տեղի ունեցածը որակել է որպես «արտակարգ պատահար»: Նա նշել է, որ հետևում է ռուսների արձագանքին: Նախագահի կարծիքով՝ «նրանք արդարանալով քիչ է մնում ասեն, որ բելառուսական իշխանություններն են վարձկաններին բերել»:
Լուկաշենկոյի խոսքով՝ Ռուսաստանը փորձում է «ինչ-որ ձև արդարացնել իր կեղտոտ մտադրությունները»: Միևնույն ժամանակ Լուկաշենկոն ընդգծել է, որ երկրի իշխանությունները նպատակ չունեն «վարկաբեկել իրենց մտերիմ երկիրը»: «Եթե ձերբակալվածները Ռուսաստանի քաղաքացիներ են, նշանակում է, պետք է դիմել ՌԴ-ի համապատասխան կառույցներին, որպեսզի վերջիններս բացատրեն՝ ինչ է տեղի ունենում», ասել է Լուկաշենկոն՝ հավելելով, եթե «ռուսները մեղավոր են, պետք է իրավիճակից պատվով դուրս գան, եթե անմեղ են՝ ավելի լավ»:
Այսպես, հուլիսի 29-ին Բելառուսի հատուկ ծառայությունները ձերբակալել են ավելի քան 30 զինյալի, որոնց մեծ մասը, ըստ տեղեկությունների, Ռուսաստանի քաղաքացիներ են: Հատուկ ծառայությունների տվյալներով՝ ընդհանուր առմամբ երկրի տարածք են ներխուժել 200 զինյալներ «նախընտրական ժամանակաշրջանում Բելառուսում իրավիճակն ապակայունացնելու համար»: «Վագներ»-ի աշխատակիցները կասկածվում են Բելառուսում զանգվածային անկարգություններ նախապատրաստելու մեջ, ինչը լուրջ մեղադրանք է և կարող է վերաճել ռուս-բելառուսական լարման:
Մետաքսյա Շալունց