Առաջին հակահարվածը Երևանից՝ Թուրքիային
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը երեկ հայտնեց, որ հուլիսի 12-ից սկսած Տավուշի ուղղությամբ ադրբեջանական հարձակման համատեքստում Թուրքիան հանդես է գալիս Հայաստանի դեմ ուղղված աննախադեպ սպառնալիքներով և Ադրբեջանին սատարող գործողություններով, որոնց դրսևորում է նաև հուլիսի 29-ից սկսված Ադրբեջանի հետ համատեղ Հայաստանի սահմանների մոտակայքում լայնածավալ զորավարժությունների անցկացմամբ:
Հաշվի առնելով ստեղծված իրավիճակը՝ հուլիսի 29-ին ԵԱՀԿ-ում ՀՀ մշտական առաքելությունը շրջանառել է հայտագիր՝ ի գիտություն ԵԱՀԿ մասնակից պետություններին և ԵՍԶՈՒ պայմանագրի (Եվրոպայում սովորական զինված ուժերի մասին պայմանագրի) անդամ երկրներին, տեղեկացնելով, որ Հայաստանը այսուհետ կասեցնում է ԵՍԶՈւ պայմանագրի և Վիեննայի փաստաթղթի շրջանակներում Թուրքիայի տեսչությունները կամ հրավիրյալի կարգավիճակով թուրք տեսուչների մասնակցությունը Հայաստանի տարածքում անցկացվելիք տեսչական այցերին։
«Համաձայն հայտագրի՝ Հայաստանի այս որոշումը կայացվել է ԵՍԶՈւ պայմանագրի և Վիեննայի փաստաթղթի սկզբունքների հիման վրա և բխում է Հայաստանի անվտանգային շահերից և մտահոգություններից:
Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ցանկացած տեսչական այցի իրականացումը Թուրքիայի կողմից, որը բացահայտ կերպով աջակցում է Ադրբեջանի՝ Հայաստանի դեմ ռազմական գործողությունները և հանդես է գալիս աննախադեպ սպառնալիքներով, մասնավորապես՝ 2020թ. հուլիսի 12-ից սկսած, բացասաբար կանդրադառնա Հայաստանի անվտանգային շահերի վրա և կարող է վնասել Հայաստանի բնակչության անվտանգությունը:
Հայաստանը վերահաստատում է իր հանձնառությունը ԵՍԶՈւ պայմանագրին և Վիեննայի փաստաթղթին՝ ընդգծելով, որ կասեցվում են միայն Թուրքիայի Հանրապետության տեսչությունները կամ հրավիրյալի կարգավիճակով թուրք տեսուչների մասնակցությունը Հայաստանի Հանրապետության տարածքում անցկացվելիք տեսչական այցերին», - ասված է ԱԳՆ-ի տարածած մամլո հաղորդագրությունում:
Այսպես, պաշտոնական Երևանն առաջին քայլն արեց ընդդեմ պաշտոնական Անկարայի քաղաքականության: Թուրքիայի իշխանությունները մշտապես սատարել են «եղբայրական Ադրբեջանին»՝ Լեռնային Ղարաբաղի հարցում: Բայց հուլիսի 12-ից հետո Թուրքիան այլ ոճով լծվեց Ադրբեջանի պաշտպանությանը: Հայտարարությունների տոնայնությունում զգացվում է Ադրբեջանին անգամ անթաքույց պատերազմի դրդելու մղումը:
Մինչդեռ Թուրքիան հանդիսանում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի անդամ պետություններից մեկը, և անթույլատրելի է հակամարտությունում նրա՝ ռազմատենչ կեցվածքը:
Թուրքիան, այսպիսով ոչ միայն թշնամական գործողություն է իրականացնում Հայաստանի նկատմամբ՝ Հայաստանը պահելով շրջափակման մեջ, այլև ակնհայտ պատերազմ է հրահրում Ադրբեջանին՝ շարունակ կրկնելով, թե կսատարի Ադրբեջանի ցանկացած որոշում:
Երեկվանից էլ մեկնարկեցին Ադրբեջանի և Թուրքիայի համատեղ լայնածավալ զորավարժությունները, որոնցում ներգրավված են աննախադեպ մեծ թվով զրահատեխնիկա, հրետանու կայանքներ, ականանետեր, մարտական ավիացիա և հակաօդային պաշտպանության համակարգեր:
Զորավարժությունները հայ-ադրբեջանական սահմանին՝ հուլիսի 12-ի ռազմական գործողություններից հետո ակնհայտ ուժի ցուցադրություն են:
Այս առումով պաշտոնական Երևանի քայլն արդարացված է. Հայաստանը կասեցնում է Թուրքիայի կողմից ՀՀ տարածք տեսչական այցերը: Անհրաժեշտ են ընդդեմ Ադրբեջանի և Թուրքիայի գործողություններ միջազգային այլ կառույցներում՝ ընդդեմ Հայաստանի ու հայության նրա վարած քաղաքականության ի պատասխան:
Մետաքսյա Շալունց