Սառը ցնցուղ իշխանության համար. դեբիլիզմի հետեւանքները
Այսօր մինչ հեղափոխական թիմը էքստազի մեջ ժամանակից շուտ փորձում էր տոնել Սահմանադրական դատարանի նկատմամբ տարած հաղթանակը եւ միմյանց բարի ավետիսով փոխանակվում, թե վաղը՝ ուրբաթ օրը ուժի մեջ կմտնի Ազգային ժողովում Սահմանադրության կոպտագույն ոտնահարմամբ ու ասպատակությամբ ընդունված փոփոխությունների նախագիծը, որի արդյունքում Հրայր Թովմասյանը այլեւս ՍԴ նախագահ չի լինի եւ կդադարեցվի ՍԴ երեք դատավորներ Ալվինա Գյուլումյանի, Ֆելիքս Թոխյանի եւ Հրանտ Նազարյանի լիազորությունները, ՍԴ-ից սառը ցնցուղ ապահովեցին իշխանությունների գլխին՝ երիցս պատռելով այս թիմի մեղմ ասած տգիտությունը:
Կա տգիտություն, կա մեծ տգիտություն եւ կա փաշինյանական տգիտություն: Որ իշխանության այս թիմում խելքը գլխին մասնագետ չկա, ու դա չի խանգարում, որ անբարտավան ու մեծամիտ պահվածք դրսեւորեն, գիտենք բոլորս: Բայց որ երկրի Մայր օրենքի հետ այս աստիճան բթամտությամբ կարելի էր վարվել, իրավական շիլաշփոթ առաջացնել՝ արհամարհելով պետության իրավական անվտանգության հարցն ու միջազգային հանրությունից սպասվող կոշտ գնահատականը, միայն անմեղսունակ ու դեբիլիզմով տառապող մարդկանց խմբից կարելի էր սպասել:
Այսպիսով՝ պարզվում է վերջին շաբաթվա ընթացքում իշխանականների՝ ՍԴ-ի շուրջ սարքած բոլոլան ինչպես իրենք էին պնդում, չի կարող վաղը հանգուցալուծվել: ՍԴ դատավորները չեն կարող փոխվել, քանի դեռ «Սահմանադրական դատարանի մասին» ՀՀ Սահմանադրական օրենքի 88-րդ հոդվածը չի փոխվել:
«Սահմանադրության 167-րդ հոդվածի համաձայն՝ Սահմանադրական դատարանի լիազորությունները սահմանվում են Սահմանադրությամբ, իսկ կազմավորման եւ գործունեության կարգը` Սահմանադրությամբ եւ Սահմանադրական դատարանի մասին օրենքով:
«Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքի վերոնշյալ նորմը չի վիճարկվել Սահմանադրական դատարանում, չի ճանաչվել Սահմանադրությանը հակասող, ԱԺ կողմից չի ճանաչվել ուժը կորցրած, ուստի գործող է եւ ենթակա է կատարման:
Վերոգրյալից ելնելով՝ համապատասխան պաշտոնյաներին հորդորում ենք դուրս չգալ Սահմանադրությամբ եւ օրենքներով սահմանված լիազորությունների շրջանակից, իրավունքի ու օրինականության ծիրից»,- հայտարարեցին ՍԴ վերոնշյալ դատավորները համատեղ հայտարարությամբ:
Ինչ է սա նշանակում եւ ինչ է ասում ՍԴ մասին օրենքը: Համաձայն «Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքի 88-րդ հոդվածի 5-րդ մասի՝ մինչև 2015 թվականի փոփոխություններով Սահմանադրության 7-րդ գլխի ուժի մեջ մտնելը նշանակված Սահմանադրական դատարանի նախագահը և անդամները 12 տարվա ժամկետը լրանալուց հետո շարունակում են պաշտոնավարել մինչև իրենց լիազորությունների՝ 2005 թվականի փոփոխություններով Սահմանադրությամբ սահմանված ժամկետի ավարտը:
Քանի դեռ «Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքի 88-րդ հոդվածի 5-րդ մասի գործողությունը չի դադարեցվել, այն ենթակա է պարտադիր կատարման բոլոր պետական մարմինների և պաշտոնատար անձանց կողմից։
Ուշագրավ է, որ պատասխան արձագանքում արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանը ընդունել է, որ իրենք անփույթ են աշխատել, երբ չեն փոխել «Սահմանադրական դատարանի մասին» ՀՀ սահմանադրական օրենքը, իհարկե, բաց տեքստով չի խոստովանել, միայն նշել է, թե Սահմանադրությունն ունի բարձրագույն իրավաբանական ուժ եւ այն ենթակա է անմիջական կատարման:
«Նա ճիշտ է, երբ ասում է, որ Սահմանադրությունը բարձրագույն իրավաբանական ուժ ունի, բայց սխալվում է մի կարևոր հարցում»,- նախարարի հակադարձեց արդարադատության նախկին նախարար Արփինե Հովհաննիսյանը՝ մանրամասնելով.«2005 թվականի Սահմանադրությունն էր, որ ընդհանուր հիմունքների 6-րդ հոդվածում խոսում էր Սահմանադրության ԱՆՄԻՋԱԿԱՆ գործողության մասին:2015թ. Սահմանադրության մեջ գրված չէ, որ այն ունի անմիջական գործողություն: Այդ կետը հանված է: Միայն 3-րդ հոդվածի 3-րդ մասն է խոսում այն մասին, որ «Հանրային իշխանությունը սահմանափակված է մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքներով և ազատություններով՝ որպես անմիջականորեն գործող իրավունք» Այսինքն` բացի այս դեպքից մնացած բոլոր դեպքերում, Սահմանադրությունը անմիջական ուժ ՉՈՒՆԻ ու պետք է կոնկրետացվի օրենքներում: Իսկ այս դեպքում` «Սահմանադրական դատարանի մասին» ՀՀ սահմանադրական օրենքում գրված է, որ այդ դատավորները պաշտոնավարում են: Սա է հետևանքը, երբ ձեր սահմանադրական փոփոխությունները զեկուցում է ոչ իրավաբանը ու մի խելքը գլխին իրավաբան ձեզ տարրական բաներ մատնացույց չի անում»:
Այսպիսով՝ ՍԴ հացը ոչ միայն չի մոտենում հանգուցալուծմանը, այլ նոր հարցեր են առաջ գալիս:
Անի Սահակյան