Չխայտառակել ռեսպուբլիկան երկրորդ անգամ
Նախաստորագրվեց ՀՀ-ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը: Օրերս Հայաստանի ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանն ընդունել էր Եվրոպական արտաքին գործողությունների ծառայության Արևելյան գործընկերության, Ռուսաստանի, Կենտրոնական Ասիայի, տարածաշրջանային համագործակցության և ԵԱՀԿ հարցերով տնօրեն Լյուկ Դևինին և Եվրոպական հանձնաժողովի առևտրի գլխավոր տնօրինության ստորաբաժանման ղեկավար Պետրոս Սուրմելիսին։ Նալբանդյանը ողջունել է Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը նախաստորագրելու նպատակով ԵՄ պաշտոնյաների այցելությունը և վստահություն հայտնել, որ փաստաթուղթը նոր էջ կբացի Հայաստանի և Եվրոպական միության և նրա անդամ երկրների հետ հարաբերություններում։ Էդվարդ Նալբանդյանը շեշտել է, որ համաձայնագիրը կստորագրվի այս տարվա ընթացքում, և հավելել, որ այն կարտացոլի Հայաստանի և ԵՄ-ի միջև հարաբերությունների խորությունը, մակարդակը և ծավալը։ ԱԳՆ ղեկավարն ընդգծել է՝ փաստաթուղթը վկայում է այն կարևորության մասին, որ Հայաստանը տալիս է ԵՄ-ի հետ իր համագործակցությանը։ Այս հանդիպմանը հաջորդեց Հայաստանի և ԵՄ-ի միջև Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի նախաստորագրումը։ Կա կարծիք, որ ստորագրման ենթակա նոր համաձայնագիրն իր ուժով չի զիջում ասոցացման համաձայնագրին: Երկու տարբերություն կա․ համաձայնագիրը չի ներառում խորը և համապարփակ առևտրի գոտին, իսկ երկրորդը, որ այդ համաձայնագիրը հստակորեն առաջնությունը տալիս է Հայաստանի պարտավորություններին ԵՏՄ-ի նկատմամբ, ինչի մասին անվերջ կրկնում էին Հայաստանի իշխանությունները: Հայաստանի Հանրապետության անունից համաձայնագիրը նախաստորագրել են գլխավոր բանակցող, արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Կարեն Նազարյանը, ինչպես նաև առևտրական հարցերով բանակցող, տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարի առաջին տեղակալ Գարեգին Մելքոնյանը: Եվրոպական միության անունից նախաստորագրել են գլխավոր բանակցող, Եվրոպական արտաքին գործողությունների ծառայության Արևելյան գործընկերության, Ռուսաստանի, Կենտրոնական Ասիայի, տարածաշրջանային համագործակցության և ԵԱՀԿ հարցերով տնօրեն Լյուկ Դևինը, ինչպես նաև ԵՄ կողմի առևտրի հարցերով բանակցող, Եվրոպական հանձնաժողովի առևտրի գլխավոր տնօրինության ստորաբաժանման ղեկավար Պետրոս Սուրմելիսը։ Հիշեցնենք, անցած ամսվա վերջին Երևանն ու Բրյուսելը հայտարարեցին, որ համաձայնության են եկել նոր փաստաթղթի շուրջ: Փորձագետներն, իհարկե, որոշակի կապ են տեսնում նախաստորագրման և Հայաստանում ընթացող քարոզարշավի միջև այն առումով, որ հանրության կողմից դա կգրանցվի որպես Հայաստանի իշխանությունների որոշակի նվաճում: Սակայն կան առավել պեսիմիստներ, որոնք անգամ կարծում են, որ այս քարոզչական քայլից հետո ՀՀ իշխանությունները կարող են չստորագրել համաձայնագիրը, ինչպես տարիներ առաջ տեղի ունեցավ` երեքուկես տարի ԵՄ-ի հետ բանակցելուց հետո 2013թ. սեպտեմբերին Սերժ Սարգսյանը շեշտակիորեն փոխեց Հայաստանի արտաքին քաղաքական կուրսը` անդամակցելով Մաքսային միությանը: Կկրկնվի՞ նույնը այս դեպքում... Միանշանակ բացառել, կամ հաստատել, որ այն կստորագրվի անպայման` ոչ ոք չի կարող: Բայց պարզ է մեկ բան. Հայաստանը չի կարող խայտառակվել երկրորդ անգամ: Դա կլինի Հայաստանի իմիջին հասցված ուժեղ հարված, որից Հայաստանը շատ երկար ժամանակ կարող է ուշքի չգալ` մեկուսանալով քաղաքակիրթ աշխարհից: Այս փաստաթղթի ստորագրումն, իսկապես, բխում է Հայաստանի ու ՀՀ քաղաքացիների շահերից այն առումով, որոշակի ոլորտներում ստանձնելու է որոշակի պարտավորություններ և դրանք պետք է կիրառվեն: Իշխանությունները չեն կարող այլևս բարեփոխումների մասին ելույթներ ունենալ ու «բաժակաճառեր» հնչեցնել, պետք է իրականում աշխատանք կատարվի, որպեսզի եվրոպական չափանիշներին ու խաղի կանոններին համապատասխան ցուցանիշներ արձանագրվեն` առևտրային, տնտեսական, քաղաքական և այլ ոլորտներում: Այնպես որ, մնում է հուսալ, որ իշխանությունն իսկապես գիտակցում է իրավիճակի լրջությունն ամենայն խորությամբ: Մետաքսյա Շալունց