Պատերազմ սադրող Ալիևը` պրեսինգի տակ
Նախօրեին Փարիզում հանդիպեցին Ֆրանսիայի և Ադրբեջանի նախագահների հանդիպումը: Իլհամ Ալիևի պատվին պաշտոնական ընթրիքի ժամանակ Ֆրանսուա Օլանդն ընդգծել է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը պետք է կարգավորվի միայն դիվանագիտական ճանապարհով: Փարիզում Ֆրանսիայի և Ադրբեջանի միջև տնտեսական համագործակցությանն առնչվող մի շարք փաստաթղթերի ստորագրման արարողությունից հետո երկու երկրների նախագահները հանդես են եկել հայտարարություններով: Ֆրանսիայի նախագահ Օլանդը, մասնավորապես, ասել է, թե Իլհամ Ալիևի հետ խոսել են նաև ԼՂ հարցի մասին: «Մենք նշել ենք, որ առկա ստատուս քվոն անընդունելի է, ռիսկեր կան, դրանում մենք համոզվեցինք անցյալ տարվա ապրիլին, երբ միջադեպ տեղի ունեցավ: Մենք ցանկանում ենք վերականգնել բանակցությունները: Մենք համարում ենք, որ ընդհանուր ուրվագծերը հայտնի են, և կարելի է գտնել այդ ձգձգված հակամարտության կարգավորման ուղիները»,- ասել է Ֆրանսիայի նախագահը: Ադրբեջանի ղեկավարն իր հայտարարությունում մեղադրանքներ հնչեցնելով Հայաստանի հասցեին, նշել է, թե այժմ առաջին հերթին, որքան հնարավոր է արագ, պետք է վերսկսվեն բանակցությունները: «Հայաստանը չպետք է խուսափի բանակցություններից: Ստատուս քվոն անընդունելի է: Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների՝ Ֆրանսիայի, Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի ղեկավարները բազմիցս հայտարարել են, որ ստատուս քվոն ընդունելի չէ: Մենք նույնն ենք ասում․ ցանկանում ենք, որ ստատուս քվոն շուտափույթ փոխվի, հակամարտությունը դադարի, որպեսզի մեր տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատվի և տեղահանված ադրբեջանցիները կարողանան վերադառնալ իրենց հայրենի հողերը»,- ասել է Իլհամ Ալիևը: Օլանդն ու Ալիևը Ղարաբաղի մասին խոսել են նաև պաշտոնական բանակցություններից ու հանդիպումներից հետո տրված ընթրիքի ժամանակ: Օլանդն ընթրիքի ժամանակ հնչեցրած իր խոսքում կրկին ընդգծել է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը պետք է կարգավորվի միայն դիվանագիտական ճանապարհով: «Այդ հակամարտությունը չի կարող լուծվել ռազմական ճանապարհով: Միացյալ Նահանգների և Ռուսաստանի հետ Ֆրանսիան հետևողականորեն կշարունակի միջնորդական ջանքերը: Այդ ջանքերը ենթադրում են ռազմական ճանապարհի բացառում, հենվում են տարածքային ամբողջականության պահպանման և ինքնորոշման սկզբունքների վրա»,- ասել է Ֆրանսուա Օլանդը, հավելելով, որ այդ հարցերն անցած շաբաթ քննարկել է նաև Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանի հետ: Օլանդն ասել է նաև, թե վաղուց ժամանակն է՝ գտնելու ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման ուղիները. «Բանակցություններն ընթանում են արդեն 23 տարի, սակայն, կողմերը որևէ արդյունքի չեն հասել: Ստատուս քվոյից վատ բան չկա»: Նախօրեին տրված պաշտոնական այդ ընթրիքին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն, իր հերթին, դարձյալ ընդգծել է, թե Լեռնային Ղարաբաղն Ադրբեջանի հողն է. «Մեր երկրի տարածքային ամբողջականությունը չի կարող բանակցությունների թեմա լինել: Հակամարտությունը պետք է կարգավորվի միջազգային նորմերի հիման վրա, Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության շրջանակներում»: Այսպիսով, Օլանդի ուղերձն Ալիևին հստակ է եղել` անհապաղ բանակցությունների վերսկսում, էսկալացիան անընդունելի է, խնդիրը բացառապես խաղաղ ճանապարհով պետք է լուծվի: Ալիևն, իհարկե, ստում է, երբ ասում է, թե անհրաժեշտ է համարում վերսկսել հակամարտության կարգավորման հարցով բանակցությունները: Եթե Ալիևն ուզում է «առաջին փուլում վերականգնվել բանակցությունները», ապա պետք է վաղուց կատարած լիներ այն պահանջները, որոնք ներկայացվել են. դա սահմանին հետաքննության մեխանիզմների կիրառումն է, որը ամիսներ շարունակ չի հաջողվում կյանքի կոչել: Սա ո՛չ Հայաստանի, ո՛չ Արցախի պահանջն է, դրանք ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ներկայացրած առաջարկներ են, որոնք, ընդ որում, դեռ 2015-ին են ներկայացվել կողմերին: Բայց Բաքուն մինչ օրս դրանք մերժում է: Իհարկե, Ալիևին ձեռք չի տալիս խոսել այս մասին: Բայց բանն այն է, որ ընդամենը մի քանի օր առաջ, երբ Փարիզում էր Սերժ Սարգսյանը` Ֆրանսիայի նախագահը խիստ ուշագրավ հայտարարություն էր արել` նշելով, որ նման իրավիճակում, նույնիսկ պետք է մտածել պատժամիջոցների կիրառման մասին, եթե կողմերից մեկը մերժում է հետաքննության մեխանիզմների կիրառումը, ասել է թե` խաղաղությանն է հակազդում: Այնպես որ` Փարիզում Ալիևին Օլանդն ամեն ինչ հստակ է ասել` դիվանագիտական լեզվով: Իհարկե, դա երաշխիք չէ, որ Ալիևը չի վերադառնա Ադրբեջան ու չի սկսի հոխորտալ: Բայց կարևորն այն է, որ այս փուլում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրները հետ չեն կանգնում հետաքննության մեխանիզմների կիրառման պահանջից: Ալիևը պետք է հասկանա, որ բոլորին շանտաժի ենթարկելով և կեղծիքով առաջ շարժվել հնարավոր չէ: Թամար Բագրատունի