Պետական պարտատոմսերի և ներդրումների բլեֆը
«Հայկական ժամանակ» թերթը տեղեկություն է հրապարակել, որ մինչև այս ամսվա վերջ կամ առավելագույնը հաջորդ ամսվա առաջին կեսին ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը հավանաբար մեծ ծավալով պետական պարտատոմսեր է թողարկելու բյուջետային ծախսերը ամբողջ ծավալով կատարելու համար: Ըստ թերթի՝ խոսքը կարող է լինել մոտ 300 միլիոն դոլարի մասին: Ֆինանսների նախարարության պաշտոնական կայքում արդեն հրապարկվել են պետական պարտատոմսերի թաղարկման մասին տեղեկությունը և համապատասխան ծավալները՝ ըստ առանձին խմբաքանակների: Ֆիննախի կողմից թողարկվելու են 10 հազար դրամ անվանական արժեքով պարտատոմսեր: Որպես կանոն ֆիննախը պարտատոմսերի թողարկման է գնում այն ժամանակ, երբ հարկերի հավաքագրումը չի հաջողվում ապահովել և առաջ է գալիս մտավախություն, որ պետությունը չի կարողանա կատարել իր հիմնական գործառույթները: Ընդհանրապես հարկերի հավաքագրման համար տարվա առաջին եռամսյակը վատ ժամանակաշրջան է՝ դրան չեն նպաստում ոչ տնտեսության վիճակն ու աշխուժությունը, ոչ էլ տարվա սեզոնը: Իսկ կոնկրետ այս տարվա համար այդ հավաքագրումների կարիքն ակնհայտորեն կա, եթե հաշվի առնենք, որ առաջիկայում խորհրդարանական ընտրություններով պայմանավորված լուրջ ծախսերի կարիք է առաջ գալու: Հավանաբար այդ հարցերը լուծելու համար ֆինասների նախարարությունը մտածել է, որ եթե պետք է պարտք վերցնել, ապա ներքին պարտքն ավելի գերադասելի է, քան արտաքինը: Պետական պարտատոմսերն, ի տարբերություն արտաքին աղբյուրներից վերցված վարկերի, պետության վրա ծանրանում են իբրև դրամային պարտք: Պարտատոմսերը թողարկվում են 7,6-7,7 տոկոս եկամտաբերությամբ. այսինքն այն մարդը կամ կազմակերպությունը, որը գումար կներդնի պետական պարտատոմսերի մեջ, կարող է տարեկան ստանալ մոտ 7 տոկոս եկամուտ: Որպես պարտք այն բավականին թանկ է՝ տոկոսների առումով: Արտաքին վարկերը թեպետ տրամադրվում են ավելի ցածր տոկոսով, սակայն դրամի անընդհատ անկում ապրող փոխարեժեքը նկատի առնելով, ռիսկայնության տեսակետից ավելի գերադասելի է ներքին պարտքը: Բայց ամբողջ խնդիրն այն է, թե պետական պարտատոմսերը ունե՞ն պահանջարկ ներքին շուկայում: Սա թերևս ամենալուրջ խնդիրն է, առավել ևս եթե առաջարկվող պետական պարտատոմսերի խմբաքանակը մեծածավալ է լինելու: Պարտատոմսերի թաղարկման փաստը մի տեսակ հակասության մեջ է մտնում նախօրեին Տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարության տարածած հաղորդագրության հետ, թե 2017 թվականին սպասվում է մոտ 460 միլիոն դոլարի ներդրում, որի պարագայում կբացվի մոտ 6 հազար նոր աշխատատեղ: Նախարարության հաղորդագրությունը արձանագրում է, որ ներդրումային ծրագրերը և ֆինանսական աղբյուրները հստակեցված են: Եթե աշխատատեղերի ստեղծման մասին խոստումը նախընտրական բլեֆ չէ, ապա կառավարությունը հազիվ թե պարտատոմսերի կարիք ունենա, որովհետև 6 հազար աշխատատեղ ունենալու դեպքում, միայն եկամտահարկից, եթե անգամ հաշվարկն արվի նվազագույն աշխատավարձով, պետական բյուջեն լուրջ եկամուտներ կունենա: Արման Վարդանյան