Հյուսիսի «քամիների» սառնությունը. ռուսները փող չեն տա՞
Ավարտվեց Հայաստանի վարչապետի պաշտոնական այցը Մոսկվա: Կարեն Կարապետյանը «շատ գոհ է» հայ-ռուսական բանակցություններից Ռուսաստանի վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևի մերձմոսկովյան նստավայրում անցել են հայ-ռուսական բանակցությունները։ Երկկողմ հանդիպմանը հետևած կարճ ասուլիսում Կարապետյանը ընդգծել է, որ բանակցություններից շատ գոհ է. «Մեր բոլոր նախաձեռնություններին ռուսական կողմը դրական է արձագանքել: Պայմանավորվել ենք, որ պետք է ստեղծել հայ-ռուսական ինտեգրացիոն հիմնադրամ՝ ռուսական ներդրումներ Հայաստան բերելու համար»։ Փաստացի, Կարապետյանի այցը` Ռուսաստանից գումար բերելու համար ակցիա էր: Հայաստանում, որտեղ երկու ամիս անց ընտրություններ են տեղի ունենալու` պարզ է, որ իշխանությունը` ի դեմս վարչապետ Կ.Կարապետյանի պետք է ցույց տա, որ կարողանում է պայմանավորվել ռուսների հետ ու «փող» բերել: Սա կարևոր է Կարեն Կարապետյանի համար ոչ միայն Հայաստանի տնտեսական զարգացման, այլև` քաղաքական իմաստով: Ողջ քաղաքական դաշտը վայելում է Ռուսաստանի աջակցությունը, ով, ով` Կարապետյանը հասկանում է, որ դրանք իրականում «ականներ» են այն իմաստով, որ հարկ եղած պահին կարող են «հարձակվել» ու քննադատել չհաջողած Կարեն Կարապետյանին: Ահա, այս պատճառով Կարեն Կարապետյանի այցը շատ կոնկրետ քաղաքական նշանակություն ունի, դրա արդյունքները պետք են իրեն` քաղաքական դաշտում ազդեցության ամրապնդման, իշխանության մեջ` վերնախավի անվերապահ աջակցությանն արժանանալու համար, ինչպես նաև պոտենցիալ ռուսամետ «ընդդիմադիրների» ձայնը կտրելու համար: Սակայն հարկ է նկատել, որ հայ-ռուսական բանակցություններին հետևած ասուլիսին Ռուսաստանի վարչապետը այս կապակցությամբ ավելի զգուշավոր հայտարարություն է արել, ասելով, որ ներդրումային հիմնադրամը գաղափար է, և պետք է դեռ հասկանալ, թե ինչ ֆինանսավորում պետք է ունենա այդ հիմնադրամը։ Այսինքն, կարելի է ասել, որ վարչապետի հույսերն այդքան էլ հիմնավոր չեն, ռուսական կողմը, թերևս, դեռ ծանրութեթև պետք է անի` Կարեն Կարապետյանի խնդրանքը: Մեդվեդևը բառացիորեն ասել է. «Մենք քննարկել ենք համագործակցության մի շարք այլ ուղղություններ, նաև ներդրումային համագործակցությունը և այդ նպատակով հատուկ հիմնադրամ ստեղծելու գաղափարը: Իմ գործընկերոջ հետ պայմանավորվել ենք համապատասխան գերատեսչություններին հանձնարարական տալ՝ վերլուծելու նման հիմնադրամ ստեղծելու հնարավորությունը, ներդրումային համագործակցության ուղղությունները և ֆինանսավորման աղբյուրները: Եվրասիական տնտեսական միության շրջանակում մենք այժմ խաղի միասնական կանոններ ունենք: Դրանք հասկանալի են և´ ռուսաստանյան, և´ հայաստանյան բիզնեսին: Մենք կարծում ենք, որ մաքսային և այլ բյուրոկրատական ընթացակարգերն ավելի քիչ կլինեն, այդ պատճառով պետք է առաջ շարժվել մեր շուկաներն ավելի բաց դարձնելու համար»: Կարապետյանի ռուսաստանյան այցի սենսացիան, կարելի է ասել, մեկ այլ ուշագրավ իրադարձություն է: Ռուսաստանցիները այսուհետ Հայաստան կարող են այցելել ներքին անձնագրերով, այս մասին հայտարարեց Ռուսաստանի վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևը՝ հայաստանցի պաշտոնակից Կարեն Կարապետյանի հետ ունեցած բանակցություններից հետո: Մեդվեդևը նշել է, որ համաձայնագիրը պետք է ամրապնդի երկու երկրների միջև հումանիտար համագործակցությունը: Ռուսաստանի և Հայաստանի միջև գործում է առանց վիզայի ռեժիմ, սակայն Հայաստան մեկնելու համար ռուսաստանցիները մինչ այժմ պետք է արտասահմանյան անձնագիր ունենային: Նկատենք, որ Հայաստանի վարչապետի՝ Ռուսաստան կատարած այցը լուսաբանել են բոլոր հիմնական ռուսաստանյան լրատվամիջոցները՝ շեշտելով, որ կնքվել է համաձայնագիր, որը թույլ է տալիս Ռուսաստանի քաղաքացիներին Հայաստան այցելել ներքին անձնագրերով։ Հայաստանից բացի ներքին անձնագրերով Ռուսաստանի քաղաքացիները կարող են այցելել Բելառուս, Ղազախստան, Տաջիկստան, Ղրղըզստան, ինչպես նաև Աբխազիա և Հարավային Օսիա: «Իհարկե, շատ կարևոր է նաև հումանիտար ասպեկտը, մեր քաղաքացիների միջև ուղիղ կապերի ընդլայնումը: Այստեղ մեզ մոտ ամեն ինչ կարգին է, բայց, այնուամենայնիվ, մենք պայմանավորվել ենք, և դա ևս ընթացիկ այցի արդյունք է, որ մեր երկրի բնակիչները կարողանան Հայաստան այցելել նաև ներքին քաղաքացիական անձնագրերով, ինչի մասին նույնպես փաստաթուղթ ստորագրվեց: Դա կամրապնդի համագործակցությունն այնպիսի կարևոր ոլորտում, ինչպիսին հումանիտար, մարդկային հարթության վրա համագործակցությունն է: Չնայած մեր երկրների միջև տնտեսական կապերը համընդգրկուն բնույթ ունեն և Ռուսաստանը հանդիսանում է Հայաստանի առաջատար գործընկերը, այնուամենայնիվ, կա ոլորտ կամ նշաձող, որտեղ այդ համագործակցությունը կարելի է զարգացնել գործնականում զրոյից: Դա շատ կարևոր է մեր հարաբերությունների ապագայի համար», ասել է Մեդվեդևը: Ստացվում է, որ Կարեն Կարապետյանի այցը ունեցել է Մոսկվայի համար շատ կոնկրետ արդյունքներով նշանակություն: Իհարկե, տուրիզմի զարգացումը կարևոր է Հայաստանի համար, բայց արդյոք սա Ռուսաստանից քաղաքական կախվածության հերթական քայլը չէ՞... Թամար Բագրատունի