Ո՞ւր մնաց «ռացիոնալ մտածող պետական գործիչ» Ալիևը
Երեկ վաղ առավոտյան Հայաստանի Տավուշի մարզի Չինարի գյուղից դեպի հարավ-արևելք ընկած պետական սահմանի հատվածում ադրբեջանական զորքերը ձեռնարկել են դիվերսիոն ներթափանցման փորձ: «ՀՀ զինված ուժերի ստորաբաժանումները չեզոքացրել են ադրբեջանական զորքերի նախահարձակ գործողությունները, հակառակորդը հետ է շպրտվել, տալով զոհեր ու վիրավորներ, այդ թվում նաև` մեր մարտական դիրքերի հատվածում», ասվում էր Հայաստանի ՊՆ-ի հաղորդագրությունում: Մարտական գործողությունների ժամանակ հայկական կողմը կրել է կորուստներ: ՀՀ պետական սահմանի պաշտպանության համար մղված մարտերի ընթացքում զոհվել են ավագ լեյտենանտ Շավարշ Մելիքսեթի Մելիքյանը, շարքայիններ Էդգար Գրիգորի Նարայանը և Էրիկ Գարիկի Աբովյանը: ՀՀ ՊՆ-ի մամուլի քարտուղար Արծրուն Հովհաննիսյանը հայտնեց, որ հակառակորդը կրել է մինչև 7 զինծառայողի կորուստ։ Սակայն Ադրբեջանի ՊՆ-ի մամուլի ծառայությունը հաղորդագրություն տարածեց հայ-ադրբեջանական սահմանին տեղի ունեցած մարտերի մասին՝ պնդելով, թե «Հայաստանի Զինված ուժերի հետախուզական խումբն» է փորձել խախտել սահմանը, բայց հայտնվել է ադրբեջանական ստորաբաժանումների դարանում և «ստիպված է եղել կենդանի ուժի մեծաթիվ կորուստներ կրելով նահանջել»: «Բախման արդյունքում Ադրբեջանի ԶՈւ զինվոր Ղուրբանով Չինգիզ Սալման օղլուն անհետ կորել է: Միջոցներ են ձեռնարկվում նրա գտնվելու վայրը հայտնաբերելու կապակցությամբ», նշում էր Ադրբեջանի ռազմական գերատեսչությունը: ՀՀ ՊՆ-ն կրկին հայտնեց՝ կան ադրբեջանցիների նախահարձակ լինելու անհերքելի ապացույցներ. «Առավոտյան ձեռնարկած սադրանքից հետո ադրբեջանական կողմը, ժամեր շարունակ լռություն պահպանելուց հետո, հանդես է եկել պաշտոնական հայտարարությամբ, որում, իրեն բնորոշ անհեթեթ ոճով փորձում է տեղի ունեցածի պատասխանատվությունը դնել հայկական կողմի վրա»: ՊՆ-ն հայտարարում էր, որ Հայաստանի ԶՈՒ տրամադրության տակ առկա են անհերքելի ապացույցներ՝ ադրբեջանական կողմի նախահարձակ լինելու վերաբերյալ. «ՀՀ ՊՆ-ն պաշտոնապես հայտարարել է, որ ադրբեջանական կողմը սադրանքի ընթացքում կորուստներ է տվել: ՀՀ զինծառայողները սպանվել են իրենց ծառայության վայրում: Այս ֆոնին զավեշտի են վերածվում պնդումները՝ հայկական կողմի հետախուզական խմբի գործողությունների և ադրբեջանական զինվորականի անհետ կորելու մասին»: Այսքանն, ինչպես ասում են, իրավիճակի պաշտոնական մասը: Բայց ամեն ինչ, իհարկե, չի սահմանափակվում այսքանով: Նախ, փորձենք հասկանալ Ադրբեջանի պահվածքը: Ինչու՞ հիմա, կամ պատահակա՞ն էր հիմա Ադրբեջանը կրկին դիմում սադրիչ գործողությունների: Ո՛չ, ոչ մի պատահականություն չկա, ամեն ինչ նույնիսկ «օրինաչափ» է: Ի՞նչ էին սպասում մեր իշխանությունն ու ընդդիմությունը... Իշխանությունը շարունակում է անատամ քաղաքականություն վարել` Ռուսաստանի ձեռքում թողնելով ամեն ինչ` հայ-ռուսական համատեղ զորամիավորումներով, ԵԱՏՄ-ին անդամակցելով, ՀԱՊԿ-ով ոգևորվելով, ու այսքանից հետո, դեռ սպասում է, որ Ռուսաստանը պաշտպանելու է Հայաստանի անվտանգությո՞ւնը: Իհարկե ոչ.. Իշխանություններն իրենք են երբեմն ստիպված լինում արձանագրել, թե մենք երբեք հույսներս ՀԱՊԿ-ի վրա չենք էլ դրել, մեր բանակն է մեր սահմանների անվտանգության երաշխավորը: Իսկ ինչ ենք պատրաստվում անել ապագայում, եթե Ալիևը բանակցող չէ, խաղաղ բանակցություններում պայմանավորվածություններ պահող չի... Ո՞րն է ելքը... Ելքը` Արցախի միջազգային ճանաչումն է, որի ուղղությամբ իշխանությունները մատը մատին չեն տալիս, միայն ելույթներ են ունենում և բաժակաճառեր ասում: Այդ իսկ պատճառով` թե՛ Ադրբեջանը, թե՛ Ռուսաստանը Ղարաբաղի խնդրի լուծման մեկ տարբերակ գիտեն` Հայաստանից են զիջում ակնկալում: Իրականում, Ադրբեջանի պահվածքում ոչ մի անսպասելի բան չկա: Հայաստանի թե՛ իշխանությունը, թե՛ ընդդիմությունը, մի տեսակ հաշտվել են այն մտքի հետ, որ պետք է հայկական կողմը զիջի ու որ Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի լուծման բանալին Ռուսաստանի ձեռքում է: Դրա համար էլ այսօր ունենք այն, ինչ ունենք: Զիջենք` ինչի՞ դիմաց, կամ, եթե զիջենք, դա բավարա՞ր է լինելու Ալիևի նման ոչ ադեկվատ ցինիկին: Այս հարցին ոչ ոք չի ցանկանում պատասխանել, որովհետև գիտեն պատասխանը: Ու հետո, ի՞նչ է զգում հիմա ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, որը մի քանի օր առաջ Իլհամ Ալիևին համարում էր «ռացիոնալ մտածող պետական գործիչ, որն ընդունակ է համաչափ քայլ կատարել խաղաղության հաստատման նաև սեփական ժողովրդին խիստ անհրաժեշտ ուղղությամբ...»: Գոնե հիմա գիտակցո՞ւմ է Տեր-Պետրոսյանը, որ Ալիևի սանձարձակության հիմքերը նաև դրվում են իր մեղքով, որովհետև Հայաստանում իրենց ընդդիմություն համարողները` «զիջելու» մասին իրենց ելույթներով, «թև» են տալիս Ալիևին, որպեսզի նա ավելի հեռուն գնա, ու Ալիևն այդպես էլ վարվում է: Մինչդեռ ՀՀ առաջին նախագահը այլ բան պետք է աներ ապրիլյան պատերազմից հետո` իշխանության հետ ուս-ուսի տված ցույց տար ճանապարհը` ինչպես հասնել ԼՂՀ միջազգային ճանաչման: Դրա հիմքերը լի ու լի են: Ամենածանրակշիռ պատճառը դա ինքը Իլհամ Ալիևի գոյությունն է, որը այս քանի տարիների ընթացքում հետևողականորեն ապացուցեց, որ Լեռնային Ղարաբաղը երբեք չի կարող լինել Ադրբեջանի տիրապետության տակ: Թամար Բագրատունի