Պուտինից «Բարեկամության» շքանշան ստացածը` ԱՄՆ պետքարտուղար. սպասե՞լ մեղրամիսի
Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելը և Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը այսօր հայտարարել են, որ քանի դեռ Ուկրաինայում իրավիճակը չի բարելավել, Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցները պետք է ուժի մեջ մնան: «Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցները անհրաժեշտ կլինի կրկին երկարաձգել, չնայած մեզ համար ցանկալի կլինի ավելի լուրջ առաջընթաց տեսնել մինսկյան համաձայնությունների կատարման գործում», - ասել է Մերկելը՝ Բեռլինում Ֆրանսիայի նախագահի հետ բանակցություններին հաջորդած մամուլի ասուլիսի ժամանակ: Ֆրանսիայի նախագահը նաև Սիրիայի իրադարձությունների, մասնավորապես՝ շրջափակված Հալեպում խաղաղ բնակչությանը հումանիտար օգնությունից զրկելու համար մեղադրել է Ռուսաստանին: «Առանց Ռուսաստանի չէր լինի սիրիական ռեժիմը», - եզրափակել է Օլանդը: Գերմանիայի և Ֆրանսիայի առաջնորդներն, այսպիսով, շարունակում են պնդել, որ Ռուսաստանի նկատմամբ պատժամիջոցները պետք է շարունակվեն ուժի մեջ մնալ: Մինչ ԱՄՆ նորընտիր նախագահը կկողմնորոշվի` Ռուսաստանի հարցում և ավելի կոնկրետ հայտարարություններով հանդես կգա` Մերկելն ու Օլանդը, կարծես, ցանկանում են ամրապնդել իրենց դիրքորոշումը, ինչու չէ, նաև որոշակիորեն ազդել ԱՄՆ նորընտիր նախագահի դիրքորոշման վրա: Իսկ ԱՄՆ-ի ընտրյալ նախագահ Դոնալդ Թրամփը երկրի պետքարտուղարի պաշտոնում կնշանակի Exxon Mobil ընկերության նախագահ և գործադիր տնօրեն Ռեքս Թիլերսոնին, որը համարվում է ՌԴ ղեկավար Վլադիմիր Պուտինի հետ առանձնահատուկ ջերմ հարաբերություններ ունեցող մարդ: «Կամքը, փորձառությունը, աշխարհաքաղաքական հարցերի ըմբռնումը Թիլերսոնին դարձնում են պետքարտուղարի հոյակապ թեկնածու»,- ասել է Թրամփը: Ընտրյալ նախագահի համար սա ամենասկզբունքային առաջադրումներից մեկն է: «Թիլերսոնն առաջ կտանի տարածաշրջանային անվտանգության գաղափարները՝ ուշադրության կենտրոնում պահելով ԱՄՆ-ի ազգային անվտանգության շահերը»,- ասել է ընտրյալ նախագահը: Արձագանքելով Թրամփին՝ Թիլերսոնն ասել է, թե իր համար մեծ պատիվ է նրա առաջարկը, և ինքը կիսում է օտար երկրների հետ հարաբերություններում Միացյալ Նահանգների վարկը վերականգնելու և ազգային անվտանգության խնդիրներն առաջ տանելու՝ ընտրյալ նախագահի տեսլականը: Թրամփի թիմից մի պաշտոնյա, ով չի ցանկացել նշել իր անունը, ասել է, որ ընտրյալ նախագահը կանգ է առել 64-ամյա Թիլերսոնի թեկնածության վրա այն բանից հետո, երբ ստացել է ազդեցիկ հանրապետականներ, նախկին պետքարտուղարներ Ջեյմս Բեյքերի և Կոնդոլիզա Ռայսի, ինչպես նաև պաշտպանության նախկին նախարար Ռոբերտ Գեյթսի աջակցությունը: Ռեքս Թիլերսոնին արտաքին գերատեսչության ղեկավարումը վստահելու առաջարկն անխուսափելիորեն կթեժացնի Թրամփ-Ռուսաստան կապերի մասին քննարկումները: Թիլերսոնի ղեկավարած Exxon Mobil-ը Ռուսաստանում շատ ակտիվ բիզնես է վարել նախքան այդ երկրի նկատմամբ տնտեսական պատժամիջոցների սահմանումը, իսկ դրանից հետո էական նյութական կորուստներ է կրել: Ինքը՝ Թիլերսոնը մի քանի անգամ քննադատել է պատժամիջոցների քաղաքականությունը: Ուկրաինական իրադարձություններից առաջ՝ 2013-ին, անձամբ Վլադիմիր Պուտինը «Բարեկամության» շքանշան է շնորհել Թիլերսոնին, ինչպես Կրեմլի պաշտոնական հաղորդագրությունում է ասված՝ «վառելիքի արդյունահանման և էներգետիկայի բնագավառում երկու երկրների համագործակցության հարցում նշանակալի ավանդ ներդնելու համար»: Ռուսաստանի ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հույս է հայտնել, որ Թիլերսոնի պաշտոնավարման օրոք Մոսկվան և Վաշինգթոնը կհաստատեն փոխշահավետ հարաբերություններ: Թրամփը և Թիլերսոնն առաջին անգամ հանդիպել են 90-ականներին: Այն ժամանակ Exxon ընկերությունը զբաղված էր Սախալինում ու Ռուսաստանի Հեռավոր արևելքում նավթային բիզնեսով: 2011-ին կապերն ընդարձակվել են․ այդ ժամանակ էլ Exxon-ը «Ռոսնեֆտ»-ի հետ կնքել է Սիբիրում և Արկտիկայում հորատման աշխատանքներ կատարելու պայմանագիր, որի արժեքը կազմել է մոտ 3 միլիարդ 200 միլիոն դոլար: Սակայն պատժամիջոցների հետևանքով այդ պայմանագրի իրագործումը սառեցվել է: Թրամփը 2017թ. հունվարի 20-ին ստանձնելու է ԱՄՆ-ի նախագահի պաշտոնը: Սենատը պետք է հավանություն տա նախարարների պաշտոններում նորընտիր նախագահի առաջադրած թեկնածուներին: Մետաքսյա Շալունց