Խիստ վտանգավոր ծուղակ
Անցյալ շաբաթ, այնուամենայնիվ, Համբուրգում՝ ԵԱՀԿ Արտգործնախարարների խորհրդի նիստի շրջանակում, կայացել է Հայաստանի և Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարների, ինչպես նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հանդիպումը: Հանդիպման նախաձեռնությունը համանախագահներինն է եղել: Ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ հայկական կողմը չի ցանկանում Ադրբեջանի անարդյունավետ բանակցություններ վարել, քանի դեռ չի բացառվել ապրիլյան պատերազմի կրկնությունը: Իսկ որ նման վտանգ կա` պարզ է բոլորին: Սակայն միջնորդները շարունակում են բալանսավորված հայտարարություններ ընդունել` դիմելով իրենց կոչերը երկու կողմերին: Պաշտոնական Երևանին կարելի է հասկանալ, պատերազմը սկսել է ադրբեջանական կողմը, բայց Բաքուն նույնիսկ դրանից է այսօր հրաժարվում` իր մեղքը գցելով հայկական կողմի վրա: Մյուս կողմից` պաշտոնական Բաքուն մերժեց միջնորդների այն առաջարկները, որոնք ձեռնտու էին հայկական կողմին: Խոսքը վերաբերվում է ԵԱՀԿ նախագահի անձնական ներկայացուցչի անձնակազմի ընդլայնմանն ու սահմանային միջադեպերի հետաքննության մեխանիզմների ներդրմանը: Այս պայմաններում, ի՞նչ կարող են քննարկեն Սերժ Սարգսյանն ու Իլհամ Ալիևն առաջիկայում, եթե, իհարկե, հաջողվի նման հանդիպում կազմակերպել: Համբուրգում լրագրողների հետ ճեպազրույցում Հայաստանի արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը չի բացառել մոտ ապագայում Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների հանդիպման հնարավորությունը: «Բացառված չէ, բայց այդ կարգի հանդիպումները պետք է ավելի մանրակրկիտ պատրաստվեն, որովհետև մեր հարևան երկրից հնչում են հայտարարություններ հենց Համբուրգից առաջ, որ միջազգային իրավունքը ոչինչ է․․․»,- ասել է Նալբանդյանը: Նա նաև նշել է՝ Ադրբեջանն է հրաժարվում իր պարտավորություններից՝ «Ո՞վ է հրաժարվում, Ադրբեջանը, հայտնի չէ՞»: Այո, դա այդպես է: Բայց ո՞վ է բարձրաձայնում դրա մասին: Կամ` ինչու՞ չեն բարձրաձայնում: Ջոն Քերրին, Սերգեյ Լավրովն ու Ժան Մարկ Էրոն կոչ են արել Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարներին վերսկսել բանակցությունները և հարգել նախորդ հանդիպումների ընթացքում ձեռք բերված պայմանավորվածությունները վստահության ամրապնդման միջոցառումներ իրականացնելու մասին: «Մենք համոզված ենք, որ նախագահները պետք է բարեխղճորեն և հնարավորինս շուտ ներգրավվեն բանակցություններում: Նախագահների շարունակական և ուղիղ երկխոսությունը, համանախագահների հովանու ներքո, շարունակում է վստահության ամրապնդման և խաղաղ գործընթացն առաջ մղելու առանցքային բաղկացուցիչը մնալ», - մասնավորապես, նշել են համանախագահ երկրների պատվիրակությունների ղեկավարները: Ուժ չկիրառելու մասին արտգործնախարարների հորդորը ուղղված է Ադրբեջանին, պնդել է Հայաստանի արտաքին գերատեսչության ղեկավարը: Բայց խնդիրն այն է, որ անհասցե հայտարարությունները «թև» են տալիս Ալիևին: Նա շարունակում է միջազգային հանրությանը շանտաժի ենթարկել` սպառնալով Ղարաբաղն ու Հայաստանը «գրավել ուժով»: Համբուրգում ղարաբաղյան խնդրին էր անդրադարձել նաև Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը՝ հայտարարելով, որ հակամարտության գոտում նոր դիտորդների տեղակայման շուրջ փոխհամաձայնություն ձեռք չի բերվել. «Այդ մասին պայմանավորվածությունը պետք է ամրագրվի ԵԱՀԿ-ի որոշմամբ, բայց որպեսզի դա իրականություն դառնա, կոնսենսուս է հարկավոր: Դիտորդների թիվը ավելացնելու շուրջ կոնսենսուս կա, սակայն, փոխհամաձայնություն չկա նրանց տեղակայման վայրի շուրջ: Իմ կարծիքով, նրանք պետք է տեղակայվեն շփման գծում, բայց այս հարցում դեռ կոնսենսուս չկա»: Փաստացի, Լավրովը հաստատել է, որ միջնորդների առաջարկները նորից մերժվել են: Այս պայմաններում` ադրբեջանական կողմի հետ հանդիպումները դառնում են անիմաստ, եթե ձեռք բերված պայմանավորվածություններն այդպես էլ մնում են թղթի վրա։ Ու՞մ պատճառով պայմանավորվածությունները չեն կատարվում, դա գիտեն բոլորը, բայց չեն բարձրաձայնում այդ մասին: Այսպիսով, Հայաստանն, իսկապես հայտնվել է բավական բարդ իրավիճակում: Բանակցություններից հրաժարվելու պատճառը պետք է հասցվի միջազգային հանրությանը: Դա այնպես պետք է իրականացվի, որպեսզի հայկական կողմը այժմ էլ չմեղադրվի Ղարաբաղյան բանակցություններից հրաժարվելու մեջ, ինչը Բաքուն կանի վստահաբար: Դա պետք է իրականացվի հայկական դիվանագիտության կողմից բավական լուրջ ու հետևողական աշխատանքի շնորհիվ: Թամար Բագրատունի