ՀՀԿ-ն հոգեբանական ճնշում է գործադրում
ՀՀԿ 16-րդ համագումարում Սերժ Սարգսյանը հայտարարեց, որ նոր սահմանադրությամբ էապես բարձրանում է կուսակցությունների դերը մեր հասարակական-քաղաքական կյանքում, և անխուսափելի է դառնում քաղաքական դաշտի բյուրեղացումն ու երկու քաղաքական բևեռների հստակ տարանջատումը. «Այսուհետ ինքնաբերաբար անհետանալու են մարդ-կուսակցությունները կամ ակումբ-կուսակցությունները: Քաղաքական կուսակցությունների հիմնական ձևավորող և շարժիչ ուժը պետք է լինեն գաղափարակից համախոհները:
Այս նոր պայմաններում քաղաքական դաշտի բյուրեղացումն անխուսափելի է: Դա առաջին հերթին արտահայտվելու է կառավարող և ընդդիմադիր բևեռների ավելի հստակ տարանջատմամբ: Նաև անխուսափելի է դառնում քաղաքական միավորների խոշորացումը:
Հանրապետականը հատուկ առաքելություն պետք է ստանձնի այս անցումային շրջանում: 2016-2018 թվականների փուլը պետք է լինի հնարավորինս կայուն, սահուն և անցնցում: Մենք՝ որպես համախոհների թիմ, այդ ընթացքում պետք է հանդես գանք որպես առաջնորդող և սկզբունքային, բայց միևնույն ժամանակ՝ բանակցող, միջնորդող, հակասությունները հարթող ուժ»,- հայտարարել է Սերժ Սարգսյանը:
Սերժ Սարգսյանի խոսքը բերանից դուրս չեկած՝ ՀՀԿ ԳՄ կազմը նոր-նոր համակրած արդարադատության նախարար Արփինե Հովհաննիսյանը խորհրդարանում ներկայացրել է կուսակցությունների մասին նոր օրենքը, որը բուռն քննարկումների առիթ է դարձել: Նոր օրինագիծը ծանր կացության մեջ է դնում հատկապես փոքր կուսակցություններին և մեծ ռեսուրսներ չունեցող քաղաքական միավորներին:
Նոր օրինագծով՝ կուսակցության հիմնադիրներ կարող են լինել առնվազն 100 մարդիկ, սակայն գրանցումից վեց ամիսանց կուսակցությունը պետք է ունենա առնվազն 1000 անդամ, պետք է ստեղծի տարածքային ստորաբաժանումներ Երևանում կամ մարզերի մեկ երրորդում, կամ Երևանն ու մարզերը միասին վերցրած մեկ երրորդով ապահովի ծածկույթ:
ԱԺ կանոնակարգ-օրենքի նախագծով, եթե պատգամավորը խմբակցությունից դուրս է գալիս, այլ խմբակցություն չի կարող մտնել, մտադրության կա նաև նման դեպքերում խմբակցությանը հնարավորություն տալ հեռացնել պատգամվորին:
Օրինագիծը ներկայացնելու ժամանակ Արփինե Հովհաննիսյանին օգնության է հասել ԱԺ փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովը. «Մենք պետք է կարողանանք հասարակական կազմակերպությունը կամ գարեջրի սիրահարների միությունը տարբերակել քաղաքականությունից»,- կուսակցությունների մասին օրինագծի քննարկման ժամանակ հայտարարել է նա: Շարմազանովի խոսքով՝
պետք է աստիճանաբար գնալ այն ճանապարհով, որ այն կուսակցութունները, որոնք երկու, երեք կամ չորս գումարման Ազգային ժողովների ընտրություններին չեն մասնակցում պետք է ինքնալուծարվեն:
Շարմազանովը գտնում է, որ իրենք նոր հեծանիվ չեն ստեղծում, ընդամենը՝ աստիճանաբար գնալու են կուսակցությունների խոշորացման ճանապարհով, բայց այդ գործընթացը պետք է բնականոն լինի :
Բնականոն ճանապարհով գնալու առումով իրավացիորեն հարց են ուղղել Շարմազանովին և Հերմինե Նաղդալյանին՝ բնականոն և օրինաչա՞փ է մեկ գիշերվա մեջ 7000 հոգու ՀՀԿ-ին անդամագրելը.
«Մենք ձեզ ցանկանում ենք, որ դուք մեկ գիշերում համալրվեք 20-30 հազար անդամներով»,- հայտարարել է Շարմազանովը: Հերմինե Նաղդալյանն էլ արդարացել է, թե դրանք բոլորը իրական մարդիկ են, և ովքեր կասկածներ ունեն, կարող են գալ և ներկա գտնվել կուսակցական տոմսերի հանձնմանը, համոզվել, որ ճնշումներ չեն եղել:
Պարզ է, որ այս կարգի խոշորածավալ կուսակցականացման ակտերի ականատես լինելուց հետո քաղաքական դաշտը հոգեբանական լուրջ ճնշման է ենթարկվում իշխող ՀՀԿ-ի կողմից: Իշխանությունը քաղաքացուն առաջարկում է ոչ թե գաղափարախոսություն կամ ծրագիր, այլ հենց կոնկրետ իշխանություն, իսկ ի՞նչ են անելու փոքր կուսակցությունները: Նրանք 7000 հոգու անդամագրման մասին չեն կարող անգամ երազել:
Հայաստանում այսօր մոտ 80 գրանցված կուսակցություն կա: Պաշտոնական տվյալներով՝ իշխող ուժն ունի ավելի քան 160 հազար անդամ: Գրանցված կուսակցությունների առնվազն 90 տոկոսի վիճակը, բնականաբար շատ ծանր է: Նրանք պետք է լուծարվեն կամ միավորվեն խոշորներին: Բայց այս դեպքում վտանգված է անգամ փոքր կուսակցությունների ակտիվ, քաղաքական գործունեություն ծավալող անձանց՝ քաղաքականությամբ զբաղվելու իրավունքը, որովհետև եթե նրանք այլ կերպ են մտածում, քան իշխող ՀՀԿ-ն, պետք է դադարեն քաղաքականությամբ զբաղվել կամ էլ տեղափոխվեն ընդդիմադիր բևեռ: Բայց ովքե՞ր են կանգնած ընդդիմադիր բևեռի հետևում, կամ ո՞րն է ընդդիմադիր բևեռի ծրագրային առանձնահատկությունը: Այս հարցերը առայժմ պատասխան չունեն:
Կարինե Սարիբեկյան