Ինչո՞ւ զիջեց Սերժ Սարգսյանը
Ավարտվեց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ևս մեկ տարածաշրջանային այց: Նրանք ամփոփեցին իրենց այցը` համատեղ հայտարարությամբ, որում նշել են, որ իրենց` հոկտեմբերի 23-25-ը տարածաշրջան կատարած այցի նպատակն էր քննարկել իրավիճակը ապրիլյան աննախադեպ բռնությունից հետո և հստակեցնել դիրքորոշումները բանակցային գործընթացի վերաբերյալ: Այցի արդյունքներով միջնորդների հրապարակած հայտարարությունում ասվում է, որ հանդիպել են Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների և արտգործնախարարների, Հայաստանի պաշտպանության նորանշանակ նախարարի և «Լեռնային Ղարաբաղում դե ֆակտո իշխանությունների» հետ, համանախագահները հաղորդել են, որ հանդիպումների ընթացքում կողմերը հաստատել են՝ տեղում իրավիճակը հարաբերականորեն հանգիստ է մնում: Միջնորդներն այսպիսով ընդգծել են, որ հրադադարը հարգելը շարունակվող բանակցությունների հիմնաքարն է, և շեշտել են Վիեննայում ու Սանկտ Պետերբուրգում ընդունված որոշումների լիակատար իրականացման կարևորությունը: «Համանախագահները քննարկել են նաև, ըստ էության, բանակցությունները դեպի երկարատև խաղաղություն առաջ մղելու ներկայիս աշխատանքային առաջարկությունները: Նախագահներից յուրաքանչյուրը իր տեսակետներն արտահայտեց, թե ինչպես առաջ մղել կարգավորման գործընթացը: Նախագահները նաև վերահաստատեցին իրենց համաձայնությունը ԵԱՀԿ Գործող նախագահի Անձնական ներկայացուցչի գրասենյակի ընդլայնմանը», - հաղորդում են միջնորդները՝ հավելելով, որ «օպերացիոն մանրամասների քննարկումը դեռ շարունակվում է»: Համանախագահները հայտնում են, որ նախատեսում են հանդիպել արտգործնախարարներին, այդ թվում՝ դեկտեմբերին Համբուրգում կայանալիք ԵԱՀԿ Արտգործնախարարների խորհրդի հանդիպման շրջանակում, քննարկելու հնարավորինս շուտ նախագահների հանդիպում կազմակերպելու հարցը. «Ամենաբարձր մակարդակով նման երկխոսությունը անհրաժեշտ է կարգավորման ուղղությամբ առաջ ընթանալու համար»: Դեռ Բաքվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը մամլո ասուլիսում հաղորդել էր, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը պատրաստ է հանդիպել իր հայ պաշտոնակից Սերժ Սարգսյանի հետ: «Ես անձամբ եմ զրուցել նախագահ Ալիևի հետ, նա հավաստիացրել է, որ հավատարիմ է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորմանը և պատրաստ է հանդիպել Հայաստանի ղեկավարին», - ասել է Ուորլիքը և հավելել. «Մենք կքննարկենք նախագահների հաջորդ հանդիպումը կազմակերպելու հարցը»: Փաստացի, այսօրվա դրությամբ, դեռևս համանախագահներին չի հաջողվել հստակեցնել նախագահների հանդիպման ժամկետները: Առայժմ հայտնի է, որ դեկտեմբերին կհանդիպեն արտգործնախարարները, և թերևս, հենց այդ հանդիպմանն էլ պարզ կդառնա, թե երբ կկազմակերպվի Սարգսյան-Ալիև հանդիպում: Այս պահին, համանախագահները հստակ արձանագրում են հրադադարը հարգելը և շեշտում են Վիեննայում ու Սանկտ Պետերբուրգում ընդունված որոշումների լիակատար իրականացման կարևորությունը: Սակայն ուշագրավ է, որ համանախագահների հայտարարության մեջ նշվեց, որ նախագահները վերահաստատեցին իրենց համաձայնությունը ԵԱՀԿ Գործող նախագահի Անձնական ներկայացուցչի գրասենյակի ընդլայնմանը: Այսինքն, ստացվում է, որ հետաքննության մեխանիզմների կիրառման առաջարկն, այլևս չի՞ գերակայում: Իսկ այս առաջարկը, հայտնի է, որ պաշտոնական Բաքուն է հետևողականորեն մերժում: Ուրեմն, ի՞նչ... Հնարավոր չի՞ Ալիևից պահանջել կատարել ներկայացված պահանջները... Պաշտոնական Երևանը պետք է հետևողական լինի, և ոչ մի դեպքում չզիջի սահմանային միջադեպերի ուսումնասիրության ու հետաքննության մեխանիզմների կիրառման հարցում: Որովհետև դա կնշանակի քարտ-բլանշ տալ Ալիևին` կրկին դիմել ագրեսիայի, ապրիլյան քառօրյայի կրկնության: Հայկական կողմը նման զիջում թույլ չպետք է տա: ԵԱՀԿ Գործող նախագահի Անձնական ներկայացուցչի գրասենյակի ընդլայնումը ևս կարևոր է, բայց իրականում, ոչինչ է` ի համեմատություն սահմանային միջադեպերի հետաքննության մեխանիզմների կիրառման: Վերջինը էապես կնպաստի սահմանային լարվածության ու թեժացմանը, ասել է թե` Ալիևի կողմից սանձարձակ գործունեությունը շփման գծում նշանակալի կերպով կնվազի: Այնպես որ, հայկական դիվանագիտությունն այս հարցում հնարավորինս պետք է հաստատակամ լինի ու անզիջում: Թամար Բագրատունի