Դիվերսիոն լարվածությունների ու պատերազմի վտանգի ռեժիմում
Լեռնային Ղարաբաղի և Ադրբեջանի հակամարտ զորքերի շփման գծի արևելյան և հարավային ուղղություններում հոկտեմբերի 20-ի երեկոյան ադրբեջանական կողմը դիվերսիոն ներթափանցման փորձեր էր ձեռնարկել: Ղարաբաղի պաշտպանության նախարարությունից հայտնում էին, որ Պաշտպանության բանակի ուժերը կորուստներ պատճառելով հետ են մղել ադրբեջանցի հատուկ ջոկատայիններին: Դիվերսիոն խմբին դիմագրավելու ընթացքում Պաշտպանության բանակը կորուստներ չի ունեցել: Վերջին շրջանում Ադրբեջանի ցուցաբերած ակտիվության և արդեն իսկ մեկնարկած ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների տարածաշրջան կատարելիք այցի պայմաններում Բաքի պահվածքը խիստ «օրինաչափ» է: Մշտապես, երբ միջնորդները պետք է տարածաշրջան այցելեն, Ադրբեջանն անցնում է սահմանում խախտումներն ինտենսիվացնելու քաղաքականությանը: Իրականում, դիվերսիոն գործողություններին դիմելով` Ադրբեջանը փորձում է հասկանալ, թե ինչքանով է ամուր սահմանը, և եթե ամուր չլիներ, Ադրբեջանը, անպայման, դրանից կօգտվեր: Ադրբեջանի ակտիվացումն իհարկե, կարող է կապ ունենալ համանախագահների այցի հետ, սակայն ոչ միայն դրա հետ: Առհասարակ, վերջին օրերի կամ շաբաթների ընթացքում ադրբեջանական կողմը ավելացրել է ակտիվությունը շփման գծում։ Դրա հիմքերը քարոզչական են, նման ձևով ցույց են տալիս Ադրբեջանի հասարակությանը, թե իբրև Ալիևը վճռական է տրամադրված «հողերը հետ բերելու հարցում»։ Այսինքն, Ալիևը կրկին վերադառնում է մինչև ապրիլյան իրադարձությունների փուլը՝ միջնորդներին ցույց տալով, որ Ադրբեջանը դժգոհ է «ստատուս քվոյից»: Հետևաբար, կարելի է եզրակացնել, որ իրավիճակի նման սրումը կրկին կշարունակվի, իսկ սա նշանակում է` նոր կորուստներ երկու կողմից էլ։ Ադրբեջանը վերադառնում է բախումների և շփման գծում լարվածության պահպանման թեժ փուլի ռեժիմին։ Սա կրկին փակուղային իրավիճակ է. մի կողմից Ալիևը, կարծես, չի հրաժարվում բանակցություններից, սակայն շփման գիծը պահում է լարվածության մեջ, ինչը ստիպում է հայկական կողմին պատասխան տալ հակառակորդի գործողություններին: Ընդհանուր առմամբ, բանակցային գործընթացը հայտնվել է բավական բարդ փուլում, փակուղային իրավիճակում, սա գիտակում են բոլորը: Իրավիճակից դուրս գալու ելքեր` չեն երևում: «Ազատության» հետ զրույցում Հարավային Կովկասի և Վրաստանի ճգնաժամի հարցերով Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչ Հերբերտ Զալբերը նկատել է. «Անշուշտ, բանակցային գործընթացը բարդ փուլում է, բայց հաշվի առնելով մեր ունեցած տեղեկատվությունը, ես այն չէի որակի որպես փակուղային: Կարծում եմ, որ մարդիկ բանակցում են, 2 կողմերի ղեկավարները բանակցում են, ես նաև նկատել եմ, որ ԵԱՀԿ Մինսկի համանախագահող երկրները բազմաթիվ ջանքեր են գործադրում, այնպես որ ես լավ պատճառներ ունեմ հավատալու, որ բանակցությունները շարունակվում են: Կարծում եմ՝ մենք պետք է տարբերակում դնենք ինքնին բանակցությունների և հրապարակային հայտարարությունների միջև, որոնք արվում են տարբեր նպատակներով»: Ակնհայտ է, որ տարածաշրջանում լայնամասշտաբ ռազմականացում է տեղի ունենում, կողմերը պատրաստվում են, ոչ թե խաղաղության, այլ շարունակական լարվածությունների ռեժիմին, կամ` հնարավոր լայնածավալ պատերազմի: Մետաքսյա Շալունց