Մոսկվան թող կոնկրետ հարցնի
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափում փոփոխությունների շուրջ քննարկումներ չեն ընթանում, սակայն Մոսկվան միայն կողջունի, եթե ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի անդամ երկրները՝ այդ թվում և Թուրքիան, կառուցողական դերակատարում ունենան՝ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցում, երեկ հայտարարել է Ռուսաստանի ԱԳՆ խոսնակ Մարիա Զախարովան հավելելով. «Մինսկի խմբի բոլոր անդամների ուղղակի պարտականությունն է ներդրում ունենալ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցում»: Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործում Թուրքիայի հավանական դրական դերակատարման մասին Երեւանում խոսեց Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը. «Այն, որ Թուրքիան կարող է դրական դեր խաղալ՝ ապահովելով Լեռնային Ղարաբաղի ապաշրջափակումը, ապահովելով նորմալ տնտեսական համագործակցություն տարածաշրջանում, դա այնպիսի կարևոր գործոն է, որը մենք միշտ հաշվի ենք առնում»: Ռուսաստանն, այսպիսով, շարունակում է ինտենսիվորեն բարձրացնել Թուրքիայի դերը` ԼՂ հարցում, մեկ շաբաթվա մեջ սա, արդեն երկրորդ հայտարարությունն է: Որպես Թուրքիայի հետ հարաբերությունները խորացնող երկիր, Ռուսաստանը, վատ չէր լինի, եթե գնահատեր, թե որքան կառուցողական է մինչ այժմ Թուրքիան եղել ԼՂ հարցում: Պարզից պարզ է, որ Թուրքիան ԼՂ գործընթացում կողմնակալ խաղացող է, այնքան կողմնակալ, որ նախ ԼՂ խնդրի պատճառով շրջափակել է Հայաստանը, իսկ Հայաստան-Թուրքիա արձանագրությունների վավերացումը արգելափակեց կրկին` Ղարաբաղի խնդրի պատճառով: Այնպես որ, եթե Մոսկվան` Թուրքիայի կառուցողական դերի մասին հույսեր հայտնելուց բացի կարող է Անկարայից պահանջել իրականում կառուցողական դեր խաղալ այդ գործընթացում, պարզել, թե կոնկրետ ի՞նչ քայլեր կարող է Անկարան անել, որպեսզի Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների չխանգարի ԼՂ հակամարտությունը: Սակայն, Ռուսաստանից հնչող հայտարարությունները տրամաբանական են ներկա պահին ջերմացող Ռուսաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կոնտեքստում` աշխարհաքաղաքական գործընթացների փոփոխություններ համապատկերում: Ռուս-թուրքական ճգնաժամային հարաբերությունները արագ վերականգնվեցին. պատճառը, հավանաբար, այն էր, որ երկու երկրներն էլ հասկացան, որ այդ իրավիճակից առաջին հերթին հավասարապես տուժում են իրենք, իսկ շահում է Եվրոպան: Ռուսաստանն ու Թուրքիան ունեն նաև նմանատիպ խնդիրներ. Ռուսաստանի համար Ուկրաինայի խնդիրը նույնն է, ինչ Թուրքիայի համար քրդերի հարցը: Երկու խնդիրներն էլ դժվար է լուծել դիվանագիտական ճանապարհով: Իսկ Պուտինը դիվանագիտական հաղթանակի հասնելու համար ունակ է գործածելու թե՛ կոշտ մեթոդներ, թե՛ ոչ ռազմական ճանապարհներ: Այս պահին նրա շահերից է բխում արևմուտքից տարբեր հարցերով «նեղված» Էրդողանին շարունակել սիրաշահել: Մետաքսյա Շալունց